Ustawa wprowadza nowe rozwiązania postpenalne: nadzór prewencyjny i umieszczenie w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym. Nowe środki zabezpieczające mają chronić obywateli przed wyjątkowo groźnymi przestępcami, którym wyroki śmierci na mocy amnestii z 7 grudnia 1989 r. zostały zamienione na 25 lat więzienia. Kara dożywocia jeszcze wtedy nie funkcjonowała w polskim systemie prawnym.
W lutym 2014 r. osoby te zaczną wychodzić na wolność. Pierwszy ma być Mariusz Trynkiewicz, w 1989 roku skazany czterokrotnie na karę śmierci (pisaliśmy o nim w artykule „Spokojny nauczyciel” w „Policji 997” nr 12 z 2010 r. – red.).
Policja, Służba Więzienna i sądownictwo przygotowują się do nowych zadań. Wniosek o wszczęcie postępowania w stosunku do groźnych przestępców z silnymi zaburzeniami psychicznymi, które urealniają ponowne popełnienie przez nich podobnych przestępstw, będzie kierował do sądu dyrektor zakładu karnego, w którym takie osoby przebywają. Decyzję o objęciu nadzorem prewencyjnym lub umieszczeniu w ośrodku izolacyjnym będzie wydawał sąd okręgowy, w składzie trzech sędziów. W ośrodku ma być stosowana terapia umożliwiająca w efekcie funkcjonowanie osoby z zaburzeniami w społeczeństwie.
Za nadzór prewencyjny odpowiedzialni będą komendanci powiatowi, miejscy lub rejonowi Policji, właściwi dla miejsca stałego zamieszkania osoby stwarzającej zagrożenie. Osoba, co do której nadzór zostanie orzeczony, będzie musiała informować komendanta o zmianach: miejsca zamieszkania, zatrudnienia i danych osobowych. Komendant może zażądać informacji o miejscu obecnego i zamierzonego pobytu oraz o terminach i miejscach wyjazdów. Policja może prowadzić czynności operacyjno‑rozpoznawcze w stosunku do takiej osoby oraz gromadzić i przetwarzać wszelkie informacje jej dotyczące. Za zgodą prokuratora i sądu może stosować również kontrolę operacyjną, gdy osoba objęta nadzorem czyni przygotowania do popełnienia przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności seksualnej innych osób.
13 stycznia br. komendant główny Policji nadinsp. Marek Działoszyński i dyrektor generalny Służby Więziennej gen. Jacek Włodarski podpisali porozumienie o współdziałaniu w zakresie przekazywania informacji o osobach, o których mówi ustawa z 22 listopada 2013 r. Na mocy porozumienia Służba Więzienna ma przekazywać Policji informacje o skazanych, co do których planowane jest wystąpienie z wnioskiem do sądu o uznanie za osobę stwarzającą zagrożenie oraz o decyzji sądu w tych sprawach.
PAWEŁ OSTASZEWSKI