Jak ma się to do zakazu wykorzystywania broni służbowej do strzelań na prywatnych strzelnicach (w celu podniesienia własnych umiejętności), a także do strzelań na zawodach sportowych? Jeszcze do niedawna, na przykład na Zawodach o Puchar Komendanta Stołecznego Policji czy na „Pucharze Dziadka”, nikt nie robił z tego problemu.
Jak ma się to także do kwestii posiadania amunicji w liczbie większej niż przysługująca według normy?
Z podobnymi pytaniami zwrócił się do MSWiA poseł Łukasz Gibała. Fragment odpowiedzi wiceministra SWiA Adama Rapackiego na interpelację (pełną można znaleźć na http://orka.sejm.gov.pl/izo6.nsf/www1/i... 2934o0. pdf):
„(...) informuję, że zgodnie z obowiązujacymi w tym zakresie przepisami prawa policjant nie może używać służbowej broni palnej do ćwiczeń poza godzinami służby z uwagi, iż czynność ta nie stanowi wykonywania obowiązków służbowych. Formą realizacji tych obowiązków jest udział w doskonaleniu zawodowym, w tym w zajęciach mających na celu utrzymanie, a gdy to jest niezbędne – również podnoszenie umiejętności strzeleckich policjantów, realizowanych zgodnie z decyzją komendanta głównego Policji w sprawie szkolenia strzeleckiego policjantów oraz wytycznymi dyrektora Biura Kadr i Szkolenia KGP w sprawie określenia zakresu, zasad i przebiegu szkolenia strzeleckiego oraz trybu i organizacji sprawdzianów strzeleckich.
Wskazane powyżej przepisy prawa (rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 19 czerwca 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków odbywania szkoleń zawodowych oraz doskonalenia zawodowego w Policji {Dz.U. nr 126, poz. 877 z późn. zm.}; decyzja nr 713 komendanta głównego Policji z 30 grudnia 2005 r. w sprawie szkolenia strzeleckiego policjantów {Dz.Urz. KGP z 2006 r. nr 3, poz. 9 z późn. zm} – przyp. PK) nie przewidują możliwości realizacji tych zajęć w czasie wolnym od służby. Ponadto powyższe przepisy uzasadniają również kwestie niekontrolowanej eksploatacji służbowej broni palnej oraz braku możliwości zakupu przez policjantów dodatkowej amunicji do broni palnej z wykorzystaniem własnych środków finansowych. (...)
Podkreślić należy, że w obecnych uwarunkowaniach prawnych brak możliwości doposażenia się przez policjantów we własnym zakresie i za własne środki finansowe w amunicję do broni służbowej. W myśl art. 263 par. 2 kodeksu karnego: Kto bez wymaganego zezwolenia posiada broń palną lub amunicję, podlega karze pozbawienia wolności od 6 do lat 8. W świetle powyższego błędne jest przekonanie, iż przepisy wydane na podstawie art. 71 ust. 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (tj. Dz.U. z 2007 r. nr 43, poz. 2777 z późn. zm.) dają uprawnienie do posiadania amunicji policjantowi w formie przydziału broni i amunicji na podstawie wniosku uprawnionego przełożonego. Niesłuszne jest również kolejne przekonanie, że posiadanie amunicji w liczbie ponadnormatywnej nie jest naruszeniem art. 263 par. 2 kodeksu karnego, gdyż w przepisie tym użyto określenia wymagane zezwolenie, co wyłącza spod zakazu posiadanie broni i amunicji przez policjanta wyłącznie służbowej, wydanej policjantowi na podstawie wniosku na konkretny rodzaj broni palnej. Policjant posiadający amunicję inną niż stanowiąca uzbrojenie Policji, na którą wymagane jest pozwolenie na broń wydane przez właściwego miejscowo komendanta wojewódzkiego Policji, w przypadku braku takiego pozwolenia wyczerpuje znamiona przestepstwa z art. 263 par. 2 kodeksu karnego.
Warto również zwrócić uwagę na podstawę prawną regulującą proces wejścia w posiadanie amunicji przez policjanta. Zgodnie z art. 14 ustawy z 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (tj. Dz.U. z 2004 r. nr 52, poz. 525 z późn. zm.) amunicję można nabywać na podstawie legitymacji posiadacza broni lub świadectwa broni wyłącznie dla tej broni, która jest określona w legitymacji, albo na podstawie świadectwa broni i pisemnego zamówienia podmiotu uprawnionego do nabycia amunicji.
Jednocześnie rozporządzenie ministra gospodarki oraz ministra spraw wewnętrznych i administracji z 9 września 2002 r. w sprawie warunków sprzedaży materiałów wybuchowych, broni, amunicji oraz wyrobów i technologii o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym oraz zakresu i trybu kontroli przestrzegania tych warunków (Dz.U. nr 156, poz. 1303 z późn. zm.) w par. 7 ust. 1 pkt 1 określa, że amunicję sprzedaje się osobom fizycznym, przedsiębiorcom oraz innym podmiotom na podstawie:
– legitymacji posiadacza broni lub świadectwa broni,
– zaświadczenia wydanego odpowiednio przez właściwy organ Policji lub organ wojskowy, uprawniającego do nabycia określonego rodzaju oraz liczby egzemplarzy broni wraz z amunicją.
(...) W każdym przypadku policjant nie dysponuje wymaganymi dokumentami (...)”.
Stanowisko Biura Kadr i Szkolenia KGP, za Internetowym Forum Policyjnym:
„(...) na strzelnicach „cywilnych” w czasie wolnym od służby policjant nie może używać służbowej broni palnej, ponieważ czynność ta nie stanowi wykonywania obowiązków służbowych.
Bez wątpienia formą realizacji tych obowiązków jest natomiast udział w doskonaleniu zawodowym, w tym w zajęciach mających na celu utrzymanie, a gdy jest to niezbędne również podnoszenie umiejętności strzeleckich policjantów – realizowanych zgodnie z decyzją nr 713 Komendanta Głównego Policji z 30 grudnia 2005 r. w sprawie szkolenia strzeleckiego policjantów (Dz.Urz. KGP z 2006 r. nr 3, poz. 9 z późn. zm.) oraz wytycznymi dyrektora Biura Kadr i Szkolenia KGP w sprawie określenia zakresu, zasad i przebiegu szkolenia strzeleckiego oraz trybu i organizacji sprawdzianów strzeleckich. Przedmiotowe przepisy nie przewidują możliwości realizacji tych zajęć w czasie wolnym od służby.
Jednocześnie nie ma żadnych przeszkód prawnych, aby policjant w czasie wolnym od służby korzystał na ogólnych zasadach z „cywilnych”, komercyjnych strzelnic funkcjonujących w oparciu o przepisy ustawy z 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz.U. z 2004 r. nr 52, poz. 525 z późn. zm.), przy użyciu broni palnej wydanej podmiotom prowadzącym strzelnice na podstawie art. 29 przedmiotowej ustawy”.
Wykładnia radcy prawnego z KGP Roberta Żurawskiego, zamieszczona w Biuletynie Prawnym KGP nr 32 z 2008 r.:
„We wszystkich odmianach przestępstw z art. 263 kodeksu karnego, który to przepis traktuje o wyrabianiu, handlu i posiadaniu broni palnej lub amunicji bez zezwolenia, przedmiotem bezpośredniego działania jest broń palna lub amunicja. Podstawą zaś do wykładni wskazanego wyżej znamienia jest ustawa z 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz.U. z 2004 r. nr 52, poz. 525 z późn. zm.).
Należy stwierdzić, że przepisy ustawy o broni i amunicji nie dotyczą broni i amunicji stanowiących uzbrojenie Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Policji (...), w odniesieniu do których dostęp do broni i amunicji regulują odrębne przepisy. Tym odrębnym przepisem dla Policji jest ustawa z 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. z 2007 r. nr 43, poz. 277 z późn. zm.), która w art. 71 ust. 1 stanowi, że jednostki i komórki organizacyjne Policji oraz policjanci otrzymują wyposażenie niezbędne do wykonywania czynności służbowych.
Kwestię uzbrojenia Policji reguluje rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 15 listopada 2000 r. w sprawie uzbrojenia Policji (Dz.U. nr 14, poz. 139 z późn. zm.); zasady przyznawania i użytkowania broni palnej reguluje zarządzenie nr 6 Komendanta Głównego Policji z 16 maja 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad przyznawania i użytkowania broni palnej przez policjantów (Dz.Urz. KGP nr 4, poz. 38 z późn. zm.; obecnie, od 1 sierpnia 2011 roku zarządzenie nr 852 Komendanta Głównego Policji z dnia 20 lipca w sprawie przyznawania i użytkowania broni palnej przez policjantów – przyp. PK).
(..) Wszystkie wymienione przepisy „policyjne” są lex specialis w stosunku do ustawy o broni i amunicji, która jest punktem odniesienia do art. 263 par. 2 kodeksu karnego. Artykuł 263 par. 2 kodeksu karnego penalizuje posiadanie broni palnej lub amunicji bez wymaganego zezwolenia. W związku z tym należy uznać, że jest to dyspozycja o charakterze zależnym, której treść normatywną wypełniają przepisy określające pojęcie broni palnej i amunicji oraz zasady i tryb wydawania zezwoleń na ich posiadanie.
Skoro zaś przepisów o broni i amunicji nie stosuje się między innymi do funkcjonariuszy Policji w kwestii uzbrojenia Policji, to trudno przyjąć, że funkcjonariusz Policji, mając nadwyżkę amunicji do broni służbowej, popełnia przestępstwo z art. 263 par. 2 kodeksu karnego. Co najwyżej jest to naruszenie dyscypliny służbowej.
Jednak gdyby uznać, że posiadanie nadwyżki amunicji do broni służbowej byłoby czynem zabronionym, wypełniającym warunki formalnej definicji przestępstwa z art. 263 par. 2 kodeksu karnego, to trzeba mieć na względzie art. 1 par. 2 kodeksu karnego, który wyraźnie stwierdza, że nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego szkodliwość społeczna jest znikoma. A posiadanie nadwyżki amunicji do broni służbowej jest właśnie czynem zabronionym, którego społeczna szkodliwość jest znikoma.
Podkreślam, że przedstawiam pogląd prawny, który nie jest polemiką z jakimikolwiek wyrokami niezawisłego sądu. Pogląd ów wyraziłem po zapoznaniu się ze sprawą pana M.W., który został skazany nieprawomocnie. Rozstrzygnięcie tejże sprawy po złożeniu apelacji przez sąd drugiej instancji będzie miało walor wykładni przepisu art. 263 k.k., która może odbiegać od przedstawionego poglądu prawnego.
Wrzesień 2007 r.”.
Opinia radcy prawnego z KGP Waldemara Krawczyka, sporządzona na zlecenie stołecznego ZW NSZZ Policjantów w sprawie Z.S. (skazany w 2006 roku w I instancji na 6 miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu na 3 lata za posiadanie ponadnormatywnej amunicji; po złożeniu odwołania przez obronę sprawa została umorzona):
„Przepisy wydane na podstawie art. 71 ust. 2 ustawy o Policji jako lex specialis uprawnienie do posiadania broni służbowej funkcjonariuszom nadają w formie przydziału broni i amunicji na podstawie wniosku uprawnionego przełożonego. Jest to zatem sui generis wymagane zezwolenie na posiadanie broni i amunicji. Idąc tym tokiem rozumowania, trudno uznać, że posiadanie amunicji w ilościach ponadnormatywnych jest naruszeniem art. 263 par. 2 k.k., gdyż przepis ten ani żaden inny expressis verbis nie zabrania posiadania takiej amunicji”.
Opinia prof. Stanisława Pikulskiego, karnisty, dziekana Wydziału Prawa Uniwersytetu Warmińsko Mazurskiego:
„Policjant nie musi mieć pozwolenia na posiadanie broni czy amunicji do niej, bo daje mu to ustawa o Policji. Jeśli nawet miał tej amunicji więcej, niż zezwalają wewnętrzne normy, to co najwyżej sprawa kwalifikowała się do postępowania dyscyplinarnego a nie karnego”.
Jak widać, nie sposób o jednolitą opinię i odpowiedź na postawione pytania, a sądząc po sprawie Z.S. można podsumować: i tak zadecyduje sąd.
przygotował PK