Tegoroczne obchody rocznicowe były jednym z najważniejszych wydarzeń w Polsce i jak dotąd największą uroczystością w historii Auschwitz-Birkenau. Nad bezpieczeństwem gości czuwały praktycznie wszystkie polskie formacje mundurowe.
ZABEZPIECZENIE
Policja do zadań zadysponowała ponad 1700 funkcjonariuszy z Małopolski oraz garnizonów: opolskiego, dolnośląskiego, mazowieckiego, podkarpackiego, łódzkiego i śląskiego. W związku z obchodami premier Mateusz Morawiecki podpisał zarządzenie wprowadzające drugi stopień alarmowy BRAVO na obszarze województwa małopolskiego, pierwszy stopień alarmowy ALFA na pozostałym terytorium Polski oraz pierwszy stopień alarmowy ALFA-CRP na obszarze całego kraju. Stopnie alarmowe obowiązywały od 23 do 29 stycznia 2020 roku.
Dużym wyzwaniem, oprócz zapewnienia najwyższego poziomu bezpieczeństwa, były rozwiązania w organizacji ruchu drogowego na trasie przejazdu delegacji. Do zabezpieczenia płynności i bezpieczeństwa na drogach dojazdowych i eskortowania gości oddelegowano 400 funkcjonariuszy.
Dowódcą operacji policyjnej, zgodnie z decyzją komendanta wojewódzkiego Policji w Krakowie nadinsp. dr. Krzysztofa Pobuty, został wyznaczony insp. Piotr Morajko – zastępca komendanta wojewódzkiego Policji w Krakowie. Z uwagi na ograniczony terytorialnie zasięg operacji, Główny Sztab Policji jedynie wspierał działania, które prowadzili krakowscy funkcjonariusze.
Główne obchody 75. rocznicy wyzwolenia obozu odbywały się 26 i 27 stycznia br. Funkcjonariusze Policji uczestniczyli w sprawdzeniach pirotechnicznych, eskortach, zabezpieczeniu tras przejazdu i samej uroczystości. Przed rozpoczęciem obchodów policyjni pirotechnicy wraz z psami wyszkolonymi do wyszukiwania materiałów wybuchowych dokonali sprawdzenia terenu Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau oraz w hotelach Krakowa i Oświęcimia, w których zakwaterowano delegacje zagraniczne.
Podczas działań wykorzystane zostały śmigłowce PZL W-3 Sokół z Komendy Wojewódzkiej Policji w Krakowie oraz S70i Black Hawk z Komendy Głównej Policji, których załogi m.in. monitorowały na bieżąco stan bezpieczeństwa i sytuację na drogach dojazdowych do Oświęcimia. Na pokładach śmigłowców znajdowały się kontrterrorystyczne grupy interwencyjne. Małopolską policję wsparli funkcjonariusze z pododdziałów kontrterrorystycznych, ruchu drogowego i przewodnicy psów z: Bydgoszczy, Białegostoku, Katowic, Kielc, Lublina, Łodzi, Opola, Poznania, Radomia, Rzeszowa i Wrocławia.
PAMIĘTAĆ
Teren KL Auschwitz (obóz Auschwitz I, Auschwitz II-Birkenau oraz tzw. Interessegebiet) w okresie II wojny światowej zajmował powierzchnię 40 km2.
Obóz Auschwitz utworzony został przez Niemców w połowie 1940 r. na przedmieściach Oświęcimia, włączonego przez nazistów do Trzeciej Rzeszy. Po II wojnie światowej stał się dla świata symbolem nazistowskiego terroru i ludobójstwa.
Niemieccy naziści deportowali do Auschwitz co najmniej 1,3 mln osób ponad 20 narodowości. 400 tys. z nich zostało zarejestrowanych i osadzonych w obozie koncentracyjnym jako więźniowie. Żydzi stanowili 85 proc. wszystkich deportowanych i 90 proc. ogółu zamordowanych. W Auschwitz śmierć poniosło co najmniej 1,1 mln ludzi.
– Mówimy o liczbach, a przecież to konkretni ludzie, ich losy i cierpienia. Mówimy o liczbach, choć zapewne nigdy nie poznamy ich dokładnie. Mówimy o liczbach, bo jesteśmy w fabryce śmierci. Bo liczby uzmysławiają nam przemysłowy charakter popełnionej tutaj zbrodni. Holokaust, którego Auschwitz jest głównym miejscem i symbolem, był zbrodnią wyjątkową w całych dziejach. Nienawiść, szowinizm, nacjonalizm, rasizm, antysemityzm przybrały tu postać masowego, zorganizowanego, metodycznego mordu. Nigdy wcześniej ani nigdzie indziej nie przeprowadzono eksterminacji w taki sposób – powiedział Prezydent RP Andrzej Duda podczas przemówienia 27 stycznia br.
Tegorocznym obchodom upamiętniającym ofiary zagłady w Auschwitz towarzyszyło zdanie zamordowanego w Birkenau Załmena Gradowskiego, który na krótko przez buntem Sonderkommando napisał: „Mamy straszne przeczucie, gdyż wiemy”. W zachowanym rękopisie Gradowskiego czytamy: „Któż by uwierzył, że można zabrać miliony ludzi i bez żadnych podstaw poprowadzić na różnego rodzaju rzezie. Któż by uwierzył, że prowadzi się naród na zagładę z powodu diabelskiej woli bandy podłych przestępców. Któż by uwierzył, że prowadzi się naród jako ofiarę przebłagalną za porażkę we własnej walce o władzę i wielkość. Któż by uwierzył, że naród będzie ślepo wykonywać prawo, które niesie ze sobą śmierć i zniszczenie”. Do tych słów odwoływali się ocaleli więźniowie podczas spotkań z dziennikarzami 26 stycznia br.
Poniedziałek, 27 stycznia br., główny dzień obchodów rocznicy wyzwolenia obozu, rozpoczął się od złożenia wieńca przed Ścianą Śmierci przez byłych więźniów oraz prezydenta RP, a także złożenia kwiatów przez prezydenta Andrzeja Dudę i prezydenta Izraela Reuwena Riwlina przed pomnikiem rotmistrza Witolda Pileckiego. Tego dnia odbywały się również liczne rozmowy plenarne delegacji pod przewodnictwem prezydenta Andrzeja Dudy. Główne obchody odbywały się przed Bramą Śmierci byłego obozu Auschwitz II-Birkenau (Brzezinka). Uroczystość zakończyło oddanie hołdu ofiarom przy pomniku w Birkenau przez delegacje ocalałych więźniów oraz szefów delegacji państwowych.
Dzięki współpracy Policji ze wszystkimi służbami: ABW, SOP, Państwową Strażą Pożarną, pogotowiem ratunkowym, Strażą Muzealną, strażą miejską oraz Strażą Graniczną, wszystkie zaplanowane na dwa dni uroczystości przebiegały bez zakłóceń i z należytą powagą.
IZABELA PAJDAŁA
zdj. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, KWP w Krakowie, autor
