Kontynuacja cyklu artykułów o pierwszej pomocy. We współpracy z Sekcją Ochrony Pracy KGP funkcjonariusze, którzy są ratownikami medycznymi koordynującymi zagadnienia z zakresu ratownictwa medycznego w poszczególnych jednostkach Policji, przybliżają różne sytuacje zagrażające zdrowiu, a nawet życiu, w których mogą uczestniczyć policjanci.

Co roku w Polsce dochodzi średnio do 40 000 nagłych zatrzymań krążenia (NZK). Tylko szybkie rozpoczęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO) oraz zastosowanie wczesnej defibrylacji przez świadków zdarzenia pozwala na zwiększenie przeżywalności o ponad 75 proc. w stosunku do osób, u których te czynności zastały opóźnione lub je zaniechano. Na skuteczne wdrożenie procedury RKO mamy tylko 4 minuty. Po tym czasie mózg człowieka zaczyna umierać.

OBOWIĄZEK

Do udzielania pierwszej pomocy osobom, u których doszło do nagłego pogorszenia stanu zdrowia zagrażającego życiu, zobowiązują nas przepisy prawa, w tym przede wszystkim artykuł 162 kodeksu karnego. W paragrafie 1 tego artykułu ustawodawca zapisał: „Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”. Natomiast w paragrafie 2 tego samego artykułu zapisano, że „nie popełnia przestępstwa, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu albo w warunkach, w których możliwa jest niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego powołanej”.

Nie bójmy się udzielać pierwszej pomocy! To naprawdę proste!

BEZPIECZEŃSTWO

Zanim zbliżysz się do miejsca zdarzenia, oceń je, sprawdź, gdzie znajduje się osoba poszkodowana, czy jest bezpiecznie dla nas, dla osoby poszkodowanej oraz dla świadków zdarzenia. Zadbaj o bezpieczeństwo własne – załóż rękawiczki nitrylowe.

Gdy stwierdzisz, że jest bezpiecznie, podejdź do poszkodowanego od strony nóg lub od boku w taki sposób, by leżąca osoba widziała cię z dalszej perspektywy. Cały czas mów do niej. Przedstaw się, informuj o czynnościach, które wobec poszkodowanego chcesz robić (np. Halo! Co się stało? Jestem policjantem, chcę ci pomóc). Jeżeli osoba nie reaguje, sprawdź reakcję na dotyk. Kucnij przy poszkodowanym i na wyciągnięcie ręki potrząśnij go za bark, możesz także przejechać kostkami zaciśniętej dłoni po mostku. Jeżeli osoba nie reaguje, zawołaj pomoc. Jeżeli na miejscu są inne osoby – wybierz jedną spośród nich. Kulturalnie, lecz stanowczo, poinformuj ją, by pozostała na miejscu – będzie potrzebna do wezwania pomocy (np. pan w czerwonej kurtce, proszę pozostać na miejscu. Będzie pan potrzebny do wezwania pogotowia).

UDZIELANIE POMOCY

Sprawdź oznaki krążenia u osoby poszkodowanej. W tym celu należy udrożnić drogi oddechowe poszkodowanego: jedną dłoń połóż na jego czole, drugą na żuchwie i odchyl głowę ku tyłowi. Następnie nachyl się nad poszkodowanym tak, by twój wzrok był skierowany w kierunku jego klatki piersiowej, a ucho znajdowało się na wysokości jego nosa. W tej pozycji przez 10 sekund staraj się ocenić, czy słyszysz szmer wydychanego przez poszkodowanego powietrza w swoim uchu, czy czujesz łaskotanie powietrza na swoim policzku oraz czy obserwujesz ruchy klatki piersiowej. W tym czasie powinieneś zaobserwować co najmniej dwa lub trzy prawidłowe oddechy (12–18 oddechów na minutę). Pamiętaj, że jeden prawidłowy oddech składa się z wdechu oraz wydechu. Jest to ważne, ponieważ stosunkowo często u osób, u których doszło do NZK z przyczyn sercowych, pojawia się tzw. oddech agonalny (gasping). Jest on definiowany jako nieregularne próby łapania powietrza, zwany jest też „rybim oddechem”.

Jeżeli nie stwierdzasz obecności oddechu lub nie jesteś tego pewny, wezwij pomoc lub poproś o to wyznaczoną osobę. Wzywając pomoc, wykonaj telefon na numer alarmowy 112 (lub 999; 998; 997), informując operatora o miejscu zdarzenia, liczbie osób poszkodowanych i o tym, co się stało. Odpowiadaj na pytania operatora i nie rozłączaj się jako pierwszy.

Jeżeli w pobliżu znajduje się defibrylator AED, wyślij kogoś po niego. W tym czasie rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową. Wykonaj 30 ucisków pośrodku mostka, a następnie 2 prawidłowe oddechy ratownicze. Użyj maseczki do sztucznego oddychania. Jeżeli z różnych przyczyn nie możesz wykonać sztucznego oddechu, rób same uciski klatki piersiowej w tempie 100 ucisków na minutę bez przerwy na oddech.

Gdy na miejsce zostanie dostarczony defibrylator AED, niezwłocznie go uruchom i postępuj zgodnie z jego poleceniami.

Czynności te wykonuj do czasu: przybycia na miejsce służb ratowniczych i przejęcia poszkodowanego przez ratowników; do momentu, gdy osoba poszkodowana odzyska funkcje życiowe; do czasu wyczerpania sił przez osobę prowadzącą RKO lub do chwili, gdy sytuacja na miejscu zdarzenia będzie zagrażać życiu i zdrowiu ratownika.

Pamiętaj, że prowadząc masaż serca, w miarę możliwości zmieniaj się z drugą osobą co dwie minuty.

sierż. sztab. RAFAŁ MAZIEJUK

ratownik medyczny Zespołu Medycznego OPP w Kielcach