. Polska Policja dołączyła do grona krajów Europy i świata stosujących, rekomendowane przez Międzynarodową Organizację Policji Kryminalnej – Interpol, procedury wykorzystywane w przypadku zdarzeń masowych skutkujących śmiercią wielu osób, zwłaszcza w skali międzynarodowej.
Wdrożenie standardów interpolowskich do pracy zespołów ujawniających i zabezpieczających zwłoki i szczątki ludzkie na miejscu katastrofy miało już miejsce kilka miesięcy wcześniej, w opracowanych – przez Zespół zadaniowy ds. usprawnienia działań w zakresie identyfikacji ciał ofiar katastrof – dokumentach pt. „Metodyka oględzin miejsc przestępstw o charakterze terrorystycznym i katastrof” oraz „Metodyka identyfikacji ciał ofiar katastrof”. Opracowania te opierają się na wypracowanych przez medycynę sądową i kryminalistykę sposobach, metodach i środkach prowadzenia identyfikacji osoby, ale jednocześnie uwzględniają standardy zalecane przez Komisję Stałą i Grupę Nadzorującą Interpolu ds. identyfikacji ofiar katastrof do stosowania podczas przeprowadzania działań związanych z identyfikacją ciał ofiar.
TEORIA
Stosowanie wytycznych zawartych w obu metodykach było głównym tematem szkolenia zorganizowanego pod egidą Interpolu przez Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji i Centrum Szkolenia Policji w Legionowie między 1 a 3 października 2019 r. Jego adresatami byli funkcjonariusze oraz pracownicy Policji z Zespołu ds. identyfikacji ciał ofiar, powołanego decyzją nr 166 Komendanta Głównego Policji z 21 maja 2019 roku na podstawie rekomendacji Międzyresortowego Zespołu do spraw Zagrożeń Terrorystycznych, którego przewodniczącym jest Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji.
W ćwiczeniach uczestniczyło 30 policjantów z komórki zarządzającej, którą tworzą pracownicy i funkcjonariusze CLKP, komórki wspierającej składającej się z policjantów Komendy Stołecznej Policji oraz 4 zespołów regionalnych DVI (ang. disaster victims identification) z garnizonów w Białymstoku, Lublinie, Szczecinie i Katowicach. Zaproszono również przedstawicieli Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centrum Szkolenia Policji w Legionowie oraz Żandarmerii Wojskowej. Jako trenerów udało się pozyskać światowej sławy fachowców w dziedzinie identyfikacji ofiar katastrof: Eckharda Klempa – eksperta DVI z Interpolu, oraz Howarda Waya, koordynatora DVI z Wielkiej Brytanii, wieloletniego przewodniczącego Grupy Roboczej ds. DVI w Międzynarodowej Organizacji Policji Kryminalnej.
Trzydniowe szkolenie objęło wykłady teoretyczne oraz zajęcia praktyczne z zakresu realizacji czynności dotyczących identyfikacji ciał ofiar katastrof. Wykładowcy omówili czynności pozyskiwania i dokumentowania danych przedśmiertnych (AM – ante mortem) i pośmiertnych (PM – post mortem) na przeznaczonych do tego formularzach opisu zwłok na miejscu zdarzenia opracowanych przez Interpol, a także czynności na miejscu zdarzenia podejmowane pod kątem ujawniania i zabezpieczania zwłok. Podkreślono również istotę zapewnienia bezpieczeństwa w sytuacjach zagrażających zdrowiu i życiu funkcjonariuszy na miejscu oględzin oraz właściwej opieki psychologicznej zarówno dla rodzin ofiar, jak i zespołu DVI.
PRAKTYKA I ROZWÓJ
W Centrum Szkolenia Policji w Legionowie odbyły się zajęcia praktyczne, podczas których uczestnicy szkolenia prowadzili symulowane czynności identyfikacyjne na miejscu zdarzenia o charakterze terrorystycznym. Ostatniego dnia szkolenia przeprowadzono również symulacje w warunkach prosektoryjnych i omówiono najważniejszy etap identyfikacji, tzw. etap uzgodnieniowy polegający na łączeniu pozyskanych danych AM i PM, którego efektem jest notatka urzędowa o identyfikacji N.N. zwłok.
Polski zespół, kierowany przez insp. Adama Frankowskiego, zastępcę dyrektora Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Policji, czeka wkrótce kolejny krok w kierunku doskonalenia kompetencji i usprawnienia współpracy między służbami i podmiotami uczestniczącymi w oględzinach miejsc przestępstw o charakterze terrorystycznym i katastrof. W grudniu br. odbędą się symulowane działania związane z wystąpieniem zdarzenia masowego, w których – oprócz zespołu DVI – będą uczestniczyć służby ratownicze, a także podmioty i służby właściwe w sprawach identyfikacji ofiar katastrof.
Źródłem finansowania obu przedsięwzięć jest dotacja celowa przyznana przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w ramach „Narodowego programu antyterrorystycznego na lata 2015–2019” w związku z powołaniem Zespołu ds. identyfikacji ciał ofiar katastrof.
ADAM FRANKOWSKI, AGNIESZKA ŁUKOMSKA
zdj. Izabela Pajdała
