– Może też zatrzymać pojazd, używając sygnałów uprzywilejowania: dźwiękowych i świetlnych oraz urządzeń nagłaśniających – mówi podkom. Wojciech Ratyński z Biura Prewencji i Ruchu Drogowego KGP.

Inaczej jest z policjantami nieumundurowanymi. Mają oni prawo do kontroli drogowej wyłącznie w terenie zabudowanym i tylko przy użyciu tarczy do zatrzymywania, czyli tzw. lizaka, albo, gdy jest słaba widoczność, latarki.

– Sygnał do zatrzymania pojazdu musi być czytelny i zrozumiały dla kierowcy. Prowadzący pojazd nie może mieć żadnej wątpliwości, że jest zatrzymywany – tłumaczy Ratyński.

MIEJSCE KONTROLI

Policjant, zatrzymując pojazd do kontroli, musi pamiętać o tym, by nie utrudniać ruchu i zachować bezpieczeństwo na drodze. To on wybiera miejsce zatrzymania i wskazuje je kierowcy. Jeżeli nie ma innego wyjścia i kontrola odbywa się w miejscu zabronionym znakami drogowymi, radiowóz powinien mieć przez cały czas interwencji włączone sygnały błyskowe. Radiowóz powinien stać za zatrzymanym samochodem.

POPROSZĘ DOKUMENTY

Do zatrzymanego pojazdu policjanci podchodzą we dwóch. – Powinni podejść z prawej strony, od pobocza – mówi Ratyński. – We dwóch, by jeden mógł asekurować drugiego.

Policjanci przedstawiają się kierującemu pojazdem.

– Podają stopień, imię i nazwisko, a także powód kontroli i proszą o dokumenty – dodaje podkom. Jarosław Gnatowski z BPiRD KGP. – Policjant nieumundurowany ma obowiązek okazać legitymację służbową bez żądania kierującego pojazdem.

W czasie trwania kontroli kierujący siedzi w samochodzie i trzyma ręce na kierownicy. Na polecenie funkcjonariusza ma wyłączyć silnik i włączyć światła awaryjne. Bez jego zgody nie może też opuszczać samochodu.

SPRAWDZENIE

Podczas kontroli drogowej policjant weryfikuje legalność okazanych dokumentów: prawa jazdy, dowodu rejestracyjnego, polisy OC, a także dokonuje w systemie informatycznym sprawdzeń pojazdu i osób.

– Sprawdza, czy kierujący nie jest osobą poszukiwaną, czy nie ma zatrzymanych uprawnień do kierowania pojazdem, czy pojazd nie jest kradziony – mówi podkom. Gnatowski. – Zwraca też uwagę, co dzieje się w środku pojazdu, czy nie ma np. niebezpiecznych przedmiotów i cech, które wskazywałyby na popełnienie przestępstwa.

Policjant może też sprawdzić, czy numer nadwozia jest zgodny z tym, co widnieje w polu numeru vin pojazdu.

MANDAT

Najczęściej powodem zatrzymania pojazdu do kontroli drogowej jest wykroczenie, którego dopuścił się kierujący. Od decyzji policjanta zależy, czy w danej sytuacji zastosuje pouczenie, czy mandat karny. Wysokość grzywny ustala na podstawie taryfikatora mandatów. Mandat karny nie podlega negocjacjom.

– W każdej sytuacji, gdy policjant przeprowadza postępowanie mandatowe, poucza sprawcę wykroczenia o prawie do odmowy przyjęcia mandatu karnego – mówi Gnatowski. – Kieruje wówczas sprawę do sądu rejonowego.

POD WPŁYWEM

W przypadku podejrzenia, że kierujący pojazdem jest nietrzeźwy albo pod wpływem środków odurzających, policjant ma prawo przeprowadzić badanie trzeźwości. Badanie takie może być przeprowadzone na zewnątrz zatrzymanego samochodu, jeżeli są sprzyjające warunki atmosferyczne, albo w radiowozie, gdy urządzenie do pomiaru jest tam zainstalowane. Przed sprawdzeniem trzeba zapytać, czy kierujący brał leki albo palił tytoń. Jeśli tak, badanie należy przeprowadzić po 15 minutach.

– Wynik pozytywny, powyżej 0,2 promila, obliguje nas zawsze do przeprowadzenia drugiego pomiaru – mówi podkom. Ratyński. – Wartości świadczące o tym, że kierujący jest nietrzeźwy, są różne dla różnych urządzeń, dlatego zawsze trzeba zapoznać się z instrukcją urządzenia – dodaje. – Jeśli wynik jest dodatni, policjant zatrzymuje prawo jazdy za pokwitowaniem. Kwestię cofnięcia uprawnień reguluje sąd w postanowieniu.

Ratyński zwraca uwagę na jeszcze jedno: – Każdą czynność w trakcie interwencji policjant powinien szczegółowo dokumentować.

– W trakcie przeprowadzanej kontroli drogowej każdy policjant powinien pamiętać o najważniejszym – o zdrowiu i życiu własnym i partnera z patrolu, pierwsze sekundy, gdy podchodzimy do zatrzymanego pojazdu, nie wiedząc, kto znajduje się w środku, mogą decydować o wszystkim, dlatego nigdy nie można zapominać o wzajemnej asekuracji – dodaje podkom. Gnatowski. 

Anna Krawczyńska