Projekt i podsumowujące seminarium są najlepszymi przykładami na to, jak jedno małe spotkanie przed wieloma laty może skutkować ciekawym i ogromnym międzynarodowym przedsięwzięciem.

HHEINA

W 2014 r. Marta Krasuska, główny specjalista ds. ochrony praw człowieka w KGP, brała udział w szkoleniu organizowanym przez CEPOL na temat etyki i różnorodności w Policji, w którym uczestniczyli reprezentanci policji wszystkich państw członkowskich UE. Podczas szkolenia przedstawiła, jako doświadczenia polskiej Policji w obszarze edukacji antydyskryminacyjnej, rozpoczynające się wówczas projekty realizowane we współpracy z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Wyjaśniła, jak istotne jest wykorzystanie doświadczeń przeszłości oraz zasobów muzeów i miejsc pamięci do kreowania tolerancyjnego i otwartego środowiska policyjnego, w którym wzmacniane będzie przekonanie o fundamentalnym znaczeniu godności ludzkiej. Ten rodzaj współpracy z partnerem pozapolicyjnym szczególnie zainteresował Isabelle Diependaele, reprezentującą policję belgijską, która rozpoczynała współpracę z Kazerne Dossin w Mechelen, muzeum i miejscem pamięci o zbrodniach wojennych. Po kilku latach międzynarodowych spotkań, rozpoznawania koalicjantów, pozyskiwania unijnego grantu, utworzono konsorcjum trzech instytucji kulturalno-muzealnych: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN (Polska), Anne Frank House w Amsterdamie (Holandia) oraz Kazerne Dossin w Mechelen (Belgia) i w 2018 r. wraz z Komendą Główną Policji, przystąpiono do realizacji 2-letniego projektu pn. „Horyzontalna edukacja retrospektywna w zakresie działań antydyskryminacyjnych”. HHEINA to akronim powstały z angielskiej nazwy projektu Horizontal historical education in non-discriminative activities.

ETAPY PROJEKTU

Polsko-belgijsko-holenderska współpraca dotyczyła przede wszystkim wymiany dobrych praktyk, opracowania materiałów edukacyjnych i przygotowania edukatorów do kaskadowej realizacji przedsięwzięć szkoleniowych. Działania podejmowane w ramach projektu skoncentrowane były przede wszystkim na tematyce mniejszości narodowych i etnicznych oraz takich zjawiskach, jak: polaryzacja społeczna, radykalizm, mowa nienawiści, profilowanie etniczne, dyskryminacja ze względu na płeć, etyka, w tym rozpoznawanie dylematów etycznych i tzw. środowiskowej zmowy milczenia. W ciągu ostatnich dwóch lat opracowano kompletne konspekty szkoleń w sześciu tematach oraz bank dobrych praktyk on-line. W Polsce, grupa 20 osób, reprezentantów prawie wszystkich garnizonów i szkół Policji, wzięła udział w 2 sesjach tzw. szkoły trenerskiej. Pierwszą, 4-dniową sesję stanowiły zajęcia wzmacniające kompetencje trenerskie oraz przygotowujące do prowadzenia zajęć w oparciu o materiały i programy szkoleniowe wypracowane w ramach projektu. Osoby te zrealizowały w jednostkach macierzystych pilotażowe szkolenia kaskadowe. Wnioski z nich stanowiły podstawę drugiej, 2-dniowej sesji treningowej, która miała charakter superwizji. W najbliższym czasie, w jednostkach Policji prowadzone będą działania edukacyjne w oparciu o wypracowane materiały.

DOBRE PRAKTYKI MIĘDZYNARODOWE

Seminarium podsumowujące projekt miało na celu przede wszystkim zdiagnozowanie wyzwań, przed jakimi stają formacje policyjne w Europie oraz wymianę dobrych praktyk, w jaki sposób stawiać im czoła, kształtować właściwe postawy w służbie, rozwiązywać problemy w obszarze praw człowieka. Przede wszystkim policje polska, holenderska oraz belgijska stoją przed problemem rekrutacji do służby i utrzymaniem w służbie doświadczonych policjantów i pracowników. Kajetan Koziarowski, Polak pełniący służbę w Garda Síochána w Dublinie, zaproponował rozważenie rozwiązania irlandzkiego. Tam bowiem, aby zostać policjantem, nie trzeba mieć irlandzkiego obywatelstwa. Drugim najistotniejszym wyzwaniem dla wszystkich trzech państw są zdarzające się przypadki niewłaściwego zachowania policjantów, zaniedbywania standardów praw człowieka podczas służby. Wszyscy zgodnie przyznali, że należy podjąć zwiększone wysiłki na rzecz zapobiegania takim zdarzeniom oraz zwalczania tzw. środowiskowej mowy nienawiści. Przedstawiciele wszystkich państw wyrazili zainteresowanie kolejnym projektem eksplorującym temat patologizacji zasady lojalności środowiskowej oraz umacniania ochrony osób zgłaszających nieprawidłowości (whistleblowers).

Największe wrażenie na uczestnikach seminarium zrobiły belgijskie rozwiązania prawne w zakresie zgłaszania nieprawidłowości i ochrony sygnalistów (whistleblowers), holenderskie rozwiązania dotyczące elastycznego czasu pracy dla funkcjonariuszy policji oraz irlandzkie rozwiązanie dotyczące możliwości 2-letniej przerwy pełnienia służby. Policjanci z innych państw wyrazili uznanie dla polskiej sieci policyjnych pełnomocników ds. ochrony praw człowieka i oferty szkoleniowej dla policjantów w zakresie ochrony praw człowieka.

M.K.

zdj. Jacek Herok

Chciałabym podziękować wszystkim osobom, które brały udział w projekcie w ciągu ostatnich dwóch lat, za zaangażowanie, pasję i świetne efekty pracy. Szczególnie dziękuję moim kolegom i koleżankom, którzy wzięli udział w seminarium: mł. insp. Krzysztofowi Łaszkiewiczowi z KGP, podinsp. Hannie Kowalewicz z KWP w Gdańsku, podinsp. Elżbiecie Szatanik z KWP w Szczecinie, nadkom. Annie Maj-Wydrze z KWP w Krakowie, nadkom. Sebastianowi Kajczyńskiemu z KWP w Olsztynie, kom. Bartłomiejowi Majchrzakowi z KWP we Wrocławiu.

Marta Krasuska, koordynator projektu