Działania ratownicze stanowią ważny element policyjnej służby. Szybka i prawidłowa reakcja świadków zdarzenia ma wpływ na przeżycie osoby poszkodowanej, szczególnie w przypadku nagłego zatrzymania krążenia (NZK). Wyniki amerykańskich i europejskich badań wskazują, że policjanci dobrze wyszkoleni w zakresie pierwszej pomocy oraz obsługi automatycznych defibrylatorów zewnętrznych AED (ang. automatic external defibrillator) skutecznie wspomagają działania cywilnych zespołów ratownictwa medycznego [1, 2, 3]. Różne kraje wykorzystują zdolności mobilne i dyspozycyjność funkcjonariuszy do zadań o charakterze medycznym. Ich szybkie i profesjonalne działanie ma odzwierciedlenie w zwiększeniu przeżywalności osób, u których doszło do NZK, szczególnie w miejscach publicznych [4].

Od pierwszego kwartału 2020 r. polscy policjanci wykonują swoje zadania służbowe, w tym też działania ratownicze, w nowym środowisku zagrożenia, jakim jest wirus SARS-CoV-2. Częstość infekcji spowodowanych przez tego wirusa, prowadzących do ciężkiej niewydolności oddechowej, jest różna w poszczególnych krajach Europy. Europejska Rada Resuscytacji, opierając się na przeglądzie badań naukowych, zaleca modyfikację algorytmu podstawowych zabiegów resuscytacyjnych w przypadku osób z podejrzeniem lub potwierdzonym zachorowaniem na COVID-19.

OCENA RYZYKA

Ocena ryzyka narażenia się na niebezpieczeństwo zakażenia się policjanta wirusem SARS-CoV-2 będzie zależała od:

– odporności funkcjonariusza (przebytej choroby COVID-19, zaszczepienia przeciw COVID-19),

– posiadania przez funkcjonariusza środków ochrony indywidualnej (ŚOI) i poziomu ich bezpieczeństwa,

– przyczyny NZK u osoby poszkodowanej (chorobowa, urazowa),

– czasu przebywania w środowisku narażenia na działanie wirusa (przestrzeń otwarta/zamknięta, wentylowana/niewentylowana).

PIERWSZA POMOC

Zgodnie z wytycznymi Europejskiej Rady Resuscytacji [5] w przypadku wystąpienia NZK u osoby dorosłej policjant powinien wdrożyć następujący algorytm postępowania ratowniczego:

× zapewnić bezpieczeństwo: zdezynfekować ręce, zastosować środki ochrony indywidualnej (ŚOI) – rękawiczki, półmaskę filtrującą FFP2/FFP3, gogle/okulary ochronne itp.;

× wykonać ocenę przytomności osoby poprzez potrząśnięcie poszkodowanym i zawołanie do niego; gdy poszkodowany nie reaguje na ww. bodźce, należy sprawdzić oznaki zachowanego krążenia;

× sprawdzić oddech osoby poszkodowanej z pewnej odległości (przez max. 10 sekund); podczas oceny oddechu należy obserwować wyłącznie klatkę piersiową i brzuch, poszukując ruchów świadczących o prawidłowym oddechu; w celu zminimalizowania ryzyka infekcji nie należy udrażniać dróg oddechowych i nie umieszczać swojej twarzy przy ustach/nosie poszkodowanego;

× wezwać zespół ratownictwa medycznego na miejsce zdarzenia; jeżeli z uzyskanych informacji wynika, że osoba jest chora na COVID-19 lub jest wysoce prawdopodobne, że jest nosicielem wirusa SARS-CoV-2, należy niezwłocznie przekazać tę informację dyspozytorowi medycznemu;

× zadysponować na miejsce defibrylator AED;

× przed rozpoczęciem podstawowych zabiegów resuscytacyjnych założyć poszkodowanemu na twarz maseczkę ochronną lub inny element/materiał, który zabezpieczy go przed rozpryskiwaniem wydzielin z ust i nosa osoby poszkodowanej;

× podłączyć defibrylator AED i wykonywać jego polecenia [fot. 1];

× wykonywać nieprzerwane uciski klatki piersiowej osoby poszkodowanej (2 rękoma na środku klatki piersiowej, tempo ucisku – 100–120 min, głębokość ucisku – 5–6 cm) [fot. 2].

Uwaga!

× Jeżeli po akcji ratowniczej pozostały jakieś wydaliny/wydzieliny osoby poszkodowanej, należy je zdezynfekować zgodnie z przyjętymi zasadami bezpieczeństwa.

× Policjant powinien się rozebrać ze środków ochrony indywidualnej zgodnie z przyjętymi z zasadami bezpieczeństwa.

× Po zakończonych czynnościach funkcjonariusz powinien umyć ręce wodą z mydłem lub zdezynfekować je żelem na bazie alkoholu.

× Po zakończonej akcji ratowniczej policjant powinien skontaktować się ze stacją sanitarno-epidemiologiczną lub innym wskazanym podmiotem leczniczym celem ustalenia ryzyka zakażenia i dalszego postępowania w zakresie przeciwdziałania zakażeniu wirusem SARS-CoV-2.

kom. dr n. o zdr. Michał Kurdziel

Wydział Kadr i Szkolenia KWP w Szczecinie

Literatura

[1] P. Ross, J. Nolan, E. Hill, J. Dawson, F. Whimster, D. Skinner, The use of AEDs by police officers in the City of London, w: „Resuscitation” 2001, no. 50, p. 141—146.

[2] S.C. Hawkins, A.H. Shapiro, A.E. Sever, T.R. Delbridge, V.N. Mosesso, The role of law enforcement agencies in out–of–hospital emergency care, w: „Resuscitation” 2007, no. 72, p. 386—393.

[3] P. Stein, H. Spahn, S. Müller, A. Zollinger, W. Baulig, M. Brüesch, B. Seifert, R.D. Spahn, Impact of city police layperson education and equipment with automatic external defibrillators on patient outcome after out of hospital cardiac arrest, w: „Resuscitation” 2017, no. 118, p. 27–34.

[4] M. Kurdziel, M. Bijak, Działania policyjne w środowisku COVID–19, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2020, źródło:  [dostęp: 18.02.2021 r.].

[5] T. Olasveengen, M. Castrén, A. Handley, A. Kuzovlev, K.G. Monsieurs K.G., G. Perkins, V. Raffay, G. Ristagno, F. Semeraro, M. Smyth, J. Soar, H. Svavarsdótti, Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u osób dorosłych, w: Europejska Rada Resuscytacji Wytyczne COVID–19, tłum. J. Andres, G. Cebula, M. Dembkowska, P. Krawczyk, Polska Rada Resuscytacji, źródło:  [dostęp 18.02.2021 r.].

zdj. M. Kurdziel, M. Bijak, Działania policyjne w środowisku COVID–19, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2020, źródło:  [dostęp: 18.02.2021 r.].