Uroczystości,  konferencje i odczyty odbywały się przez cały jubileuszowy rok, trzeba podkreślić – rok liturgiczny. Msze inauguracyjne odbyły się 2 grudnia, w pierwszą niedzielę ubiegłorocznego Adwentu we wszystkich kościołach garnizonowych i katedrze polowej. Obchody oficjalnie zakończą się w ostatnią niedzielę zwykłą roku liturgicznego, czyli w Uroczystość Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata, która w 2019 r. wypada 24 listopada. Zwieńczeniem obchodów była Eucharystia odprawiona 8 października br. w Katedrze Polowej Wojska Polskiego pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Warszawie.

OBCHODY

Głównym punktem jubileuszowych obchodów był 5 lutego br. Właśnie tego dnia sto lat temu zostało ustanowione Biskupstwo Polowe w Polsce. Msza w katedrze polowej została odprawiona pod przewodnictwem nuncjusza apostolskiego w Polsce abp. Salvatore Pennacchio. Została wtedy odsłonięta tablica poświęcona Achille Rattiemu, który był wizytatorem apostolskim na ziemie polskie i litewskie, a po odzyskaniu niepodległości został nuncjuszem w Rzeczypospolitej. Był jednym z dwóch, obok przedstawiciela Turcji, dyplomatą, który pozostał w stolicy podczas Bitwy Warszawskiej w 1920 r. Dwa lata później wybrano go papieżem. Przyjął imię Pius XI. Tablicę odsłonili abp Salvatore Pennacchio, biskup polowy WP gen. bryg. ks. dr Józef Guzdek, który jest także delegatem Konferencji Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Policji oraz Prezydent RP Andrzej Duda.

– Chcę z całego serca podziękować księdzu arcybiskupowi, księdzu biskupowi, generałom, kapelanom Wojska Polskiego i wszystkim księżom, którzy niosą tę posługę żołnierzom i funkcjonariuszom – powiedział podczas uroczystości 5 lutego br. prezydent Andrzej Duda. – Na wasze ręce składam serdeczne podziękowanie. Bóg zapłać w imieniu nie tylko wszystkich polskich żołnierzy – mówię to jako najwyższy zwierzchnik sił zbrojnych, ale też po prostu w imieniu Polaków, na których straży bezpieczeństwa na co dzień stoi polski żołnierz.

Podczas Eucharystii 5 lutego br. abp Salvatore Penacchio używał historycznego pastorału sprzed stu lat, który należał do pierwszego biskupa polowego Stanisława Galla, a który na co dzień można oglądać w Muzeum Ordynariatu Polowego WP. W katedrze obecny był Komendant Główny Policji gen. insp. dr Jarosław Szymczyk wraz ze swoim I zastępcą nadinsp. Dariuszem Augustyniakiem.

Z okazji jubileuszu odbyły się konferencje naukowe, ukazały się okolicznościowe wydawnictwa, wybito Medal Pamiątkowy Setnej Rocznicy Powołania Biskupstwa Polowego w Polsce, odsłonięto rocznicowe tablice, zorganizowano wystawy. Biskup polowy Józef Guzdek ustanowił medal „W służbie Bogu i Ojczyźnie”.

100 LAT HISTORII

Dzieje duszpasterstwa wojskowego wybiegają w Polsce poza sto lat. Od początków wojskowości wśród żołnierzy obecny był kap-łan lub inna osoba sprawująca posługi religijne. Tak działo się w starożytności, w czasach średniowiecza, aż po XXI wiek.

Po odzyskaniu w 1918 r. niepodległości, dzięki wspólnym staraniom władz, generalicji i polskiego Kościoła, wspieranym przez Achille Rattiego ustanowiono Biskupstwo Polowe w Polsce. Zanim to nastąpiło, już w listopadzie 1918 r. mianowano naczelnego kapelana wojsk polskich. Został nim ks. Jan Pajkert, który wcześniej był dziekanem I Polskiego Korpusu w Rosji. W grudniu 1918 r. utworzono Konsystorz Polowy Rzymsko-Katolickiego Wyznania, który stał się częścią Departamentu Mobilizacyjno-Organizacyjnego Ministerstwa Spraw Wojskowych. Dwa miesiące później powołano pierwszego biskupa polowego, którym został Stanisław Gall. Trzeba pamiętać, że Rzeczypospolita toczyła wtedy walki na granicach, a od wschodu nadciągała bolszewicka nawała – kapelani, i to w dużej liczbie, potrzebni byli od zaraz na wszystkich frontach. W takich warunkach budowano zręby diecezji wojskowej, potem organizowano dekanaty i parafie, przygotowywano regulaminy, a w końcu, w 1926 r. statut duszpasterstwa wojskowego.

Następcą Stanisława Galla, który w 1933 r. przeszedł w stan spoczynku został bp Józef Gawlina, który przeprowadził duszpasterstwo wojskowe przez czas wojny. Biskup Gawlina był wśród Polaków walczących we Francji, Wielkiej Brytanii oraz żołnierzy Armii Polskiej w ZSRR. „Nieludzką ziemię” opuścił w ostatnim transporcie żołnierzy generała Andersa. Razem z 2. Korpusem Polskim przeszedł szlak kampanii włoskiej. Pod koniec wojny Stolica Apostolska powierzyła mu opiekę nad wszystkimi emigrantami i wyg-nańcami polskimi.

W Polsce władzę przejęli komuniści, którzy w 1945 r. jednostronnie zerwali konkordat, a tym samym także postanowienia w kwestii duszpasterstwa wojskowego. W czasach PRL funkcjonował Generalny Dziekanat Wojska Polskiego, a katedra na ul. Długiej w Warszawie stała się kościołem garnizonowym. Taki stan trwał do 1991 r., kiedy to św. Jan Paweł II przywrócił diecezję wojskową. Pierwszym biskupem polowym po II wojnie światowej został Sławoj Leszek Głódź. Czwartym w historii zwierzchnikiem biskupstwa polowego był bp Tadeusz Płoski, którego ingres do katedry nastąpił w 2004 r. Trzy lata później po przejściu na emeryturę krajowego duszpasterza Policji bp. Mariana Dusia zaczęła mu podlegać także posługa duchowa w Policji. Bp Tadeusz Płoski zginął w katastrofie smoleńskiej. Od grudnia 2010 r. zwierzchnikiem kurii wojskowej jest bp. Józef Guzdek.

UROCZYSTOŚĆ

Msza kończąca jubileusz 100-lecia Biskupstwa Polowego w Polsce odbyła się 8 października. Głównym celebransem był przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski apb Stanisław Gądecki. Eucharystia zgromadziła liczne grono biskupów biorących udział w 384. Zebraniu Plenarnym Konferencji Episkopatu Polski. Uczestniczyli w niej także m.in. sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP Wojciech Kolarski, dyrektor Departamentu Zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi w Biurze Bezpieczeństwa Narodowego gen. dyw. Andrzej Reudowicz, minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak i I zastępca szefa sztabu generalnego gen. broni Michał Sikora. Policję reprezentował jej Komendant Główny gen. insp. dr Jarosław Szymczyk.

W homilii abp Stanisław Gądecki przypomniał genezę i dzieje ordynariatu polowego. Msza sprawowana była za kapelanów i żołnierzy. Dodatkową intencją stała się modlitwa o szybki powrót do zdrowia trzech ciężko rannych saperów i o Miłosierdzie Boże dla dwóch, którzy tego dnia zginęli w Kuźni Raciborskiej przy rozbrajaniu niewybuchu.

Po Eucharystii biskup polowy WP gen. bryg. ks. dr Józef Guzdek otrzymał z rąk sekretarza stanu w Kancelarii Prezydenta RP Wojciecha Kolarskiego Złoty Krzyż Zasługi nadany Jego Ekscelencji przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę (na zdjęciu obok). Krajowy duszpasterz Policji bp Józef Guzdek wręczył natomiast abp. Stanisławowi Gądeckiemu medal „W służbie Bogu i Ojczyźnie”.

Na zakończenie głos zabrał minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak, który zaznaczył, że państwo zapewni pomoc rannym żołnierzom oraz zaopiekuje się rodzinami poległych dwóch saperów. Podkreślił przy tym wielką rolę wojskowych kapelanów, którzy niosą pociechę duchową, także w takich wypadkach.

PAWEŁ OSTASZEWSKI
zdj. autor