Organizacja pozarządowa Fundacja ITAKA – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych powstała w 1999 roku z inicjatywy związanych z telewizyjnym programem „Ktokolwiek widział, ktokolwiek wie” dziennikarzy zajmujących się problematyką zaginięć.
Od 2009 roku Fundacja ITAKA na mocy porozumienia podpisanego z Komendantem Głównym Policji ściśle współpracuje z Policją w zakresie poszukiwań osób zaginionych i ustalania tożsamości osób, a także w działaniach mających na celu zapobieganie zjawisku zaginięć i ich negatywnym skutkom.
– Zaginięcie człowieka to sytuacja kryzysowa, w której często zagrożone jest życie. Aby szanse na znalezienie osoby żywej były jak największe, działania poszukiwawcze należy podjąć natychmiast. Jest to istotne zwłaszcza w przypadkach zaginięć na otwartym terenie, które dotyczą dzieci, osób starszych, chorych lub w kryzysie samobójczym. Takie osoby są szczególnie narażone na niebezpieczeństwa typu wychłodzenie, urazy, nieszczęśliwe wypadki. Dlatego tak ważna w akcji poszukiwawczej jest dobra współpraca między poszczególnymi jednostkami zarówno państwowymi, jak i tymi, które działają ochotniczo – mówi dyrektor Fundacji ITAKA Sylwia Kaczan.
I takiej właśnie współpracy między instytucjami i organizacjami odpowiedzialnymi za poszukiwania poświęcona była zorganizowana w listopadzie 2015 roku V konferencja ekspercka pod hasłem „Poszukiwanie osób zaginionych”. Patronat nad konferencją objęli: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka i Komenda Główna Policji, a gościny kilkudziesięciu uczestnikom udzieliło Biuro RPO.
Przedstawiciele Fundacji ITAKA, Policji, Państwowej Straży Pożarnej, straży miejskich, GOPR, TOPR i WOPR wymieniali się doświadczeniami z działań poszukiwawczych i dyskutowali nad tym, jakie zmiany są niezbędne, aby poprawić ich skuteczność. Omówiono też wyniki badań przeprowadzonych przez Fundację ITAKA „Monitoring działań Policji w poszukiwaniach zaginionych na otwartym terenie”. Badania dotyczyły m.in. procedur dysponowania przez Policję grupami poszukiwawczo-ratowniczymi oraz sposobu rozporządzania nimi.
Opracowane zostały postulaty zmian organizacyjnych dotyczących współpracy Policji z organizacjami poszukiwawczo-ratowniczymi, które to postulaty przekazano do MSWiA, Komendy Głównej Policji i Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej. Efektem badań jest utworzenie rejestru ORP (organizacji poszukiwawczo-ratowniczych).
Uczestnicy konferencji prezentowali także innowacyjne metody poszukiwań i identyfikacji osób.
Przedstawiciele ITAKI zaprezentowali projekt, który dotyczy utworzenia uniwersalnej bazy osób zaginionych uznanych za zmarłe. Około 3700 osób jest obecnie pochowanych jako NN, 4400 osób jest długotrwale zaginionych. ITAKA chce to skorelować. Na początek zostanie wytypowanych 300 rodzin osób zaginionych, przy pomocy ekspertów z CLKP uzyskane zostaną próbki DNA, a we współpracy z Centrum Poszukiwań Osób Zaginionych KGP przeanalizowane materiały archiwalne. Baza dysponować będzie oprogramowaniem informatycznym, które umożliwi wszechstronne gospodarowanie danymi dotyczącymi m.in. próbek DNA i materiału porównawczego zgromadzonego we współpracy z CLKP.
