Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej przypada 13 kwietnia, w rocznicę ujawnienia w 1943 r. przez III Rzeszę mordu na polskich jeńcach dokonanego przez funkcjonariuszy sowieckiego NKWD. ZSRR przyznał się do zbrodni dopiero po pięćdziesięciu latach 13 kwietnia 1990 r., wcześniej zrzucając odpowiedzialność na Niemców. Od 1990 r. do 2007 r. obchodzono pod tą datą Światowy Dzień Pamięci Ofiar Katynia, ale jako że Katyń to tylko jedno z miejsc ukrycia pomordowanych, Sejm RP 14 listopada 2007 r. przyjął uchwałę rozszerzającą okoliczności kaźni. Do tej pory nie znamy zresztą wszystkich miejsc ukrycia zwłok polskich jeńców, gdyż strona rosyjska od lat odmawia współpracy w tej kwestii.
W zbrodni katyńskiej ogromną rzeszę ofiar stanowili przedwojenni policjanci, którzy po wybuchu II wojny światowej w 1939 r. dostali się do sowieckiej niewoli, a wiosną 1940 r. zostali zgładzeni. Największym cmentarzem katyńskim jest nekropolia w Miednoje w Rosji, gdzie spoczywa ok. sześciu tysięcy przedwojennych stróżów prawa.
Obchody, zorganizowane przez Policję lub z udziałem policjantów, odbyły się w całym kraju. Były to msze katyńskie, podczas których modlono się za ofiary, ceremonie przy pomnikach, tablicach pamięci, uroczyste zbiórki. Już 4 kwietnia br. duża uroczystość miała miejsce przy Grobie Policjanta Polskiego na terenie KWP w Katowicach, gdzie spoczywają szczątki wydobyte podczas ekshumacji w Miednoje. W niedzielę 14 kwietnia br. przez Warszawę przeszedł XVII Katyński Marsz Cieni, jak zwykle pośród kilkuset rekonstruktorów byli również ci, odtwarzający przedwojennych policjantów. Podobne przemarsze odbyły się również w innych miastach Polski, jak choćby w stolicy regionu świętokrzyskiego, gdzie 12 kwietnia br. w IX Kieleckim Marszu Katyńskim wzięli udział przedstawiciele kierownictwa tutejszego garnizonu. Najważniejsze uroczystości policyjne, gromadzące także przedstawicieli innych służb i kierownictwo resortu spraw wewnętrznych, zorganizowano w samo południe 12 kwietnia br. w najważniejszej jednostce Policji, czyli w KGP.
Zanim zaczęła się ceremonia na dziedzińcu, sekretarz stanu w MSWiA Czesław Mroczek oraz komendant główny Policji insp. Marek Boroń i jego zastępca nadinsp. Rafał Kochańczyk złożyli kwiaty przed znajdującą się w gmachu KGP Tablicą Pamięci, gdzie są umieszczone inskrypcje epitafijne poległych na służbie policjantów. Uroczystość przed obeliskiem „Poległym Policjantom – Rzeczpospolita Polska”, gdzie jest złożona ziemia z cmentarza z Miednoje zgromadziła krewnych i potomków ofiar zbrodni katyńskiej skupionych w stowarzyszeniach Rodzin Policyjnych 1939 r. z Katowic, Warszawy, Łodzi i Kielc. Wśród zaproszonych oficjeli znaleźli się m.in.: komendant Służby Ochrony Państwa gen. bryg. SOP Radosław Jaworski, komendant główny Państwowej Straży Pożarnej nadbryg. Mariusz Feltynowski, pierwszy zastępca komendanta głównego Straży Granicznej gen. bryg. SG Tomasz Michalski, dyrektor generalny Służby Więziennej płk Andrzej Pecka, zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej Mateusz Szpytma oraz komendanci wojewódzcy, dyrektorzy biur KGP i przedstawiciele zaprzyjaźnionych instytucji. Liczną grupę stanowili uczniowie oddziałów o profilu mundurowym z Czerwińska nad Wisłą i Płońska.
Do zebranych na dziedzińcu zwrócili się: wiceminister Czesław Mroczek, prezes Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna 1939 r.” w Łodzi Jarosław Olbrychowski i komendant główny Policji insp. Marek Boroń.
– Dzisiaj w przededniu 84. rocznicy zbrodni katyńskiej stajemy przed obeliskiem „Poległym Policjantom – Rzeczpospolita Polska” – zaczął swoje przemówienie insp. Marek Boroń. – Z powagą i zadumą oddajemy hołd blisko 22 tysiącom Polaków zamordowanych wiosną 1940 r. przez NKWD.
Komendant główny podziękował rodzinom zamordowanych, którzy przechowali prawdę o zbrodni, choć musieli znosić kłamstwa i upokorzenia.
– Dziś w XXI w. świat ponownie mierzy się z bestialstwem Rosji, wojną w Ukrainie – przypomniał szef polskiej Policji.
– Straty ludzkie zarówno wśród żołnierzy, jak i wśród ludności cywilnej są ogromne. Od ponad dwóch lat obywatele Ukrainy, którym towarzyszą ból i cierpienie, giną za wolność swojego kraju. Współczesność i karty historii ukazują, jak ważne są suwerenność i bezpieczeństwo Ojczyzny.
Modlitwa ekumeniczna, apel pamięci i salwa honorowa, po których odbyła się ceremonia złożenia wieńców, dopełniły uroczystość.
Paweł Ostaszewski
zdj. autor
