Ustawa ta, jak wynika z uzasadnienia rządowego projektu ustawy, ma na celu: zapewnienie otoczenia prawnego do sprawnego zapewnienia bezpieczeństwa podczas imprez masowych, umożliwiających sprawne i skuteczne działania podmiotów zaangażowanych w zapewnienie bezpieczeństwa i egzekwowanie prawa w związku z tymi imprezami, jak również warunków do zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego podczas Turnieju Finałowego Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012. Jest ona również realizacją zobowiązań wynikających ze zgłoszonych wobec UEFA gwarancji rządu Rzeczypospolitej Polskiej w fazie kandydowania przez Ukrainę i Polskę do organizacji tego turnieju.
OGÓLNA CHARAKTERYSTKA ZMIAN
Ustawa ta, poza ustawą z 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (dalej uobim), zmienia także kodeksy: karny, postępowania karnego, karny wykonawczy, wykroczeń i postępowania w sprawach o wykroczenia, oraz ustawy: o Policji, o ochronie granicy państwowej, o broni i amunicji oraz o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego.
Do najistotniejszych rozwiązań wprowadzanych do uobim przedmiotową ustawą należą:
1) rozszerzenie definicji imprezy masowej o tzw. strefy publicznego oglądania imprezy1,
2) modyfikacja rozwiązań dotyczących systemów identyfikacji uczestników meczów piłki nożnej (art. 13),
3) wprowadzenie nowych rozwiązań w zakresie przetwarzania danych osobowych gromadzonych w systemach identyfikacji (art. 13),
4) rozszerzenie zakresu zakazu klubowego – dotyczy on również imprez masowych przeprowadzanych z udziałem drużyny organizatora, rozgrywanych poza siedzibą organizatora, czyli tzw. meczów wyjazdowych (art. 14),
5) wprowadzenie możliwości zakazania przeprowadzenia imprezy masowej z udziałem publiczności na całym obiekcie lub jego sektorach przez wojewodę w przypadku negatywnej oceny bezpieczeństwa (art. 34 ust. 1),
6) wprowadzenie możliwości wydania decyzji o przerwaniu imprezy masowej w przypadku stwierdzenia niespełnienia przez organizatora warunków określonych w zezwoleniu (art. 31 ust. 4),
7) wprowadzenie możliwości przerwania imprezy masowej przez wojewodę, jeżeli jej dalszy przebieg może zagrozić życiu lub zdrowiu uczestników, a działania organizatora są niewystarczające do zapewnienia bezpieczeństwa (art. 34a),
8) wprowadzenie możliwości sprzedaży, podawania oraz spożywania podczas imprezy masowej napojów alkoholowych zawierających nie więcej niż 3,5% alkoholu, (z wyłączeniem imprez podwyższonego ryzyka (art. 8a)2.
Nowelizacja dodała do ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych nowy rozdział 9a – Zapewnienie bezpieczeństwa w związku z organizacją Turnieju Finałowego UEFA EURO 2012. Rozdział zawiera przepisy porządkowe określające uprawnienia służb porządkowych, w tym Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu podczas Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej EURO 2012 (przepisy weszły w życie 12 listopada br.).
W szczególności przepisy tego rozdziału stworzyły:
1) możliwość czasowego wzmocnienia sił Straży Granicznej prowadzących kontrolę bezpieczeństwa w międzynarodowym ruchu lotniczym przez pracowników służby ochrony lotniska,
2) podstawę prawną do przedłużenia czasu służby funkcjonariuszy Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu oraz wypłacenia rekompensaty funkcjonariuszom, których czas służby został przedłużony z uwagi na realizację zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa lub porządku publicznego,
3) podstawę prawną do dokonywania przez Ministra Spraw Wewnętrznych oraz służby przez niego nadzorowane wypłaty zaliczek na kontraktowane usługi związane z zakwaterowaniem funkcjonariuszy,
4) możliwość zapewnienia organom państwa natychmiastowej pomocy tłumaczy przysięgłych3 w trakcie imprez z dużą liczbą gości zagranicznych, gdzie istnieje podwyższone ryzyko, że dojdzie do naruszeń prawa poprzez zobowiązania tłumacza do pozostawania na czas niezbędny w gotowości do wykonywania czynności na żądanie sądu, prokuratora lub Policji (za czas pozostawania w gotowości tłumacz przysięgły będzie otrzymywać wynagrodzenie niezależnie od tego, czy rzeczywiście wystąpi konieczność dokonania przez niego tłumaczenia w wysokości 10 zł za godzinę).
Ponadto Policja może w ramach zabezpieczenia turnieju pobierać, uzyskiwać, gromadzić i przetwarzać informacje, w tym dane osobowe, o osobach stwarzających zagrożenie dla bezpieczeństwa i porządku publicznego podczas Turnieju UEFA EURO 2012 (art. 68a ust. 1 uobim)4, a także na wniosek UEFA sprawdzać osoby ubiegające się o akredytację umożliwiającą wstęp do określonych stref UEFA w zakresie możliwości stwarzania przez te osoby zagrożenia dla bezpieczeństwa i porządku publicznego podczas turnieju (tzw. police screening5). Należy podkreślić, że jego celem jest przekazanie przez Policję do UEFA stanowiska zawierającego rekomendację lub brak rekomendacji odnośnie do przyznania akredytacji. Działania takie pozwolą ograniczyć dostęp do określonych przez UEFA stref osobom, które w opinii Policji nie powinny mieć do nich dostępu.
ZAKAZ KLUBOWY INACZEJ
Nowe uregulowanie – obowiązujące od dnia 13 stycznia 2012 r. – w sposób jednoznaczny przesądza, że zakaz klubowy może być nałożony nie tylko przez klub sportowy, ale również przez związek sportowy lub podmiot prowadzący rozgrywki. W myśl nowych przepisów w każdym przypadku osobie ukaranej służyć będzie środek odwoławczy (w przypadku zakazu nałożonego przez klub) lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy (w przypadku zakazu orzeczonego przez związek sportowy lub podmiot prowadzący rozgrywki). Wniesienie odwołania lub wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy nie wstrzyma, jak do tej pory, zakazu klubowego.
Informacja o zastosowanym zakazie klubowym będzie przetwarzana w systemach służących do: identyfikacji osób, sprzedaży biletów, kontroli przebywania w miejscu i w czasie trwania meczu piłki nożnej i kontroli dostępu do określonych miejsc, stanowiących wyposażenie obiektów wykorzystywanych do organizacji meczów piłki nożnej, a także w centralnym systemie identyfikacji uczestników meczów piłki nożnej rozgrywanych w ramach ligi zawodowej oraz w centralnym systemie identyfikacji uczestników meczów piłki nożnej rozgrywanych poza ramami ligi zawodowej. Wprowadzony nowy ust. 1a w art. 14 uobim umożliwia rozszerzenie zastosowania zakazu klubowego na wyjazdowe mecze drużyny, jak również zastosowanie zakazu za naruszenia regulaminu imprezy masowej lub regulaminu obiektu popełnione przez kibica na meczu wyjazdowym. Do tej pory, na mocy art. 14 ust. 1 ustawy zakaz dotyczył wyłącznie imprez przeprowadzanych przez danego organizatora.
insp. w st. spocz. Roman Wojtuszek
Biuro Kryminalne KGP
1 impreza masowa artystyczno rozrywkowa – imprezę o charakterze artystycznym, rozrywkowym lub zorganizowane publiczne oglądanie przekazu telewizyjnego na ekranach lub urządzeniach umożliwiających uzyskanie obrazu o przekątnej przekraczającej 3 m, która ma się odbyć:
a) na stadionie, w innym obiekcie niebędącym budynkiem lub na terenie umożliwiającym przeprowadzenie imprezy masowej, na których liczba udostępnionych przez organizatora miejsc dla osób, ustalona zgodnie z przepisami prawa budowlanego oraz przepisami dotyczącymi ochrony przeciwpożarowej, wynosi nie mniej niż 1000,
b) w hali sportowej lub w innym budynku umożliwiającym przeprowadzenie imprezy masowej, w których liczba udostępnionych przez organizatora miejsc dla osób, ustalona zgodnie z przepisami prawa budowlanego oraz przepisami dotyczącymi ochrony przeciwpożarowej, wynosi nie mniej niż 500.
2 przepisy dotyczące sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych dotyczą wyłącznie imprez masowych. Ustawa nie uznaje za takie np. imprezy organizowane w ramach współzawodnictwa sportowego dzieci i młodzieży, imprezy sportowe organizowane dla sportowców niepełnosprawnych lub imprezy sportu powszechnego o charakterze rekreacji ruchowej, ogólnodostępnym i nieodpłatnym, organizowanych na terenie otwartym.
3 Tłumacze przysięgli – zgodnie z art. 15 ustawy o zawodzie tłumacza przysięgłego – nie mogą odmówić wykonania tłumaczenia w postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy na żądanie sądu, prokuratora, Policji oraz organów administracji publicznej, chyba że zachodzą szczególnie ważne przyczyny uzasadniające odmowę.
4 zgodnie z przepisem art. 79a uobim informacje będą przetwarzane do grudnia 2012 r.
5 police screening stosowany był także przez poprzednich organizatorów Turniejów UEFA EURO i nie jest to instytucja nowa, nie jest także instytucją kontrowersyjną.
6 Art. 13. 2. Obiekty wykorzystywane do organizacji meczów piłki nożnej wyposaża się w kompatybilne między sobą elektroniczne systemy, służące do: identyfikacji osób, sprzedaży biletów, kontroli przebywania w miejscu i w czasie trwania meczu piłki nożnej, kontroli dostępu do określonych miejsc oraz weryfikacji informacji, o których mowa w art. 22 ust. 1 pkt 1 lit. a–c.
2a. Niezależnie od systemów, o których mowa w ust. 2, tworzy się:
1) centralny system identyfikacji uczestników meczów piłki nożnej rozgrywanych w ramach ligi zawodowej;
2) centralny system identyfikacji uczestników meczów piłki nożnej rozgrywanych poza ramami ligi zawodowej.