Ustawa z dnia 29 lipca 2011 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (Dz. U. z dnia 13 września 2011 r.) zawęża dotychczasowy katalog czynów zabronionych wymienionych w art. 240 wobec których istnieje ustawowy, opatrzony sankcją obowiązek niezwłocznego powiadomienia organów ścigania o ich przygotowaniu, usiłowaniu lub dokonaniu. Z tego katalogu wykreślny został czyn zabroniony określony w art. 198a kodeksu karnego czyli handel ludźmi. Zmianę wymusiło realne niebezpieczeństwo powtórnej wiktymizacji ofiar tego typu przestępczości niedopełniających ustawowego obowiązku zawiadomienia organu o przestępstwie, którego sami padli ofiarą.

Zmiany dotyczące zwalczania terroryzmu wynikają z konieczności implementacji decyzji ramowej Rady 2008/919/WSiSW z 28 listopada 2008 r. zmieniającej decyzje ramową 2002/475/WSiSW w sprawie zwalczania terroryzmu (Dz. Urz. UE L 330/21 z 9 grudnia 2008 r.). Wspomniana decyzja nałozyła na państwa członkowskie obowiązek rozszerzenia katalogu przestępstw związanych z działalnością terrorystyczną o publiczne nawoływanie do popełnienia przestępstwa terrorystycznego, rekrutacji oraz szkolenia na potrzeby terroryzmu.

Ponieważ w polskim prawie nawoływanie do popełnienia przestępstwa zostało spenalizowane w art. 255 kk, szkolenie o którym mówi decyzja jest przewidzianym w art. 18 kk pomocnictwem lub też może przybrać formy brania udziału w zorganizowanej grupie przestępczej (258 kk) dostosowanie polskiego prawa w tym zakresie nie było konieczne. Problemem okazało się jedynie zachowanie sprawcy nie skierowane do konkretnej osoby lub grupy osób. Taka sytuacja zachodzi np. w przypadku umieszczenia materiałów instruktażowych w Internecie. Ponieważ takie działanie nie mogłoby być zakalikowane jako pomocnictwo lub udział w grupie przestępczej zaistniała konieczność odrębnego opisania go. Uczyniono to dopisując do kodeksy karnego art. 255a, w który określono, że kto rozpowszechnia lub publicznie prezentuje treści mogące ułatwić popełnienie przestępstwa o charakterze terrorystycznym w zamiarze, aby przestępstwo takie zostało popełnione, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Ponieważ prawo europejskie nałożyło na Polskę obowiązek dostosowania polskiego prawa do zapisów decyzji ramowej dotyczącej rasizmu i ksenofobii konieczna okazała się także nowelizacja ustawy z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (Dz. U. z dnia 27 listopada 2002 r.). Rozszerzony został art. 16 ustawy określający katalog przestępstw za popełnienie którego odpowiada podmiot zbiorowy, jeśli dopuściła się go określona w ustawie osoba fizyczna. W pkt. 9 ust.1 art. 16 dopisano przestępstwo z art. 119 kk czyli stosowanie przemocy lub groźby bezprawnej wobec grupy osób lub poszczególnej osoby z powodu jej przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, politycznej, wyznaniowej lub z powodu jej bezwyznaniowości i art. 255 sankcjonujący publiczne nawoływanie do popełnienia i pochwalanie popełnienia zbrodni.

KK