W świecie rozwoju nowoczesnych technologii z chęcią sięgamy po szybkie i proste rozwiązania, wykorzystując łatwy dostęp do sieci internet, na przykład przy zakupach online. Czy wiemy, jak bezpiecznie to robić? Statystycznie, z roku na rok, wzrasta popularność transakcji sprzedażowych. Ważne jest, aby działania z wykorzystaniem nowych rozwiązań informatycznych były podejmowane świadomie i rozważnie przez użytkowników internetu.
CYBERPUŁAPKI
– Żadne działania, żadna agencja policyjna nie pomoże, jeśli konsument, użytkownik w sieci internet nie zachowa minimum ostrożności – bo nic nie zastąpi myślenia, a często w pośpiechu myślenie schodzi na drugi plan – podkreśla insp. Sławomir Szumilas, zastępca dyrektora Biura do Walki z Cyberprzestępczością Komendy Głównej Policji.
Spontaniczne zachowania w sieci niosą za sobą ryzyko związane ze „złapaniem się” w pułapki, które starają się zastawiać cyberprzestępcy korzystający z coraz to nowszych form i metod przestępstw.
– W wyniku obserwacji można stwierdzić, że obecni użytkownicy dzielą się na dwie kategorie: tych, którym technologie informatyczne są całkiem obce i ich po prostu nie rozumieją, a tym samym działają nieświadomie i szybko dają się złapać w cyberpułapkę, oraz tych, którzy za bardzo ufają technologii, nie zwracając uwagi na zagrożenia – mówi naczelnik Wydziału Rozpoznania Biura do Walki z Cyberprzestępczością Komendy Głównej Policji nadkom. Tomasz Pawlicki.
W celu lepszego zrozumienia zagrożeń, jakie niesie cyberprzestrzeń, oraz zwiększania świadomości społeczeństwa w tym obszarze realizowane są różne przedsięwzięcia. Ogólnoeuropejska kampania – Europejski Miesiąc Cyberbezpieczeństwa (ESCM – European Cyber Security Month, ECSM) jest jednym z nich.
CYBERBEZPIECZNY MIESIĄC
To ogólnoeuropejska kampania organizowana przez unijną agencję ENISA z inicjatywy Komisji Europejskiej. Jej celem jest popularyzacja wiedzy, zwiększanie świadomości i wymiana dobrych praktyk w obszarze cyberbezpieczeństwa wśród szerokiej grupy użytkowników internetu, profesjonalistów czy osób zajmujących się edukacją oraz profilaktyką dzieci i młodzieży. Od pierwszego wydarzenia w 2012 r. kampania realizuje kluczowe priorytety, gromadząc inicjatywy z całej Europy pod hasłem „Cyberbezpieczeństwo to wspólna odpowiedzialność”, aby zjednoczyć się przeciwko cyberzagrożeniom.
Z ramienia UE kampanię ECSM koordynuje Agencja ds. Cyberbezpieczeństwa. Działa jako „centrum” dla wszystkich uczestniczących państw członkowskich i instytucji UE przez przekazywanie opinii i porad ekspertów, publikowanie materiałów, planowanie współpracy i promocję przekazywanych informacji obywatelom UE, przedsiębiorstwom i administracji publicznej.
W Polsce akcja będzie organizowana już po raz ósmy. Całość przedsięwzięcia koordynowana jest przez NASK PIB (Naukową i Akademicką Sieć Komputerową Państwowy Instytut Badawczy). Tegoroczna edycja ECSM 2020 została objęta patronatem Komendanta Głównego Policji gen. insp. Jarosława Szymczyka, Biura Bezpieczeństwa Narodowego, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Narodowego Centrum Bezpieczeństwa Cyberprzestrzeni.
ECSM jest inicjatywą otwartą dla wszystkich, dlatego każdy może zgłosić swoje wydarzenie, np. warsztat, konferencję, kampanię, seminarium, webinar, konkurs, jak również inne działanie promujące cyberbezpieczeństwo i cyberhigienę. Wydarzenia mogą być zorganizowane stacjonarnie lub online. Do dzielenia się swoimi pomysłami zachęcamy szkoły, instytucje, duże i małe firmy, organizacje pozarządowe, jak również każdego użytkownika internetu. Tematami przewodnimi tegorocznej kampanii są kompetencje cyfrowe oraz oszustwa/przestępstwa internetowe.
Na polskiej stronie internetowej znajdują się informacje o przebiegu kampanii, a także wiele materiałów do wykorzystania obejmujących zagadnienia bezpiecznego korzystania z internetu.
Zgodnie z kalendarzem kampanii:
- 1–16 października 2020 r. to dni poświęcone tematyce oszustw komputerowych (z ang. cyber scams),
- 17–31 października 2020 r. – dni poświęcone kompetencjom cyfrowym (z ang. digital skills).
W 2019 r. jedną z inicjatyw NASK w ramach obchodów ECSM była kampania edukacyjna CyberLiga, która posługując się językiem popkultury, przybliżała polskim internautom zagrożenia w sieci. W lekkiej, komiksowej formie pokazywała użytkownikom takie zagrożenia, jak: phishing i ransomware, oraz sposoby ochrony – oprogramowanie antywirusowe i antyspamowe.
W tym roku NASK zaproponował kontynuację kampanii w formule opowieści komiksowej z wykorzystaniem realnych bohaterów – z jednej strony cyberprzestępców, a z drugiej specjalistów ds. cyberbezpieczeństwa reprezentujących CERT Polska oraz polską Policję.
Celem kampanii jest podniesienie poziomu świadomości na temat mechanizmów stojących za incydentami cyberbezpieczeństwa oraz metodami walki z nimi, ze wsparciem odpowiednich instytucji (CERT Polska i Policja). Kampania będzie skierowana do starszych nastolatków. Ponadto w ramach inicjatyw NASK od 6 do 7 października będzie trwać konferencja SECURE – ECSM, w tym roku – w formule online.
Opracowany zostanie również zestaw materiałów informacyjnych dla funkcjonariuszy Policji dotyczący zgłaszania incydentów przez obywateli. Materiały zostaną przygotowane przez ekspertów ds. Cyberbezpieczeństwa CERT Polska w konsultacji z przedstawicielami Biura do Walki z Cyberprzestępczością Komendy Głównej Policji. Celem działania jest podniesienie świadomości w zakresie właściwego postępowania ze zgłoszeniami cyberprzestępczości1.
AGENCJA ENISA I NASK
Agencja Unii Europejskiej ds. Cyberbezpieczeństwa (ENISA) jest agencją Unii zajmującą się osiąganiem wysokiego wspólnego poziomu cyberbezpieczeństwa w Europie. Utworzona w 2004 r. i wzmocniona unijnym aktem w sprawie cyberbezpieczeństwa wnosi ogromny wkład w politykę cybernetyczną UE, zwiększa wiarygodność produktów, usług i procesów ICT dzięki programom certyfikacji cyberbezpieczeństwa, współpracuje z państwami członkowskimi i organami UE oraz pomaga Europie przygotować się na wyzwania cybernetyczne przez dzielenie się wiedzą, budowanie zdolności i podnoszenie świadomości2.
Więcej informacji na temat polskiej kampanii można znaleźć na naszej stronie internetowej: www.bezpiecznymiesiac.pl, a także na profilach Europejskiego Miesiąca Cyberbezpieczeństwa w mediach społecznościowych:
kom. AGNIESZKA STĄPÓR
materiał zrealizowany we współpracy z NASK
1 Źródło: NASK PIB – Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa Państwowy Instytut Badawczy.
2 Źródło: ENISA.
W Biurze do Walki z Cyberprzestępczością Komendy Głównej Policji został wyznaczony policjant, który pełni funkcję punktu kontaktowego w ramach EUCTF (European Union Cybercrime Task Force), uczestnicząc w organizowanych m.in. przez Agencję ENISA warsztatach/konferencjach, by na wspólnej płaszczyźnie kooperacji „organy ścigania/CSIRT – ang. Computer Security Incident Response Team – Zespoły Reagowania na Incydenty Bezpieczeństwa Komputerowego” kreować i omawiać rozwiązania w celu zintensyfikowania działań w zakresie cyberbezpieczeństwa.
