Jedna grupa z punktu przerzutowego po stronie polskiej miała być przetransportowana dalej na Zachód, a jej miejsce mieli zająć kolejni ludzie przywiezieni z Czech. Komendanci główni obu formacji zarządzili jednoczesne działania, mające na celu uwolnienie przetrzymywanych osób i zatrzymanie handlarzy ludźmi. Operacji nadano kryptonim FENIX.

Czescy policjanci ruszyli w pościg za przestępcami. Ci zaczęli kierować się w stronę polskiej granicy. Przez punkt kontaktowy w Chotebuz powiadomiono okoliczne jednostki. Na terytorium RP do pościgu przyłączyli się polscy funkcjonariusze. Wystawiono punkty obserwacyjno-meldunkowe, z których policjanci na bieżąco przekazywali informacje o aktualnej sytuacji. Założono także punkt kontrolno-blokadowy, gdzie rozłożono kolczatkę. Akcja zatrzymania przestępców trwała chwilę.

Scenariusz ćwiczenia zakładał następnie wystąpienie sytuacji kryzysowej. W Marklowicach Górnych, tuż przy granicy z Czechami, zlokalizowany był punkt przerzutowy ludzi. Na miejsce udali się policjanci kryminalni. Przestępcy zorientowali się, że są namierzani przez policje obu krajów i postanowili wziąć zakładników spośród osób, które mieli przerzucić na Zachód Europy.

Na miejsce wezwano posiłki. Policjanci z Samodzielnego Pododdziału Prewencji Policji z Bielska-Białej otoczyli teren kordonem, nie dopuszczając do strefy „zero” osób postronnych. W drodze byli już antyterroryści z SPAP KWP w Katowicach. Negocjatorzy podjęli z porywaczami rozmowy. Policyjni snajperzy ulokowali się na stanowiskach, a grupy bojowe AT szykowały się do szturmu. Nagle podczas negocjacji padł strzał – zginął jeden z zakładników. Dowodzący akcją podjęli decyzję o szturmie natychmiastowym. Poleciały granaty hukowe i jednocześnie z różnych stron do budynku wdarli się antyterroryści. Napastnicy zostali błyskawicznie obezwładnieni. Jedna z osób będących w środku została poważnie ranna. Pierwsza pomoc, przeszukanie całego budynku i zatrzymanie wszystkich osób do sprawdzenia i wyjaśnienia, kto jest terrorystą, a kto zakładnikiem, zakończyło akcję. Po zabezpieczeniu terenu do wnętrza wpuszczono ratowników medycznych, którzy razem z policjantami udzielali pomocy rannemu.

Całą akcję na bieżąco śledzili obserwatorzy z policji państw Grupy Wyszehradzkiej. Byli przedstawiciele policji z Węgier, Słowacji i Czech, ale także strażacy, przedstawiciele władz samorządowych. We wszystkich pomieszczeniach, gdzie toczyła się akcja, zamontowano kamery stacjonarne, dodatkowo filmowano kamerami tradycyjnymi oraz przy użyciu drona. W namiocie, gdzie przebywali obserwatorzy, na monitorach widać było wszystkie szczegóły podejmowanych działań.

Kierownikiem ćwiczenia FENIX był zastępca komendanta wojewódzkiego Policji w Katowicach insp. Roman Rabsztyn, a jego zastępcą dyrektor Głównego Sztabu Policji KGP insp. Grzegorz Baczyński. W związku z tym, że ćwiczenie zakładało wystąpienie sytuacji kryzysowej, obecny był także wicewojewoda śląski Mariusz Trepka. Ćwiczenie odbywało się w naturalnych warunkach. Będzie teraz przedmiotem szczegółowej analizy. Pierwszą ocenę obserwatorzy wystawili na odprawie w Cieszynie tuż po zakończeniu działań. Podkreślili profesjonalizm funkcjonariuszy. Była np. sytuacja, gdy na policyjny kanał radiowy weszła osoba z zewnątrz, która zaczęła włączać się w akcję. Szybka decyzja o przejściu na kanał zapasowy na pewien czas powstrzymała dowcipnisia. Niestety wkrótce zeskanował on znowu policyjne częstotliwości… Niektórzy myśleli, że to część podgrywki do ćwiczenia. Niestety, brak cyfrowej łączności w polskiej Policji powoduje takie właśnie sytuacje, które nie do końca mogli zrozumieć zagraniczni goście, na co dzień korzystający z nowoczesnego sprzętu. Obserwatorzy wysoko ocenili policyjne negocjacje i działania AT. Uwagi, co do poszczególnych części ćwiczenia, posłużą do doskonalenia policyjnych działań w podobnych sytuacjach.

PAWEŁ OSTASZEWSKI
zdj. autor (4) i Andrzej Mitura (2)

Pościg transgraniczny

W związku z wejściem Polski do Strefy Schengen o północy z 20 na 21 grudnia 2007 r. zaprzestano kontroli na granicach naszego kraju z innymi państwami Unii Europejskiej. Kontrolę można jednak przywrócić, jak działo się to choćby w ubiegłym roku podczas Operacji „Przymierze” w związku ze szczytem NATO i Światowymi Dniami Młodzieży, organizowanymi w Polsce.

Ogólne zasady pościgów transgranicznych opisuje artykuł 41 Konwencji Wykonawczej do Układu Schengen. Podstawę prawną policyjnych pościgów reguluje zarządzenie nr 1355 Komendanta Głównego Policji z 20 grudnia 2007 r. w sprawie metod i form organizowania i prowadzenia przez Policję pościgów i zorganizowanych działań pościgowych. Rozdział 3 poświęcony jest pościgowi transgranicznemu. Dwustronne umowy Polski z Niemcami, Czechami, Słowacją i Litwą doprecyzowały szczegóły współpracy. Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeską o współpracy w zwalczaniu przestępczości, ochronie porządku publicznego oraz współpracy na terenach przygranicznych podpisana została 21 czerwca 2006 r. w Warszawie, a następnie ratyfikowana w Pradze.

Większość pościgów transgranicznych na naszych granicach odbywa się w kierunku do Polski. Np. w 2013 r. odnotowano 26 pościgów, z czego 23 były z Niemiec, a 2 z Czech. W odwrotnym kierunku był tylko jeden – do Niemiec. Rok później było 30 pościgów z Niemiec i 4 z Czech, i tylko 1 do Czech. W 2015 r. odnotowano 43 pościgi z Niemiec, 6 z Czech i 1 z Litwy. 3 pościgi odbyły się do Niemiec. W ubiegłym roku 41 pościgów nastąpiło z Niemiec i 8 z Czech. Do RFN był 1 pościg. W latach 2013–2016 nie odnotowano żadnego przypadku pościgu na granicy ze Słowacją.

Jednym z ostatnich przypadków pościgu transgranicznego było wydarzenie z 17 marca br., na terenie działania KPP w Zgorzelcu, kiedy to trzydziestoczteroletni mieszkaniec Głogowa nie zatrzymał się do kontroli drogowej w Hrádek nad Nisou i zaczął uciekać w stronę Polski. Czescy policjanci ruszyli w pościg. Kierowca przekroczył granicę w Porajowie i uciekał dalej. Czesi wjechali do naszego kraju, powiadamiając o sytuacji polskie służby. Do pościgu przyłączyli się funkcjonariusze z Grupy „Nysa” oraz bogatyńscy policjanci. Sprawca przejechał około 15 km i został zatrzymany w Bogatyni, gdzie próbował przejechać przez torowisko na terenie kopalni. Kierowca uciekając, zniszczył dystrybutor na stacji paliw, nastąpiło także zderzenie z czeskim radiowozem. Okazało się, że samochód, którym uciekał Polak, wart ponad 100 tys. zł, został ostatniej nocy skradziony na terenie Niemiec. W bagażniku miał ponadto motocykl i rower, również pochodzące z kradzieży. Sąd zastosował tymczasowe aresztowanie mężczyzny na 3 miesiące. 

P.Ost.

Grupa Wyszehradzka, czyli V4

Grupa Wyszehradzka powstała pod koniec ubiegłego wieku jako Trójkąt Wyszehradzki. 15 lutego 1991 r. prezydenci Polski Lech Wałęsa, Węgier József Antall i Czechosłowacji Václav Havel spotkali się na zamku w węgierskim Wyszehradzie, który w XIV w. był miejscem dwóch królewskich zjazdów władców Polski, Czech i Węgier. To tam zawierano m.in. historyczne układy w sprawie postawienia Krzyżaków przed sądem oraz zawiązano sojusz przeciw Habsburgom.

Drugie spotkanie Grupy Wyszehradzkiej odbyło się 6 października 1991 r. w Krakowie. Wtedy dyskutowano głównie o bezpieczeństwie regionu w obliczu upadku ZSRR i rozwijającej się wojnie na Bałkanach.

1 marca 1993 r. nastąpił „aksamity rozwód” Czecho-Słowacji i od tej pory Grupę Wyszehradzką tworzą cztery państwa.

Obecna prezydencja Polski w V4 (1 lipca 2016 r. – 30 czerwca 2017 r.) skoncentrowana jest na pięciu priorytetach:

– Silny głos V4 w Unii Europejskiej – koordynacja agendy europejskiej i współpraca w zakresie kluczowych wyzwań;

– Budowanie synergii przez wzmocniony dialog – rozwijanie współpracy regionalnej w oparciu o synergie instytucjonalne i funkcjonalne;

– Bezpieczeństwo i stabilność regionu – wzmacnianie współpracy w zakresie wspólnego bezpieczeństwa;

– Tożsamość i wizerunek V4 – budowanie jedności w oparciu o wspólne dziedzictwo i wartości, społeczny wymiar współpracy oraz efektywne strategie komunikacji;

– Spójność i powiązania – wzmacnianie spójności oraz rozwijanie współpracy V4 przy ulepszaniu połączeń transportowych.

Współdziałanie policji państw Grupy Wyszehradzkiej przebiega na co dzień w roboczych kontaktach. Ćwiczenie w zakresie zarządzania kryzysowego, które obejmowało pościg transgraniczny, wpisane zostało w kalendarz wydarzeń polskiej prezydencji w V4.

P.Ost.