Należą do nich przepisy, które uniemożliwiają zatrudnienie oraz kontynuowanie stosunków pracy w korpusie służby cywilnej oraz w urzędach państwowych osób, które w okresie od 22 lipca 1944 r. do 31 lipca 1990 r. pracowały lub pełniły służbę w organach bezpieczeństwa państwa lub były współpracownikami tych organów (również niebędących urzędnikami).
W ustawie zmieniającej określono zasady wygaśnięcia stosunku pracy w przypadku osób, które już złożyły oświadczenia lustracyjne i przyznały się do współpracy lub skłamały w tej sprawie, natomiast osoby urodzone przed 1 sierpnia 1972 r., które nie złożyły jeszcze oświadczenia lustracyjnego, będą musiały to zrobić w ciągu 30 dni od wejścia w życie ustawy. Jeśli tego nie zrobią, ich stosunki pracy wygasną.
Algorytmy postępowania
W zależności od tego, czy przed dniem następującym po dniu ogłoszenia ustawy pracownicy złożyli oświadczenia lustracyjne, czy też do tego czasu tego nie zrobili, czynności są następujące:
1. Pracownicy, którzy złożyli oświadczenia lustracyjne przed dniem następującym po dniu ogłoszenia ustawy, tj. do dnia 27 czerwca 2023 r., składają informację o złożeniu oświadczenia lustracyjnego najpóźniej do 27 lipca 2023 r.
Stosunki pracy osób, które złożyły wyżej wymienione oświadczenia lustracyjne potwierdzające pracę lub służbę w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracę z tymi organami, albo wobec których wydano prawomocne orzeczenie stwierdzające fakt złożenia przez te osoby niezgodnego z prawdą oświadczenia lustracyjnego, wygasną po upływie 30 dni od dnia otrzymania informacji z IPN-u (który ma czas na przekazanie informacji do pięciu miesięcy od dnia otrzymania listy). O wygaśnięciu stosunku pracy osoby te zostaną zawiadomione w terminie 15 dni od otrzymania takiej informacji.
Podkreślenia wymaga, że brak informacji (której celem jest potwierdzenie faktu wcześniejszego złożenia oświadczenia lustracyjnego) może zostać uznany za niezłożenie oświadczenia lustracyjnego i skutkować wygaśnięciem stosunku pracy.
2. Pracownicy, którzy nie złożyli oświadczeń lustracyjnych do dnia następującego po dniu ogłoszenia ustawy, tj. do 27 czerwca 2023 r., są obowiązani do ich złożenia najpóźniej do 27 lipca 2023 r.
Stosunki pracy osób, które złożą oświadczenia lustracyjne potwierdzające pracę lub służbę w organach bezpieczeństwa lub współpracę z tymi organami, wygasną po upływie 15 dni od dnia złożenia oświadczenia lustracyjnego, przy czym o wygaśnięciu stosunku pracy otrzymają zawiadomienie w terminie pięciu dni od dnia jego złożenia.
Stosunki pracy osób, które nie złożą oświadczenia lustracyjnego do 27 lipca 2023 r., wygasną z dniem, w którym upłynie termin do złożenia oświadczenia lustracyjnego, a zawiadomienie o wygaśnięciu stosunku pracy z mocy prawa otrzymają w dniu następującym po upływie terminu na złożenie oświadczenia lustracyjnego.
Wzory oświadczeń można pobrać ze strony Instytutu Pamięci Narodowej (ipn.gov.pl), wybierając zakładkę „Lustracja”, a następnie „Oświadczenia i formularze”.
oprac. PM / BKSziOP KGP