„Dobre praktyki w zapobieganiu patologiom w Policji” – to projekt, który jest częścią programu „Uczenie się przez całe życie – Leonardo da Vinci”, finansowanego przez Komisję Europejską. Przystąpiła do niego gdańska KWP i zaprosiła do udziału Wydział Kontroli i Wydział w Gdańsku Zarządu I BSW KGP. Na przełomie stycznia i lutego gdańscy policjanci byli gośćmi policjantów zwalczających korupcję i inne nieetyczne zachowania w szeregach Policji Liverpoolu i brytyjskiego hrabstwa Merseyside.
Gospodarze przedstawili problemy, z jakimi boryka się policja hrabstwa Merseyside. Polscy goście poznali organizację komórek zwalczających przestępczość w szeregach policji oraz dbających o wysokie standardy etyczne funkcjonariuszy, metody ich pracy oraz narzędzia, jakimi dysponują.
(...)
Wydział dw. z Korupcją ma własny budżet, którego dysponentem jest naczelnik wydziału. Siedziba wydziału jest niejawna. Jest wyposażony we własną technikę operacyjną, policjanci z tego wydziału mogą prowadzić obserwację i zakładać podsłuchy. W ramach prowadzonych postępowań i zgodnie z obowiązującym prawem mogą też sprawdzać stany kont bankowych policjantów. Nowelizację prawa w tej kwestii, upraszczającą procedury dostępu do informacji bankowej, uchwalono w roku 2002 i odtąd wpływy do budżetu z tytułu zabezpieczonego mienia w prowadzonych postępowaniach karnych w całej Wielkiej Brytanii wzrosły o 70 proc.
Do zadań wydziału antykorupcyjnego należy także prowadzenie rozpoznania podmiotów gospodarczych współpracujących z policją. Funkcjonariusze ACU prowadzą również nasłuch radiowy i telefoniczny w sieciach służbowych. Czynności te nie wymagają zgody sądu. Szczególne znaczenie ma wykorzystanie oprogramowania komputerowego pozwalającego na monitorowanie aktywności na każdym komputerze policyjnym. Wszystkie komputery użytkowane przez policjantów i pracowników cywilnych policji w hrabstwie Merseyside działają we wspólnej sieci i korzystają z oprogramowania sieciowego. Rozwiązanie polegające na udostępnianiu oprogramowania przez sieć jest obecnie trendem światowym, znanym pod nazwą SaaS – Software as a Service (oprogramowanie jako usługa).
Daje to wiele korzyści: niższe koszty – nie trzeba kupować tysięcy jednostanowiskowych systemów operacyjnych, brak kłopotów z instalacją i serwisem oprogramowania, niezależność oprogramowania od sprzętu i jego lokalizacji, bezpieczne przechowywanie danych – przechowywane są na jednym serwerze, a nie tysiącach dysków twardych, łatwa kontrola nad dostępem do danych i edycją tych danych itp. Nie ma potrzeby przemieszczania się między jednostkami policji w celu zapoznania się z aktami. Są dostępne z każdego komputera.
NA TROPIE WATERSA
Policjanci z hrabstwa Merseyside korzystają z dwudziestu baz danych, gromadzących informacje dotyczące wszystkich czynności policji zarówno o charakterze procesowym, administracyjnym, jak i operacyjnym. Dane te są szyfrowane i przechowywane przez siedem lat. Niektóre z dokumentów nie mają swojego papierowego odpowiednika, a inne są drukowane dopiero z chwilą przekazania sprawy do sądu. Dostęp do różnego rodzaju informacji określają stosowne uprawnienia podzielone na dziewięć poziomów. Takie rozwiązanie daje spore możliwości wykrywcze policji całego hrabstwa. Zbiór danych jest ogromny i kompletny, a sprawny mechanizm wyszukiwania pozwala odnaleźć dowolne słowo w każdym tekście.
By zobrazować funkcjonalność tego rozwiązania, posłużę się przykładem: jeżeli pan Smith przesłuchiwany w charakterze świadka w roku 2005 wymienił nazwisko Waters, to policjant szukający informacji o panu Waters ustali ten fakt w ciągu kilku minut i uzyska treść przesłuchania na ekranie swojego komputera. Podobnie jest z komunikatem sporządzonym z obserwacji. Wszystko zależy od uprawnień użytkownika.
Tylko pozazdrościć. Połączenie wszystkich komputerów zapewnia kompletność wprowadzania danych (nie ma wersji papierowej i elektronicznej) oraz totalną kontrolę nad nimi. Stosowane oprogramowanie umożliwia stałe monitorowanie nie tylko logowań w systemie poszczególnych użytkowników, ale również stwierdzenie, jakie programy są wykorzystywane przez danego użytkownika, jakie dokumenty i jakiego typu zostały sporządzone, co było ich treścią, czy nastąpiła ich edycja lub kopiowanie, a jeżeli tak, to czy użyto urządzenia typu pendrive. Ochroną wrażliwych danych czy wykrywaniem fałszerstw w dokumentacji służbowej zajmuje się administrator systemu, będący pracownikiem cywilnym ACU.
Oprogramowanie sporządza także w odstępach kilkunastosekundowych zrzuty ekranowe ze wszystkich monitorów komputerowych i zapisuje je na centralnym serwerze. Administrator systemu, po zadaniu odpowiednich pytań, może wygenerować odpowiedzi na interesujący temat, np. wpisanie danych osoby pozwala na uzyskanie wszystkich wpisów jej dotyczących, dokonanych w dokumentach i systemach policyjnych w ostatnich siedmiu latach.
Sieć ta ma połączenie z internetem. Stosuje się zabezpieczenia typu firewall zarówno sprzętowe, jak i programowe, a skuteczność zabezpieczenia jest corocznie weryfikowana przez specjalistyczną firmę zewnętrzną.
Pozostałe metody działania stosowane przez brytyjską policję są bardzo podobne do tych, jakie wykorzystywane są w polskiej Policji. Ogromne znaczenie mają również działania związane z profilaktyką. W policji hrabstwa Merseyside praktycznie niespotykane jest zjawisko korupcji na drodze. Natomiast pojawiają się problemy z przekazywaniem przez policjantów do grup przestępczych informacji o planowanych działaniach policji oraz z udziałem policjantów w szeroko rozumianym procederze obrotu narkotykami.
W trakcie pobytu stronie brytyjskiej przedstawiono problematykę korupcji w polskiej Policji. Spotkania umożliwiły wymianę doświadczeń i poznanie sposobu patrzenia na codzienne problemy zawodowe naszych brytyjskich koleżanek i kolegów. Rozmowy o pracy i o życiu codziennym sprzyjały zacieśnieniu nowych znajomości, podniosły poziom znajomości języka, co było także jednym z celów tej wizyty.
tekst i zdjęcia
Lesław Skoczyński, Jarosław Gockowski (wydział BSW w Gdańsku)
Jest to fragment artykułu. Całość w tradycyjnej, drukowanej wersji miesięcznika „Policja 997”.
