Strona główna serwisu Gazeta Policyjna

Rok w prawie (Nr 82 / 01.2012)

Przedstawiamy zestawienie zmian prawnych, które w 2011 roku miały największy wpływ na pracę policyjną. Zmodyfikowano między innymi przepisy dotyczące czynności operacyjno rozpoznawczych, regulacje określające zasady przyznawania urlopów czy świadczeń dodatkowych.

Ustawy

Czynności operacyjno rozpoznawcze

Ustawa z 4 lutego 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 53, poz. 273)

– weszła w życie 11 czerwca 2011 r.
Ustawa z 1 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 117, poz. 678)

– weszła w życie 9 grudnia 2011 r.
Policjanci na potrzeby czynności operacyjno rozpoznawczych są obowiązani do nabywania środków odurzających i substancji psychotropowych od przedsiębiorców posiadających odpowiednie zezwolenia (określone przepisami ustawy).

Poza tym osoby wykonujące pracę operacyjną mogą wchodzić w posiadanie środków odurzających, substancji psychotropowych lub ich preparatów oraz prekursorów kategorii 1 w ilości niezbędnej do przeprowadzenia badań potwierdzających popełnienie przestępstwa. Należy jednak pamiętać, że środki te powinny być przechowywane w warunkach zapewniających bezpieczeństwo przed kradzieżą i zniszczeniem, a ich niszczenie ma być dokonywane w sposób uniemożliwiający ingerencję osób nieupoważnionych.

Bezpieczeństwo imprez masowych

Ustawa z 31 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 217, poz. 1280)

– większość przepisów weszła w życie 12 listopada 2011 r., część zaczyna obowiązywać od 1 stycznia, a reszta od 13 stycznia 2012 r. Szczegółowe przepisy przewidują, że Policja może gromadzić i wykorzystywać informacje, w tym dane osobowe, o osobach stwarzających zagrożenie dla bezpieczeństwa i porządku publicznego. Może też korzystać z danych uzyskanych lub przetwarzanych przez inne organy, służby i instytucje państwowe, w tym również w wyniku wykonywania czynności operacyjno rozpoznawczych, oraz zdobyte przez organy ścigania innych państw. Ustawa przewiduje, że takie działania można podejmować również bez wiedzy i zgody osób, których dane te dotyczą.

Zmiany w ustawie o Policji

Ustawa z 1 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 117, poz. 677)
– weszła w życie 23 czerwca 2011 r.

Nowelizacja dotyczy możliwości zwolnienia policjanta w okresie ciąży, w czasie urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego lub urlopu wychowawczego.

Policjantowi przysługują uprawnienia pracownika związane z rodzicielstwem określone w kodeksie pracy, jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej. Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie są funkcjonariuszami, z uprawnień może korzystać tylko jedno z nich. Policjantowi nie przysługuje prawo złożenia wniosku o obniżenie wymiaru czasu służby w okresie, w którym mógłby korzystać z urlopu wychowawczego.

Ustawa z 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o Policji (Dz.U. nr 205, poz. 1205)

– weszła w życie 14 października 2011 r.
Nowelizacja uzupełnia przepisy dotyczące postępowania kwalifikacyjnego do służby w Policji.
Ustawa z 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o Policji (Dz.U. nr 207, poz. 1229)

– weszła w życie 15 października 2011 r.
Dodano przepis, który przewiduje, że w szczególnie uzasadnionych przypadkach policjanta, który zginął w wyniku wykonywanych czynności służbowych, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej może mianować na pierwszy stopień oficerski oraz na stopnie generalnego inspektora Policji i nadinspektora Policji. Komendant Główny Policji mianuje w takiej sytuacji na pozostałe stopnie policyjne.

Rozporządzenia

Współpraca Policji ze Służbą Więzienną

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 3 lutego 2011 r. w sprawie trybu współdziałania Służby Więziennej z Policją w przypadku zagrożenia lub naruszenia bezpieczeństwa jednostki organizacyjnej Służby Więziennej lub konwoju (Dz.U. nr 31, poz. 154)

– weszło w życie 12 lutego 2011 r.
Nowe przepisy określają warunki użycia sił Policji na terenie jednostek organizacyjnych Służby Więziennej i w czasie konwojowania, jeżeli bezpieczeństwo nie może być zapewnione siłami i środkami własnymi Służby Więziennej. Jeżeli komendant Policji dowie się o możliwości wystąpienia zagrożenia lub naruszenia bezpieczeństwa jednostki organizacyjnej Służby Więziennej lub konwoju komendant Policji niezwłocznie przekazuje tę informację kierownikowi jednostki lub dowódcy konwoju.

Umundurowanie

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 28 marca 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie umundurowania policjantów (Dz.U. nr 70, poz. 372)
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 31 marca 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości i warunków przyznawania policjantom równoważnika pieniężnego w zamian za umundurowanie (Dz.U. nr 70, poz. 373)

– weszły w życie 1 kwietnia 2011 r.
Zgodnie z nowymi przepisami policjanci mianowani na stałe w przypadku zwolnienia ze służby nie zwracają umundurowania, z wyjątkiem przedmiotów ubioru służbowego wydanych w naturze, których okres używalności nie upłynął, oraz przedmiotów ubioru ćwiczebnego.

Badanie psychofizjologiczne

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 20 kwietnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie trybu i warunków ustalania zdolności fizycznej i psychicznej policjantów do służby na określonych stanowiskach lub w określonych komórkach organizacyjnych jednostek Policji (Dz.U. nr 94, poz. 557)

– weszło w życie 25 maja 2011 r.
Badanie psychofizjologiczne ma pozwolić na ustalenie lojalności policjanta w służbie, możliwości czerpania przez niego nieuprawnionej korzyści z dotychczasowej służby, a także patologii oraz uzależnień niepożądanych w służbie.
Zgodnie z nowymi przepisami, jeżeli wynik przeprowadzonego badania psychofizjologicznego jest niejednoznaczny i nie ma możliwości sporządzenia na jego podstawie opinii, badanie można powtórzyć na podstawie tego samego wniosku jeden raz. Może się to odbyć w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia uzyskania tego wyniku.
W rozporządzeniu wskazano, że badania psychofizjologicznego nie przeprowadza się, a rozpoczęte można przerwać w przypadku:

1) złej kondycji fizycznej przeprowadzającego badanie lub badanego;
2) wystąpienia czynników zewnętrznych uniemożliwiających przeprowadzenie badania.

Przenoszenie do służby w Policji

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 21 kwietnia 2011 r. w sprawie szczegółowego sposobu i trybu prowadzenia postępowania w stosunku do przenoszonych do służby w Policji funkcjonariuszy Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Celnej, Państwowej Straży Pożarnej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Centralnego Biura Antykorupcyjnego (Dz.U. nr 99, poz. 578)

– weszło w życie 31 maja 2011 r.
Komendant Główny Policji, rozpatrując wniosek o przeniesienie do pełnienia służby w Policji, uwzględnia szczególne predyspozycje do jej pełnienia, w szczególności posiadane doświadczenie i umiejętności w wykonywaniu czynności prewencyjnych, analitycznych, operacyjno rozpoznawczych, dochodzeniowo śledczych lub z zakresu kryminalistyki. Bierze się też pod uwagę doświadczenie i umiejętności w wykonywaniu czynności z zakresu kontroli pirotechnicznej.

Czynności operacyjno rozpoznawcze

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7 czerwca 2011 r. w sprawie sposobu przeprowadzania i dokumentowania przez Policję czynności operacyjno rozpoznawczych polegających na dokonaniu w sposób niejawny nabycia, zbycia lub przejęcia przedmiotów pochodzących z przestępstwa, ulegających przepadkowi albo których wytwarzanie, posiadanie, przewożenie lub którymi obrót są zabronione, a także na przyjęciu lub wręczeniu korzyści majątkowej, oraz sposobu przekazywania, przetwarzania i niszczenia materiałów uzyskanych podczas stosowania tych czynności (Dz.U. nr 121, poz. 694)

– weszło w życie 11 czerwca 2011 r.
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 10 czerwca 2011 r. w sprawie sposobu dokumentowania prowadzonej przez Policję kontroli operacyjnej, przechowywania i przekazywania wniosków, zarządzeń i materiałów uzyskanych podczas stosowania tej kontroli, a także przetwarzania i niszczenia tych materiałów (Dz.U. nr 122, poz. 697)

– weszło w życie 13 czerwca 2011 r.
Nowe przepisy wyraźnie wskazują, że czynności operacyjno rozpoznawcze polegające na złożeniu propozycji albo na dokonaniu w sposób niejawny nabycia, zbycia lub przejęcia przedmiotów pochodzących z przestępstwa, ulegających przepadkowi przeprowadza się i dokumentuje z zastosowaniem określonych odrębnymi przepisami zasad i procedur ochrony form i metod realizacji zadań, informacji, obiektów Policji oraz danych identyfikujących policjantów lub osoby udzielające Policji pomocy.

Czynności te prowadzi się przez czas oznaczony w zarządzeniu Komendanta Głównego Policji lub komendanta wojewódzkiego Policji, chyba że wcześniej zostanie osiągnięty cel czynności, wystąpi trwały brak możliwości ich wykonywania albo prokurator zarządzi zaniechanie czynności.

W drugim rozporządzeniu wymieniono wszelkie pisma wchodzące w skład obowiązkowej dokumentacji kontroli operacyjnej. Należą do niej również materiały zgromadzone podczas stosowania kontroli, w szczególności nośniki, na których utrwalone zostały treści rozmów telefonicznych lub innych przekazów informacji, a także kopie wykonane z tych nośników oraz dokumenty sporządzone na podstawie informacji utrwalonych na nośnikach i kopiach.

Mianowanie na stopnie policyjne

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7 października 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie mianowania policjantów na stopnie policyjne (Dz.U. nr 220, poz. 1307)
– weszło w życie 15 października 2011 r.
Zgodnie z tą nowelizacją policjant, który rozpoczął egzamin na stopień policyjny i nie mógł go kontynuować z powodu choroby potwierdzonej zaświadczeniem lekarskim albo z innych ważnych przyczyn losowych, przystępuje do egzaminu lub do tych jego etapów, do których nie przystąpił, w kolejnych terminach przeprowadzania egzaminu.
W sytuacji, gdy policjant uzyskał z egzaminu poprawkowego ocenę niedostateczną, może ponownie przystąpić do egzaminu nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od dnia zakończenia odpowiednio egzaminu poprawkowego albo egzaminu. Tak samo wygląda sytuacja osoby, której odmówiono skierowania na egzamin poprawkowy.
Wnioski dotyczące mianowania na pierwszy stopień policyjny w korpusie oficerów młodszych Policji mogą być sporządzane w formie wniosku zbiorczego.

Wypadki na służbie

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 10 października 2011 r. w sprawie trybu ustalania okoliczności i przyczyn wypadków pozostających w związku z pełnieniem służby w Policji (Dz.U. nr 243, poz. 1453)
– weszło w życie 30 listopada 2011 r.

Rozporządzenie zmienia system powoływania członków komisji powypadkowej oraz sposób ustalania okoliczności i przyczyn wypadku. Wyeliminowano z regulacji pouczanie świadka wypadku o odpowiedzialności karnej z art. 233 par. 1 kodeksu karnego (wobec braku ustawowego wymagania takiego pouczenia), wprowadzono obowiązek pisemnego poinformowania poszkodowanego lub członka jego rodziny o zawieszeniu postępowania powypadkowego, zmieniono procedurę wnoszenia przez poszkodowanego (lub członka jego rodziny) uwag i zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole powypadkowym oraz tryb ich rozpatrywania.

oprac. Aleksandra Wzorek