WZROST – ILE, DLACZEGO

Znaczny wzrost liczby wprowadzonych do systemu wydarzeń nadzwyczajnych odnotowany w stosunku do roku 2012 spowodowany jest pełnym wdrożeniem Systemu Elektronicznej Sprawozdawczości Policji. Jeszcze w 2012 roku, wskutek prolongaty terminów związanych z pełnym wdrożeniem SESPOL, część garnizonów nadal opierała sprawozdawczość na dokumentach papierowych, które ze względu na formę obiegu informacji zawężały wiele danych przekazywanych między poszczególnymi szczeblami jednostek terenowych Policji.

Największy wzrost wprowadzonych do sytemu wydarzeń odnotowano w kategorii mającej związek z bezpieczeństwem w komunikacji oraz w kategorii czynna napaść na funkcjonariusza Policji. W obu przypadkach, jako czynnik determinujący wzrost, należy rozpatrywać inny niż w latach ubiegłych sposób kwalifikowania statystycznego tych wydarzeń. Na potrzeby diagnostyczne od 2013 roku jako czynną napaść odnotowuje się, poza rozumieniem kodeksowym art. 223 k.k., również wszelkie przypadki naruszenia nietykalności cielesnej funkcjonariusza (art. 222 k.k.), co pełniej obrazuje skalę zjawiska agresji wobec policjantów. Jeśli chodzi o kolizje, w 2013 roku wliczano do nich również tzw. szkody parkingowe.

RODZAJE WYDARZEŃ

Związane z bezpieczeństwem w komunikacji: Podobnie jak w latach ubiegłych najliczniejszą kategorię w ogólnej liczbie odnotowanych wydarzeń nadzwyczajnych stanowiły wydarzenia związane z bezpieczeństwem w komunikacji. W 2013  roku stanowiły one 48,8 proc. wszystkich zgłoszonych przypadków. Łącznie odnotowano 2567 zdarzeń związanych z bezpieczeństwem w komunikacji, przy czym w 108 przypadkach policjanci znajdowali się pod wpływem alkoholu. W porównaniu z rokiem 2012 widać niewielki spadek tych zdarzeń (o 2 przypadki, tj. o 1,8 proc.).

Pod wpływem alkoholu: W 2013 roku odnotowano łącznie 221 wydarzeń z udziałem policjantów i pracowników Policji, którzy znajdowali się pod wpływem alkoholu. Ujawniono 65 przypadków prowadzenia samochodu prywatnego pod wpływem alkoholu oraz 40 przypadków spowodowania wypadku lub kolizji samochodem prywatnym przez policjantów będących pod wpływem alkoholu, w 3 przypadkach (w garnizonach świętokrzyskim, lubelskim i dolnośląskim) pod wpływem alkoholu prowadzono samochód służbowy.

65 zdarzeń nadzwyczajnych to pełnienie służby w stanie nietrzeźwości lub po użyciu alkoholu, 48 – to inne wydarzenia popełnione pod wpływem alkoholu, typu kradzieże, próby samobójcze, nadużycie zależności oraz inne nieklasyfikowane statystycznie przestępstwa i wykroczenia.

Zidentyfikowano 15 wydarzeń z udziałem pracowników Policji, którzy znajdowali się pod wpływem alkoholu, co stanowi 6,8 proc. wszystkich tego typu zdarzeń.

Wydarzenia z bronią: W 2013 roku zaistniało 169 wydarzeń z bronią służbową, w tym: w 29 przypadkach policjanci użyli broni palnej, w 117 przypadkach wykorzystano broń palną, odnotowano 23 przypadki innych wydarzeń z bronią służbową. Są to przypadki utraty broni i amunicji, oddanie niekontrolowanego strzału lub wypadki podczas szkolenia strzeleckiego.

Nie odnotowano niezasadnego użycia broni, a 8 przypadków pozostaje w trakcie oceny. Spośród 117 przypadków wykorzystania broni palnej, 95 uznano za zasadne, 10 za niezasadne, pozostałe były w trakcie oceny.

Czynna napaść na funkcjonariusza: Jest to kategoria wydarzeń, która dobitnie wskazuje na bardzo duże ryzyko zagrożenia życia i zdrowia, jakie niesie ze sobą służba w Policji. W 2013 roku odnotowano 1525 przypadków czynnej napaści na policjanta, w tym:

– 1216 przypadków czynnej napaści bez obrażeń ciała,
– 305 przypadków z lekkim uszkodzeniem ciała,
– 4 przypadki ciężkiego uszkodzenia ciała.

W 2013 roku odnotowano w stosunku do roku 2012 ponad 100-procentowy wzrost wprowadzonych do systemu wydarzeń w kategorii czynna napaść na policjanta. Tak duży wzrost wynika z tego, że, w celu uzyskania pełniejszego obrazu stopnia agresji wobec policjantów, od 2013 roku jako czynną napaść odnotowuje się w statystykach wszelkie przypadki naruszenia nietykalności cielesnej funkcjonariusza publicznego. 

Samobójstwa i próby samobójcze policjantów: W 2013 roku odnotowano 7 samobójstw oraz 7 prób samobójczych wśród policjantów. Porównując rok 2013 z poprzednim, odnotowano bardzo istotny spadek zarówno liczby samobójstw, jak i przypadków prób samobójczych.

NAJWIĘCEJ, NAJMNIEJ

W liczbach bezwzględnych najwięcej wydarzeń nadzwyczajnych odnotowano w garnizonach: wielkopolskim – 653 zdarzenia, stołecznym – 612, małopolskim – 483 i łódzkim – 422. Najmniej wydarzeń było w: podkarpackim – 81, świętokrzyskim – 99, gorzowskim – 106 i podlaskim – 149.

Z relacji liczby wydarzeń nadzwyczajnych do liczby zatrudnionych funkcjonariuszy wynika wskaźnik udziału policjantów w zgłoszonych wydarzeniach, który jest najwyższy w garnizonach: warmińsko‑mazurskim – 0,11, opolskim – 0,1, kujawsko‑pomorskim – 0,85 i wielkopolskim – 0,82.

Najniższy wskaźnik odnotowano w garnizonach: podkarpackim – 0,018, śląskim – 0,023, dolnośląskim – 0,03 i świętokrzyskim – 0,034.

W JAKIM CELU

Gromadzenie informacji  o wydarzeniach nadzwyczajnych z udziałem policjantów i pracowników Policji ma na celu sygnalizowanie samego faktu wydarzenia, informowanie o jego wstępnej kwalifikacji, np. jako czynu mogącego stanowić naruszenie przepisów prawa, oraz monitorowanie skali określonego rodzaju zjawisk w Policji.

W Biurze Kontroli KGP, z polecenia kierownictwa Komendy Głównej Policji, prowadzony jest dodatkowo, poza sprawozdawczością SESPOL, bezpośredni monitoring wydarzeń z udziałem policjantów w następujących wybranych kategoriach zdarzeń: wydarzenia komunikacyjne popełnione przez policjanta pod wpływem alkoholu, służba pod wpływem alkoholu, wydarzenia z bronią służbową oraz inne wydarzenia wpływające na wizerunek Policji.

ELŻBIETA SITEK
(na podstawie opracowania Biura Kontroli KGP)