REAKCJA NA ZAGROŻENIE CBRN
Jak skutecznie chronić się przed zagrożeniami, których nie widać? Jak działać w obliczu brudnej bomby?
W projekcie „Zwiększona gotowość do incydentów CBRN poprzez wspólne ćwiczenia pierwszych reagujących” (współfinansowanym ze środków Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego – Policja) postawiono na praktykę, zawodowcy uczyli zawodowców. Przygotowanie do reakcji w obliczu zagrożeń CBRN (chemicznych, biologicznych, radiacyjnych i nuklearnych) stanowi istotne zadanie europejskich służb policyjnych. Dlatego warszawski projekt zakładał wyjątkowe przedsięwzięcia:
– ćwiczenia w realnym obiekcie wielkiego składu paliwa lotniczego (baza Orlen Aviation Sp. z o.o. na Okęciu) – kryptonim ANTHRAX,
– praktyczne warsztaty z wykorzystaniem materiałów chemicznych, biologicznych i radioaktywnych, z udziałem ekspertów Wojskowego Instytutu Chemii i Radiometrii oraz Uniwersytetu Łódzkiego (Uczelnia Techniczno-Handlowa im. Heleny Chodkowskiej w Warszawie),
– międzynarodowa konferencja stanowiąca forum specjalistów, współorganizowana z Głównym Sztabem Policji KGP (Wojskowa Akademia Techniczna),
– zapoznanie z nowoczesnym sprzętem specjalistycznym (Przemysłowe Centrum Optoelektroniki – PGZ).
Ten cykl zajęć pełen był zawodowych niespodzianek. Takiej wiedzy i doświadczeń nie można zdobyć w sali wykładowej czy w ośrodku treningowym, gdzie nie ma interakcji z rzeczywistą infrastrukturą, elementu stresu, faktycznej korelacji zdarzeń i współdziałania oraz choćby konieczności długotrwałego funkcjonowania w zmiennych warunkach atmosferycznych. Policyjni fachowcy z Polski, Hiszpanii, Portugalii, Niemiec i Chorwacji musieli w praktyce sprawdzić swoje kompetencje i umiejętności. Nie wystarczyło wiedzieć, trzeba było samemu założyć kombinezon ochronny, maskę przeciwgazową i działać. Ustalić charakter zagrożenia, ewakuować rannych, zneutralizować improwizowany ładunek wybuchowy. Trzeba było reagować pod presją czasu i umiejętnie koordynować podejmowane zadania. Wszystko to w trudnych warunkach bojowych przygotowanych przez doświadczonych instruktorów. Te wyjątkowe przedsięwzięcia połączyły w czasie rzeczywistym działanie różnych służb policyjnych, pracowników firmy Orlen Aviation, ratowniczych służb medycznych, specjalistycznej jednostki ratownictwa chemicznego Państwowej Straży Pożarnej, pirotechników z Policji, a także fachowców od zabezpieczania śladów kryminalistycznych z KSP i CBŚP.
Wspólne zaangażowanie ekspertów pozwoliło wypracować poradnik dla funkcjonariuszy europejskich służb policyjnych, prezentujący w prosty sposób postępowanie w obliczu zagrożeń CBRN i omawiający zasady użycia środków ochronnych. Opracowano także film pokazujący krok po kroku sposoby rozwiązywania problemów, jakim musieli sprostać uczestnicy ćwiczenia.
WERYFIKACJA TOŻSAMOŚCI OSÓB
Na jakie reakcje zwracać uwagę w celu oceny wiarygodności osoby? Na co uważać?
Projekt „Osoba – Dokument – Psyche” (współfinansowany w ramach Programu Krajowego Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego) służy podniesieniu wiedzy i kompetencji funkcjonariuszy organów ścigania w zakresie weryfikacji tożsamości osób, a co za tym idzie skuteczniejszemu zwalczaniu przestępczości, zwłaszcza transgranicznej, zorganizowanej i terroryzmu, w szczególności grup zajmujących się handlem ludźmi. Ważne jest znaczące utrudnienie ich kryminalnej działalności przez zwiększenie skuteczności tak elementarnego elementu policyjnej kontroli. Działania projektu objęły specjalistyczne szkolenia służące podniesieniu wiedzy funkcjonariuszy w zakresie:
– psychologicznych metod oceny zachowań osób w świetle zagrożeń kryminalnych i terrorystycznych,
– weryfikacji tożsamości osób i legalności dokumentów,
– profilowania geograficznego,
– problematyki handlu ludźmi.
Opracowano także kieszonkowy „Poradnik praktyczny” poświęcony weryfikacji tożsamości osób z uwzględnieniem elementu detekcji kłamstwa. Ciekawym wynikiem projektu jest autorski film instruktażowy VR pt. „Mimika i reakcje”, pozwalający w środowisku wirtualnej rzeczywistości zapoznać sie z meandrami mowy ciała, w wyjątkowy sposób obrazujący ekspresję i zachowania innej osoby. Szkolony funkcjonariusz dzięki wykorzystaniu gogli VR trafia do pokoju przesłuchań i ma przed sobą kilka osób prezentujących różne typy reakcji, opatrzone komentarzem ekspertów.
NOWE ROZWIĄZANIA
Materiały te i zajęcia będą teraz wykorzystywane przez policyjnych ekspertów w procesie szkolenia i doskonalenia zawodowego. Popularyzacja wypracowanych pomysłów ma także znaczenie dla transgranicznej współpracy policji, wnosząc nowe możliwości i narzędzia merytoryczne. Przedsięwzięcia przyczyniające się do podniesienia gotowości w obliczu zagrożeń CBRN oraz skuteczności weryfikacji tożsamości osób stanowią również wyjątkowe obszary dla policyjnej współpracy międzynarodowej w zakresie wymiany informacji i wdrażania nowych, skuteczniejszych rozwiązań.
Sławomir Cisowski
zdjęcia: Krzysztof Chwała, kadry z filmu „Mimika i reakcje”
Poradniki dla policjantów
„Osoba / Dokument – Prawda / Fałsz” – Poradnik praktyczny, M. Lemieszek, P. Lipnicki, S. Cisowski, dr Ł. Świerczewski, Warszawa 2020
„Zwiększona gotowość do incydentów CBRN” – Przewodnik praktyczny do działań, dr hab. M. Bijak, J. Wojciechowski, dr A. Bac, dr Ł. Świerczewski, K. Chwała, Warszawa 2020
