– „Child Alert” pozwala w pełni wykorzystać potencjał społeczny, co zwiększa szanse na odnalezienie zaginionego dziecka – mówił nadinsp. Marek Działoszyński, komendant główny Policji (na zdj.), podczas konferencji „Poszukiwanie osób zaginionych w Polsce i w Europie 2013”, która odbyła się w dniach 20–21 listopada ub.r. w siedzibie MSW w Warszawie.

AMBER

Idea „Child Alert” wywodzi się ze Stanów Zjednoczonych, gdzie funkcjonuje pod nazwą „Amber Alert”. W 1996 roku w Arlington w Teksasie uprowadzona została 9-letnia dziewczynka o imieniu Amber. Do jej poszukiwań rodzicom udało się zaangażować na szeroką skalę lokalne media. Niestety, cztery dni później odnaleziono zwłoki dziecka.

Zaangażowanie mediów i lokalnej społeczności postanowiono wykorzystać do stworzenia automatycznego systemu powiadamiania, który powstał w 1998 roku.

W kolejnych latach, korzystając z doświadczeń amerykańskich, podobne systemy w różnej formule i pod różnymi nazwami zaczęły powstawać w innych krajach, również w Europie. Obecnie programy typu „Child Alert” działają w 12 krajach europejskich.

Powodzenie tych projektów zostało zauważone przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej, które zachęcają pozostałe kraje członkowskie UE do tworzenia podobnych systemów. Funkcjonuje również fundacja „Amber Alert Europe”, która, zrzeszając operatorów krajowych, ułatwia im wymianę informacji i doświadczeń.

DECYDUJE POLICJA

Tryb i warunki uruchamiania „Child Alert” w Polsce określa zarządzenie nr 26 Komendanta Głównego Policji z 18 listopada 2013 r.

Po zweryfikowaniu informacji i wniosku przekazanego przez jednostkę prowadzącą poszukiwania szef Centrum Poszukiwań Osób Zaginionych KGP podejmuje decyzję o uruchomieniu „Child Alert”. Opracowany w CPOZ komunikat zostaje niezwłocznie rozesłany do partnerów medialnych w celu publikacji w środkach masowego przekazu.

– Mamy ich kilkunastu, cały czas zgłaszają się kolejni – mówi nadkom. Grzegorz Prusak, naczelnik Wydziału Identyfikacji Osób Biura Służby Kryminalnej KGP, jednocześnie szef Centrum Poszukiwań Osób Zaginionych. – Komunikat o poszukiwaniu zaginionego małoletniego będzie pojawiał się w radiu, telewizji, na ekranach reklamy zewnętrznej, tablicach informacyjnych lotnisk, dworców, centrów turystycznych, w internecie, w telefonach komórkowych. W momencie ogłoszenia alertu uruchamiane będzie centrum obsługi zgłoszeń, działające pod bezpłatnym numerem alarmowym – 995, na który każdy może przekazać informację o osobie poszukiwanej. Czas publikacji komunikatu „Child Alert” jest określony na 12 godzin. Jeśli zaginiony zostanie odnaleziony wcześniej, zostanie on odwołany.

KILKA RAZY W ROKU

Mając na względzie skalę działań i zaangażowania, narzędziem „Child Alert” należy posługiwać się z rozwagą.

– System jest skuteczny w 90 proc. prowadzonych poszukiwań – mówi naczelnik Prusak. – Nie można go jednak nadużywać, w przeciwnym razie, co widać na podstawie niektórych krajów, staje się nieefektywny. Spodziewamy się, że u nas będzie uruchamiany raz, dwa razy w roku.

W Grecji, od wprowadzenia alertu w 2007 roku, użyto go zaledwie 25 razy; w Holandii od 2008 roku – 17 razy; w Wielkiej Brytanii w ciągu trzech lat wykorzystano go dwa razy.

NIE ODPUSZCZAJĄ

Zespół Centrum Poszukiwań Osób Zaginionych KGP, który działa od lutego 2013 r., tworzą policjanci, którzy zajmują się najtrudniejszymi przypadkami zaginięć osób z pierwszej kategorii (w tym dzieci). Sięgają po niewyjaśnione sprawy sprzed wielu lat, analizują, szukając nowych tropów mogących pomóc znaleźć osobę zaginioną.

Centrum wspiera również logistycznie i technicznie jednostki Policji w całym kraju, m.in. umożliwia korzystanie ze specjalistycznego sprzętu, np. bezzałogowego statku powietrznego. Koordynuje też współpracę z grupami poszukiwawczo‑ratunkowymi z całego kraju oraz ze strażakami.

– Jest w nich olbrzymi potencjał – mówi Grzegorz Prusak. – Chcielibyśmy, żeby byli wykorzystywani w prowadzonych przez Policję poszukiwaniach. Mam nadzieję, że uda się prawnie usystematyzować naszą współpracę.

Grażyna Bartuszek

Komunikat powinien zawierać:

– aktualne zdjęcie osoby małoletniej,

– jej imię, a w uzasadnionych przypadkach nazwisko, wiek,

– opis ubioru,

– cechy charakterystyczne,

– opis zaginięcia/zdarzenia,

– numer telefonu, na który mają być przekazywane informacje o osobie poszukiwanej.

Child Alert może być uruchamiany, jeżeli:

– osoba w chwili zaginięcia nie ukończyła 18. roku życia;

– istnieje uzasadnione podejrzenie, że jest ofiarą przestępstwa związanego z pozbawieniem wolności albo jej życie lub zdrowie jest bezpośrednio zagrożone;

– uzyskano pisemną zgodę rodzica albo opiekuna prawnego małoletniego zaginionego na rozpowszechnienie komunikatu, a w przypadku braku możliwości nawiązania kontaktu z rodzicem albo opiekunem prawnym uzyskano zgodę sądu rodzinnego i nieletnich;

– z posiadanych przez Policję informacji wynika, że rozpowszechnienie komunikatu może w realny sposób przyczynić się do jej odnalezienia;

– uzyskane informacje są wystarczające do sporządzenia komunikatu.

UWAGA!

Child Alertu nie stosuje się w przypadku tzw. porwań rodzicielskich, chyba że stwierdzone zostanie bezpośrednie zagrożenie życia i zdrowia małoletniego.