Z godnie z treścią art. 36a ust. 4 ustawy o Policji Komendant Główny Policji może oddelegować policjanta, za jego zgodą, do pełnienia zadań służbowych poza Policją w kraju i za granicą na czas określony.
Z przepisu tego wynika kilka kwestii. Po pierwsze, oddelegować może jedynie Komendant Główny Policji (osoba działająca z jego upoważnienia), po drugie, może to nastąpić wyłącznie za zgodą policjanta, po trzecie, oddelegować można na czas określony i po czwarte, oddelegować można zarówno na terenie kraju, jak i za granicą. Ustawodawca stawia zasadniczy warunek takiego oddelegowania ujęty w normie o charakterze celowościowym. Jak bowiem wynika z treści ust. 4a, policjant może być oddelegowany do wykonywania zadań służbowych poza Policją w celu realizacji zadań określonych w ustawie lub zadań Policji wynikających z obowiązujących Rzeczpospolitą Polską umów i zobowiązań międzynarodowych. Oznacza to, iż możliwość oddelegowania dotyczy takich instytucji krajowych, które de facto realizują zadania przewidziane dla Policji. Pojęcie instytucji krajowej zostało wprost zdefiniowane w ustawie o Policji jako urząd krajowy obsługujący organ władzy publicznej, w którym są wykonywane zadania o charakterze określonym w ust. 4a.
NA WNIOSEK
Oddelegowanie ma charakter wnioskowy, co oznacza, iż uprawniony podmiot składa do Komendanta Głównego Policji wniosek, który zawiera ściśle określone informacje, takie jak nazwę instytucji, komórki organizacyjnej oraz nazwę stanowiska przeznaczonego dla policjanta lub pełnionej funkcji, opis kwalifikacji wymaganych do zajmowania stanowiska lub pełnienia funkcji, zakres wykonywanych zadań, przewidywany okres oddelegowania oraz określenie należności pieniężnych i innych świadczeń przysługujących oddelegowanemu policjantowi. Podmiotami uprawnionymi do złożenia wniosku są organy Policji lub kierownik komórki organizacyjnej Komendy Głównej Policji oraz instytucje krajowe, do których ma nastąpić oddelegowanie. Wniosek składa się nie później niż 14 dni przed przewidywanym dniem oddelegowania policjanta do instytucji krajowej. Jest to minimalny, najkrótszy termin przewidziany w ustawie. Zdaniem ustawodawcy taki termin w pełni zabezpiecza interesy zarówno Policji, instytucji krajowej, jak i samego zainteresowanego, co nie oznacza, iż nie można złożyć wniosku wcześniej aniżeli 14 dni przed planowanym oddelegowaniem.
Z INICJATYWY KGP
Co istotne, ustawodawca przewidział także, że Komendant Główny Policji jest uprawniony do oddelegowania policjanta do zadań służbowych poza Policją z własnej inicjatywy. Czy takie określenie oznacza możliwość oddelegowania wbrew woli i wiedzy policjanta lub instytucji krajowej? Treść przepisów art. 36a–36g ustawy o Policji przeczy takiej możliwości. Już bowiem chociażby ustalenie kwestii dotyczącej stanowiska, jakie będzie zajmował, lub funkcji, jaką będzie pełnił policjant w instytucji krajowej, wymaga współpracy miedzy tymi podmiotami. Mając zaś na względzie treść art. 36e ust. 1 pkt 1 ustawy, należy podkreślić, że brak akceptacji przez policjanta uniemożliwia wydanie rozstrzygnięcia w tym obszarze. Zatem tak określone uprawnienie nie oznacza jednakże braku konieczności dopełnienia wymogów zarówno formalnych (dokonania uzgodnień) oddelegowania, jak i uzyskania zgody od funkcjonariusza. Oznacza jedynie brak wniosku, o którym mowa w art. 36a. Jego rolę przejmują uzgodnienia dokonane z instytucją krajową.
WARUNKI ODDELEGOWANIA
Warunkiem niezbędnym do oddelegowania jest jednakże wyrażenie przez funkcjonariusza zgody mającej postać pisemnego oświadczenia zawierającego nazwę instytucji krajowej, nazwę stanowiska służbowego, jakie będzie tam zajmował, lub nazwę funkcji pełnionej w tej instytucji, a także czas oddelegowania. Funkcjonariusza zapoznaje się z treścią wniosku. Użyte w treści art. 36b ustawy o Policji sformułowanie: „Oddelegowanie do wykonywania zadań służbowych poza Policją następuje po zapoznaniu się policjanta z treścią wniosku oraz po wyrażeniu przez niego zgody na oddelegowanie” należy rozumieć jako dwie czynności: zapoznanie się z przedstawionymi we wniosku warunkami oraz jako złożenie pisemnego oświadczenia woli w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Zgoda na oddelegowanie nie stanowi bowiem podania administracyjnego, lecz właśnie oświadczenie woli, którego złożenie wywołuje doniosłe skutki prawne w postaci zmiany zasad i sposobu wykonywania stosunku służbowego. Zgoda stanowi zatem tzw. warunek sine qua non, tj. warunek konieczny do oddelegowania. Skorelowanie zapoznania się z treścią wniosku z wyrażeniem zgody na oddelegowanie w warunkach określonych we wniosku ma więc doniosłe znaczenie prawne w świetle możliwości powoływania się na tzw. wady oświadczenia woli.
Należy zauważyć, iż w obrocie prawnym każda wypowiedź podmiotu prawa, od której ustawodawca uzależnia wystąpienie pewnych skutków prawnych, o ile nie została zdefiniowana i dookreślona w przepisach prawa, powinna być kwalifikowana według przepisów Kodeksu cywilnego jako właśnie oświadczenie woli. Kolejnym warunkiem oddelegowania policjanta do instytucji krajowej jest wyznaczenie go na stanowisko służbowe lub do pełnienia funkcji wskazanej we wniosku. Tym samym dane ujęte we wniosku mają między uzgadniającymi podmiotami moc wiążącą. Przepis ten urzeczywistnia zasadę pewności podjętych ustaleń. I jest szczególnie istotny w kontekście ustawowego uprawnienia Komendanta Głównego Policji do nieuwzględnienia wniosku. Jak wynika z art. 36e ust. 3 ustawy o Policji, Komendant Główny Policji nie uwzględnia wniosku, jeżeli wskazane w nim stanowisko, charakter lub zakres zadań, jakie miałby wykonywać policjant oddelegowany poza Policję, nie odpowiadają zadaniom określonym w ustawie oraz zadaniom wynikającym z obowiązujących Rzeczpospolitą Polską umów i zobowiązań międzynarodowych. Komendant Główny Policji jest tu bowiem gwarantem należytego „wykorzystania” funkcjonariusza w celu zgodnym z ustawą o Policji. Nie oznacza to jednocześnie, iż wykluczone są jakiekolwiek zmiany w zakresie stanowiska lub funkcji, jakie miałby zajmować lub pełnić policjant w instytucji krajowej. Instytucja ta może przenieść oddelegowanego policjanta na inne stanowisko służbowe niż określone we wniosku o oddelegowanie, jeżeli na stanowisku tym są wykonywane zadania, o których mowa w art. 36 ust. 4a ustawy o Policji. Odesłanie do odpowiedniego stosowania treści art. 36e–36g ustawy nakazuje przyjąć tryb uzgadniania i akceptacji takich zmian zarówno z Komendantem Głównym Policji w formie wnioskowej, jak i samym zainteresowanym policjantem.
ROZSTRZYGNIĘCIE
Komendant Główny Policji w razie uwzględnienia wniosku w pierwszej kolejności uzgadnia z instytucją krajową obsadę personalną stanowiska służbowego określonego we wniosku albo pełnioną funkcję, po uprzednim uzyskaniu od policjanta pisemnego oświadczenia, o którym mowa w art. 36b, jeśli kwestie te nie zostały wcześniej uzgodnione. Następnie zwalnia policjanta z dotychczas zajmowanego stanowiska służbowego, z jednoczesnym przeniesieniem go do dyspozycji przełożonego właściwego w sprawach osobowych. Podstawą prawną takiego rozstrzygnięcia jest art. 37a pkt 3 ustawy o Policji, który stanowi, że w przypadku zwolnienia z dotychczas zajmowanego stanowiska służbowego policjanta można przenieść do dyspozycji przełożonego właściwego w sprawach osobowych, na okres delegowania do pełnienia zadań służbowych poza Policją w kraju. W dalszej kolejności organ zalicza (do celów obliczenia uposażenia i innych należności pieniężnych przysługujących policjantowi w okresie oddelegowania) stanowisko służbowe w instytucji krajowej określone we wniosku do odpowiedniej grupy zaszeregowania oraz ustala policyjny stopień etatowy, stosownie do zaszeregowania stanowisk służbowych policjantów. I wreszcie oddelegowuje policjanta do wykonywania zadań służbowych poza Policją.
mec. Magdalena Będziejewska-Michalska
radca prawny