27 wrze­śnia 2013 r. Sejm RP uchwa­lił usta­wę o zmia­nie usta­wy Ko­deks po­stę­po­wa­nia kar­ne­go oraz nie­któ­rych in­nych ustaw, któ­ra zo­sta­ła opu­bli­ko­wa­na 25 paź­dzier­ni­ka 2013 r. (Dz.U. 2013, poz. 1247). Usta­wa za­wie­ra no­we­li­za­cję ko­dek­sów: po­stę­po­wa­nia kar­ne­go, kar­ne­go, wy­kro­czeń i nie­któ­rych in­nych ustaw, a jej głów­nym ce­lem jest skró­ce­nie cza­su trwa­nia i uprosz­cze­nie po­stę­po­wań przed są­da­mi. 9 li­sto­pa­da 2013 r. we­szła w ży­cie część zno­we­li­zo­wa­nych prze­pi­sów, a re­gu­la­cje obo­wią­zu­ją­ce od te­go dnia wpro­wa­dza­ją wie­le zmian do­ty­czą­cych dzia­łal­no­ści Po­li­cji.

Ko­lej­ne prze­pi­sy wej­dą w ży­cie 2 czerw­ca 2014 r., na­to­miast po­zo­sta­łe wraz z wej­ściem w ży­cie ca­łej no­we­li­za­cji, czy­li z dniem 1 lip­ca 2015 r.

Art. 74 k.p.k.

Jed­ną z naj­istot­niej­szych zmian wpro­wa­dzo­nych od 9 li­sto­-pa­da 2013 r. jest no­we­li­za­cja art. 74 par. 3a k.p.k., do­ty­czą­ca upraw­nień Po­li­cji po­le­ga­ją­cych na moż­li­wo­ści sto­so­wa­nia si­ły fi­zycz­nej i środ­ków przy­mu­su bez­po­śred­nie­go wo­bec oso­by po­dej­rza­nej/po­dej­rza­ne­go/oskar­żo­ne­go w przy­pad­kach ko­niecz­no­ści pod­da­nia tych osób ba­da­niom kry­mi­na­li­stycz­nym czy le­kar­skim okre­ślo­nym w prze­pi­sie art. 74 par. 2 pkt 1 i 2 k.p.k. dla ce­lów do­wo­do­wych. Zmia­na jest kon­se­kwen­cją wy­da­ne­go przez Try­bu­nał Kon­sty­tu­cyj­ny 5 mar­ca 2013 r. wy­ro­ku, w któ­rym uzna­no za nie­kon­sty­tu­cyj­ny prze­pis par. 5 ust. 1 Roz­po­rzą­dze­nia Mi­ni­stra Spra­wie­dli­wo­ści z 23 lu­te­go 2005 r. w spra­wie pod­da­wa­nia ba­da­niom lub wy­ko­ny­wa­nia czyn­no­ści z udzia­łem oskar­żo­ne­go oraz oso­by po­dej­rza­nej (Dz.U. nr 33, poz. 299). Prze­pi­sy roz­po­rzą­dze­nia sta­no­wi­ły pod­sta­wę praw­ną sto­so­wa­nia środ­ków przy­mu­su bez­po­śred­nie­go w sy­tu­acji od­mo­wy pod­da­nia się wy­mie­nio­nych osób obo­wiąz­kom pro­ce­so­wym z art. 74 par. 2 i 3 k.p.k. Z dniem 20 mar­ca 2013 ro­ku, na sku­tek orze­cze­nia Try­bu­na­łu Kon­sty­tu­cyj­ne­go, prze­pis ten utra­cił moc, a tym sa­mym wy­ga­sło upraw­nie­nie nim nada­ne. Wpro­wa­dze­nie par. 3a do tre­ści art. 74 k.p.k. za­kre­śli­ło w usta­wie pro­ce­so­wej pra­wo za­sto­so­wa­nia środ­ków przy­mu­su wo­bec pod­mio­tów ob­ję­tych obo­wiąz­ka­mi okre­ślo­ny­mi w art. 74 par. 1 i par. 2 k.p.k.

Art. 335 k.p.k.

Ko­lej­ną zmia­ną pro­ce­du­ry kar­nej wpro­wa­dzo­ną w dro­dze no­we­li­za­cji jest po­sze­rze­nie ka­ta­lo­gu sy­tu­acji, w któ­rych moż­li­we jest wy­stą­pie­nie przez pro­ku­ra­to­ra z wnio­skiem o ska­za­nie bez prze­pro­wa­dze­nia roz­pra­wy (art. 335 k.p.k.). Wnio­sek ten przy­zna­je pra­wo do­ma­ga­nia się wy­da­nia przez sąd wy­ro­ku ska­zu­ją­ce­go i orze­cze­nia uzgod­nio­nych z oskar­żo­nym ka­ry lub środ­ka kar­ne­go w sy­tu­acji, gdy oko­licz­no­ści po­peł­nie­nia prze­stęp­stwa nie bu­dzą wąt­pli­wo­ści, a po­sta­wa oskar­żo­ne­go wska­zu­je, że ce­le po­stę­po­wa­nia zo­sta­ną osią­gnię­te. Zgod­nie z no­wy­mi ure­gu­lo­wa­nia­mi zło­że­nie ta­kie­go wnio­sku przez pro­ku­ra­to­ra jest do­pusz­czal­ne w przy­pad­ku po­peł­nie­nia przez oskar­żo­ne­go każ­de­go wy­stęp­ku, a nie jak do­tych­czas tyl­ko wy­stęp­ku za­gro­żo­ne­go ka­rą nie­prze­kra­cza­ją­cą 10 lat po­zba­wie­nia wol­no­ści.

Art. 124 k.p.k.

Zmie­nio­ny zo­stał rów­nież za­pis art. 124 k.p.k., na mo­cy któ­re­go uznano sku­tecz­ność pro­ce­so­wą do­rę­czeń pism nada­nych w pla­ców­kach pod­mio­tu zaj­mu­ją­ce­go się do­rę­cza­niem ko­re­spon­den­cji na te­re­nie Unii Eu­ro­pej­skiej, nie jak do­tych­czas wy­łącz­nie w pol­skiej pla­ców­ce pocz­to­wej.

Ko­deks karny

Art. 178a k.k.

Nie­zwy­kle istot­ne zmia­ny wpro­wa­dzo­ne zo­sta­ły w art. 178a k.k. przy kwa­li­fi­ko­wa­niu czy­nu za­bro­nio­ne­go po­le­ga­ją­ce­go na pro­wa­dze­niu przez spraw­cę znaj­du­ją­ce­go się w sta­nie nie­trzeź­wo­ści lub pod wpły­wem środ­ka odu­rza­ją­ce­go na dro­dze pu­blicz­nej lub w stre­fie za­miesz­ka­nia in­ne­go po­jaz­du niż po­jazd me­cha­nicz­ny. Czyn ten bę­dą­cy w do­tych­cza­so­wym sta­nie praw­nym prze­stęp­stwem, obec­nie sta­no­wi już tyl­ko wy­kro­cze­nie pod­le­ga­ją­ce sank­cjom prze­wi­dzia­nym w ko­dek­sie wy­kro­czeń (szerzej na str. 41)

Kodeks wykroczeń

No­we­li­za­cją ob­ję­to rów­nież ko­deks wy­kro­czeń, w któ­rym przy­ję­to, że od 9 li­sto­pa­da 2013 r.:

– ‑kra­dzież lub przy­własz­cze­nie cu­dzej rze­czy ru­cho­mej (art. 119 k.w.);

– ‑wy­rąb, kra­dzież drze­wa z la­su w ce­lu je­go przy­własz­cze­nia (art. 120 k.w.);

– ‑pa­ser­stwo (art. 122 k.w.);

– ‑znisz­cze­nie, uszko­dze­nie lub uczy­nie­nie cu­dzej rze­czy nie­zdat­ną do użyt­ku (art. 124 k.w.);

bę­dą kwa­li­fi­ko­wa­ne ja­ko wy­kro­cze­nie, je­śli war­tość tej rze­czy lub war­tość wy­rzą­dzo­nej szko­dy nie prze­kro­czy ¼ mi­ni­mal­ne­go wy­na­gro­dze­nia za pra­cę. Zmia­nie ule­gła war­tość rze­czy, szko­dy wa­run­ku­ją­ca uzna­nie da­ne­go czy­nu za wy­kro­cze­nie, któ­ra w do­tych­cza­so­wym sta­nie praw­nym nie mo­gła prze­kro­czyć 250 zł.

W kon­tek­ście te­go wska­zać na­le­ży na wy­so­kość wpro­wa­dzo­ne­go w usta­wie po­ję­cia mi­ni­mal­ne­go wy­na­gro­dze­nia. W ro­ku 2013, zgod­nie z tre­ścią Roz­po­rzą­dze­nia Ra­dy Mi­ni­strów z 14 wrze­śnia 2012 r. w spra­wie wy­so­ko­ści mi­ni­mal­ne­go wy­na­gro­dze­nia za pra­cę w 2013 r. (Dz.U. 2012, poz. 1026), usta­lo­ne zo­sta­ło na po­zio­mie 1600 zł. Na­to­miast w ro­ku 2014 – zgod­nie z tre­ścią Roz­po­rzą­dze­nia Ra­dy Mi­ni­strów z 11 wrze­śnia 2013 r. w spra­wie wy­so­ko­ści mi­ni­mal­ne­go wy­na­gro­dze­nia za pra­cę w 2014 r. (Dz.U. 2013, poz. 1074) – mi­ni­mal­ne wy­na­gro­dze­nie za pra­cę wy­no­sić bę­dzie 1680 zł. To ozna­cza, że od 1 stycz­nia 2014 r. gra­ni­cą mię­dzy wy­kro­cze­niem a prze­stęp­stwem jest kwo­ta 420 zł.

Wej­ście w ży­cie usta­wy na­su­nę­ło wąt­pli­wo­ści w za­kre­sie już wsz­czę­tych po­stę­po­wań kar­nych, któ­re po wej­ściu w ży­cie ana­li­zo­wa­nych norm praw­nych bę­dą mia­ły za przed­miot czyn za­-bro­nio­ny bę­dą­cy wy­kro­cze­niem, a nie jak do­tych­czas prze­stęp­stwem. Zgod­nie ze sta­no­wi­skiem Biu­ra Służ­by Kry­mi­nal­nej KGP, po­par­tym opi­nią Pro­ku­ra­tu­ry Ge­ne­ral­nej, ko­niecz­ne bę­dzie wy­da­nie po­sta­no­wie­nia o umo­rze­niu po­stę­po­wa­nia w spra­wie o prze­stęp­stwo i po jego upra­wo­moc­nie­niu się pod­ję­cie od­po­wied­nich czyn­no­ści w kie­run­ku po­cią­gnię­cia spraw­cy do od­po­wie­dzial­no­ści za wy­kro­cze­nie.

kom. JO­LAN­TA BRO­WAR­SKA
Wy­dział Ko­or­dy­na­cji Służ­by Kry­mi­nal­nej BSK KGP