Uroczyste rozstrzygnięcie ogólnopolskiego konkursu na opowiadanie „Stulecie polskiego kryminału” odbyło się 22 września br. w Poznaniu, podczas Festiwalu Kryminału GRANDA. Autorzy nadesłanych opowiadań ich akcję umieszczali we Lwowie, Warszawie, Moskwie, Gostyniu, Poznaniu, w Prusach Zachodnich, na Wileńszczyźnie, w Ostrołęce, Kaliszu czy w okolicach Ustki. Historie były różne, osadzone w dwudziestoleciu międzywojennym, w czasach obecnych i odległej o sto lat przyszłości. Punktem wspólnym, jak to w opowieści kryminalnej, była policyjna służba.

NIEPODLEGŁE STO LAT

Na konkurs zorganizowany z okazji 100. rocznicy powołania Policji Państwowej i stulecia polskiej kryminalistyki przez Biuro Programu „Niepodległa” przy współpracy Komendy Głównej Policji i wsparciu Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Policji zakwalifikowały się 372 opowiadania w trzech kategoriach: 1. Kryminał sto lat temu, 2. Kryminał dzisiaj, 3. Kryminał za sto lat. Nadesłane opowiadania czytali i oceniali uznani autorzy kryminałów Wojciech Chmielarz, Robert Małecki i Ryszard Ćwirlej, a także Anna Bińkowska z Biura Programu „Niepodległa”, podinsp. Leszek Koźmiński ze Szkoły Policji w Pile, Adrian Tomczyk z wydawnictwa „Czwarta Strona” i Izabela Pajdała-Kusińska z Biura Komunikacji Społecznej Komendy Głównej Policji. Największą popularnością cieszyła się kategoria dotycząca współczesnej pracy dochodzeniowo-śledczej Policji – wpłynęło aż 201 opowiadań. Wyobrażenie przyszłego życia i pracy funkcjonariuszy wybrało 81 autorów konkursu. W stylistyce retro zaś opowiadania osadziło 90 literatów.

Wybór „złotej dziewiątki”, czyli trzech najlepszych opowiadań w każdej kategorii nie był łatwy. Proponowane w opowiadaniach intrygi i zagadki kryminalne, połączone często z dobrze oddanym tłem historycznym, charakterem miasta i ciekawymi postaciami, były na wysokim poziomie. Z tego też względu jury zdecydowało się przyznać dodatkowo wyróżnienia w każdej z trzech kategorii.

Wręczenie nagród poprzedziła dyskusja na temat wizerunku Policji w literaturze i filmie, w której udział wzięli podinsp. Leszek Koźmiński – p.o. naczelnika Wydziału Prezydialnego Szkoły Policji w Pile, twórca i współorganizator Festiwalu „Kryminalna Piła”, Robert Małecki – autor powieści kryminalnych, oraz Mirosław Haniszewski – aktor teatralny i filmowy. Panel dyskusyjny, przygotowany przez Biuro Programu „Niepodległa”, rozszerzył wcześniej realizowane w ramach konkursu warsztaty literackie z pisarzami powieści kryminalnych i ekspertami z wielu dziedzin kryminalistyki.

LAUREACI

Przy pełnej sali Domu Studenckiego Hanka w Poznaniu wręczone zostały wyróżnienia i nagrody główne. W uznaniu pracy włożonej za przedstawienie zawodu policjanta i pierwszej policjantki w okresie międzywojennym Komendant Główny Policji gen. insp. dr Jarosław Szymczyk przyznał specjalne wyróżnienie Marcelowi Woźniakowi za opowiadanie „Granatowa cisza”. W imieniu Komendanta Głównego Policji laureatowi gratulowała insp. dr hab. Iwona Klonowska, dyrektor Biura Komunikacji Społecznej KGP. Marcel Woźniak jest absolwentem filologii polskiej na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, studiował również w Warszawskiej Szkole Filmowej. Jest doktorantem literaturoznawstwa na UMK w Toruniu. Na swoim koncie wydawniczym ma już trylogię o detektywie Brodzkim („Powtórka”, „Mgnienie”, „Otchłań”), a za debiut „Biografia Leopolda Tyrmanda. Moja śmierć będzie taka jak moje życie” otrzymał w 2016 roku nagrodę Magazynu Literackiego „Książki”. Gdy prowadzący uroczystość Kamil Wnuk – rzecznik Biura Programu „Niepodległa” – ogłosił nazwisko wyróżnionego, na sali rozległy się gromkie brawa. Historia z opowiadania „Granatowa cisza” dzieje się w Warszawie, w 1935 roku, w Komendzie Głównej Policji Państwowej. To tyle, co możemy zdradzić. Dalszy ciąg tej historii będzie można przeczytać na łamach miesięcznika „Policja 997”.

Wyróżnienia od dyrektora Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Policji insp. dr. n. med. Radosława Juźwiaka otrzymali: I miejsce – Łukasz Szuster za opowiadanie „Kwantowy smok”, II miejsce – Łukasz Konwerski za opowiadanie „Gdy wkrada się błąd”, III miejsce – Monika Zakrzewska za opowiadanie „Ćwierć”. Autorzy wyróżnieni przez CLKP otrzymali również zaproszenie do laboratorium, gdzie będą mogli nie tylko zwiedzić pomieszczenia, ale przede wszystkim poznać historię polskiej kryminalistyki i różne techniki zabezpieczania i analizy materiałów dowodowych.

Wyróżnienie od komendant Szkoły Policji w Pile insp. Beaty Różniak-Krzeszewskiej za opowiadanie „Teczka” wręczył Magdalenie Lewandowskiej-Rosa podinsp. Leszek Koźmiński. Laureatka oraz zdobywcy pierwszych miejsc w każdej kategorii otrzymali od Szkoły Policji w Pile, kształcącej policjantów służby kryminalnej, zaproszenie na wyjątkowe szkolenie z technik kryminalistyki.

Wyróżnienie dyrektora Biura Programu „Niepodległa” Jana Kowalskiego otrzymała Joanna Jędrusik za opowiadanie „Między cmentarzem a brzegiem pucharu”.

Partnerem konkursu, oprócz CLKP, była „Maszyna do pisania – najlepsza szkoła pisania”, która prowadzi kursy pisarskie, a którą założyła Katarzyna Bonda – autorka bestselerowych kryminałów. „Maszyna do pisania” również wyróżniła jedno opowiadanie „Stópki Chrystusa” Joanny Kłosińskiej.

Nagrodzone i wyróżnione opowiadania będzie można przeczytać w antologii pokonkursowej, która ukaże się w 2020 roku nakładem wydawnictwa „Czwarta Strona”. Zyski ze sprzedaży publikacji przeznaczone zostaną Fundacji Pomocy Wdowom i Sierotom po Poległych Policjantach. Publikacja pokonkursowa obejmująca sto lat służby policyjnej, od momentu tworzenia się niepodległej Rzeczypospolitej, po czasy kryminalistycznego science-fiction będzie wyjątkowym zbiorem opowiadań kryminalnych i sensacyjnych.

Partnerem medialnym konkursu był Portal „Czytam, bo lubię” i Portal Kryminalny, istniejący od 2007.

IZABELA PAJDAŁA
zdj. autor

Nagrody główne otrzymali:

W kategorii „Kryminał sto lat temu”

I miejsce – Ewa Spławska za opowiadanie „Świadectwo moralności”

II miejsce – Marcel Woźniak za opowiadanie „Granatowa cisza”

III miejsce – Grzegorz Skorupski za opowiadanie „Gra o rewolucję”

Wyróżnienie – Margota Kott za opowiadanie „O mały włos”

W kategorii „Kryminał dzisiaj”

I miejsce – Sebastian Imielski za opowiadanie „Przebudzenie”

II miejsce – Katarzyna Skręt za opowiadanie „Tyś Jedność, Jam Pełnia”

III miejsce – Magdalena Lewandowska-Rosa za opowiadanie „Teczka”

Wyróżnienie – Stefan Weisbrodt za opowiadanie „Zasłona”

W kategorii „Kryminał za sto lat”

I miejsce – Rafał Szuster za opowiadanie „Kwantowy smok”

II miejsce – Rafał Pawlak za opowiadanie „To o Was”

III miejsce – Maciej Koncman za opowiadanie „Punkt odcięcia”

Wyróżnienie – Rafał Lewandowski za opowiadanie „Śmietnik”