Setna rocznica powołania Policji Państwowej wpisuje się w celebrację obchodów stulecia odzyskania niepodległości, które zaczęły się w ubiegłym roku. Bez Policji Państwowej, która zadbała o bezpieczeństwo obywateli odradzającego się po 123 latach niewoli państwa, II Rzeczpospolita nie scaliłaby tak szybko ziem trzech zaborów. Bez poświęcenia funkcjonariuszy przedwojennej policji nie byłoby silnego państwa polskiego, które oparło się sowieckiej agresji, które musiało toczyć boje z sąsiadami o granice, które na odzyskanych terenach zaprowadzało rządy prawa, roztaczając opiekę nad obywatelami. W sztafecie pokoleń współcześni policjanci idą w ślady swoich przedwojennych kolegów, chroniąc bezpieczeństwo mieszkańców Polski. Swoją ofiarnością, profesjonalizmem i zaangażowaniem doprowadzili do tego, że polska Policja jest najlepiej ocenianą instytucją publiczną w kraju. 75 proc. Polaków ma zaufanie do Policji i ocenia dobrze jej działania. Te liczby padały podczas jubileuszowych obchodów wiele razy, budząc dumę z dobrze pełnionej służby.
MODLITWA I WSPOMNIENIE
Centralne obchody rozpoczęły się w poniedziałek 22 lipca, gdy w siedzibie Biura Edukacji Historycznej – Muzeum Policji KGP uroczyście otwarto wystawę „Od Policji Państwowej do Policji” (szerzej piszemy o niej na s. 22).
We wtorek 23 lipca sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Jarosław Zieliński wraz z Komendantem Głównym Policji spotkali się w siedzibie Komendy Głównej Policji z laureatami 12. edycji konkursu „Policjant, który mi pomógł” (relację ze spotkania zamieszczamy na s. 16). Tego samego dnia odbyła się uroczystość odsłonięcia inskrypcji epitafijnych na Tablicy Pamięci w KGP, w której udział wzięła minister spraw wewnętrznych i administracji Elżbieta Witek oraz gen. insp. dr Jarosław Szymczyk (większy materiał z tej ceremonii publikujemy na s. 14).
Po południu w Katedrze Polowej Wojska Polskiego krajowy duszpasterz Policji bp gen. bryg. dr Józef Guzdek odprawił Eucharystię w intencji wszystkich policjantów poległych na służbie i ich bliskich. Uczestniczyli w niej członkowie rodzin poległych funkcjonariuszy, Komendant Główny Policji gen. insp. dr Jarosław Szymczyk wraz ze swoimi zastępcami: nadinsp. Dariuszem Augustyniakiem i nadinsp. Kamilem Brachą oraz przedstawiciele Fundacji Pomocy Wdowom i Sierotom po Poległych Policjantach z prezes Zarządu Ireną Zając i przewodniczącym Rady Fundacji nadinsp. w st. spocz. Władysławem Padło na czele.
– Dźwiganie krzyża samotności po stracie męża i ojca, żony i matki domaga się niezwykłej odwagi – powiedział w homilii bp Józef Guzdek. – Jednak w tym cierpieniu nie pozostajecie sami. Z pełnym uznaniem i wdzięcznością odnoszę się do tego, co przez ponad 20 lat czyni Fundacja Pomocy Wdowom i Sierotom po Poległych Policjantach. Budujące są wsparcie i pomoc, o jakie zabiegają Komenda Główna Policji oraz poszczególne garnizony rozsiane w naszym kraju. Jestem wdzięczny kolejnym komendantom głównym Policji za każdy gest pomocy i zrozumienia, za serdeczną bliskość i modlitwę.
Zwracając się bezpośrednio do rodzin poległych policjantów krajowy duszpasterz Policji zapewnił o modlitwie i wsparciu w dźwiganiu krzyża cierpienia po stracie najbliższej osoby.
Na zakończenie bp Józef Guzdek uhonorował gen. insp. dr. Jarosława Szymczyka Medalem „W służbie Bogu i Ojczyźnie” ustanowionym przez biskupa polowego w związku z przypadającą w tym roku setną rocznicą powołania w Polsce ordynariatu polowego. Sekretarz biskupa ks. kpt. Marcin Janocha oraz s. Stanisława Mucha z katedry polowej w podzięce za okazywane wsparcie i pomoc podopiecznym fundacji otrzymali pamiątkowe statuetki Fundacji Pomocy Wdowom i Sierotom po Poległych Policjantach.
GALA NA ZAMKU
Kulminacją centralnych obchodów był 24 lipca, kiedy to odbyła się ceremonia na Zamku Królewskim w Warszawie oraz uroczystość na pl. Marszałka Józefa Piłsudskiego.
W sali koncertowej zamku osoby zasłużone dla formacji otrzymały z rąk sekretarza stanu w MSWiA Jarosława Zielińskiego i Komendanta Głównego Policji gen. insp. dr. Jarosława Szymczyka Medale Stulecia Utworzenia Policji Państwowej. W ten sposób uhonorowano: Marię Czernek, wdowę po przedwojennym policjancie asp. Janie Borkowskim, który został zamordowany w 1940 r. w ZSRR, prokuratora krajowego Bogdana Święczkowskiego, szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego Pawła Solocha, prezes Zarządu Fundacji Pomocy Wdowom i Sierotom po Poległych Policjantach Irenę Zając, komendanta Służby Ochrony Państwa mjr. SOP Pawła Olszewskiego, komendanta głównego Straży Granicznej gen. dyw. SG Tomasza Pragę, biskupa polowego WP, delegata Konferencji Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Policji bp. gen. bryg. dr. Józefa Guzdka, oficera łącznikowego gruzińskiej policji George’a Gamsakhurdię, Barbarę Stasiak, wdowę po ministrze SWiA, szefie BBN Władysławie Stasiaku, dyrektora Zamku Królewskiego w Warszawie prof. dr. hab. Wojciecha Fałkowskiego oraz Davida Schroedera, dziekana Wydziału ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Nauk Kryminalistycznych Uniwersytetu New Haven w USA. Medal nadano również: sekretarzowi stanu w Ministerstwie Finansów, szefowi Krajowej Administracji Skarbowej nadinspektorowi Służby Celno-Skarbowej Piotrowi Walczakowi i komendantowi głównemu Państwowej Straży Pożarnej, szefowi Obrony Cywilnej Kraju gen. brygadierowi Leszkowi Suskiemu. Na gali w zamku wyróżniono także kilkadziesiąt osób różnymi odznaczeniami, w tym: Krzyżami Zasługi za Dzielność, Krzyżami Zasługi, Medalami za Ofiarność i Odwagę oraz Medalami za Długoletnią Służbę. Na zakończenie wszyscy wysłuchali koncertu kwartetu smyczkowego.
W tym czasie wzdłuż Międzymurza Piotra Biegańskiego na Starym Mieście mieszkańcy stolicy i turyści mogli odwiedzać policyjne stoiska profilaktyczne, które wystawiły wszystkie garnizony i szkoły Policji (więcej o pikniku policyjnym piszemy na s. 18).
JESTEŚMY WASZĄ POLICJĄ
Po wyjściu z królewskiej rezydencji uczestnicy uformowali kolumnę i wspólnie przeszli na pl. Marszałka Józefa Piłsudskiego. O 14.00 wraz z przybyciem Prezydenta RP Andrzeja Dudy rozpoczęła się uroczystość. Po przeglądzie pododdziałów wszyscy odśpiewali hymn Polski, odegrany przez połączone siły trzech policyjnych orkiestr: z Polski, Węgier i Czech, na maszt wciągnięto flagę państwową Rzeczypospolitej Polskiej i dokonano uroczystej zmiany posterunku honorowego przy Grobie Nieznanego Żołnierza. Jubileuszowe obchody swoją obecnością uświetnili zagraniczni goście z: Węgier, Gruzji, Słowacji, Litwy, Czech, Ukrainy i USA.
Przybyłych gości przywitał Komendant Główny Policji gen. insp. dr Jarosław Szymczyk. W swoim wystąpieniu przypomniał historię powstania Policji Państwowej oraz podziękował funkcjonariuszom i pracownikom współczesnej Policji za pełną oddania służbę i pracę.
– Koleżanki i koledzy, to ogromny zaszczyt dowodzić tak świetnie wyszkoloną i profesjonalną służbą mundurową – zwrócił się do podkomendnych generał Jarosław Szymczyk. – Wy wiecie doskonale, że bycie policjantem to nie tylko trudny i odpowiedzialny zawód, ale przede wszystkim honor i zobowiązanie. Funkcjonariuszki, funkcjonariusze i pracownicy cywilni, dzisiejszy dzień to Wasze święto.
Komendant główny podziękował Prezydentowi RP Andrzejowi Dudzie, premierowi Mateuszowi Morawieckiemu i minister SWiA Elżbiecie Witek oraz nadzorującemu Policję sekretarzowi stanu w MSWiA Jarosławowi Zielińskiemu za program modernizacji służb podległych ministrowi spraw wewnętrznych i administracji, którego głównym beneficjentem jest Policja. Słowa uznania i wdzięczności skierował do przedstawicieli związków zawodowych działających w Policji, emerytów i rencistów policyjnych, reprezentantów fundacji i stowarzyszeń działających w środowisku policyjnym oraz tych wszystkich, z którymi Policja na co dzień współpracuje. Słowa wsparcia skierował do bliskich poległych policjantów. Przypomniał także o funkcjonariuszach, którzy służą poza Polską. W sposób szczególny podziękował najbliższym i rodzinom funkcjonariuszy.
– Mało kto tak jak oni wie, jak trudna i wymagająca ogromnych wyrzeczeń jest nasza służba – powiedział gen. insp. dr Jarosław Szymczyk. – Za to, że zawsze jesteście dla nas pełni zrozumienia i za to, że zawsze możemy liczyć na wasze wsparcie, bardzo serdecznie dziękuję!
Kończąc swoje wystąpienie Komendant Główny Policji powiedział:
– Melduję, że w drugie stulecie polska Policja wkracza ze stuprocentowym zaangażowaniem i deklaruję, że zrobimy wszystko, by Polska nadal była niezwykle bezpiecznym krajem, a wszyscy, którzy tutaj mieszkają i tutaj przyjeżdżają, mogli czuć się bardzo bezpiecznie, bo my, szanowni państwo, jesteśmy Waszą Policją.
Na placu Prezydent RP Andrzej Duda wręczył generalskie nominacje, a minister spraw wewnętrznych i administracji Elżbieta Witek szable generalskie czterem nowym nadinspektorom Policji. Wężyk generalski pojawił się na mundurach: komendanta wojewódzkiego Policji w Kielcach insp. Pawła Dzierżaka, komendanta wojewódzkiego Policji w Olsztynie insp. Tomasza Klimka, komendanta wojewódzkiego Policji w Łodzi insp. Andrzeja Łapińskiego oraz komendanta wojewódzkiego Policji w Rzeszowie insp. Henryka Moskwy (o nowych generałach piszemy na s. 10).
W trakcie uroczystości odznaczono wyróżniających się funkcjonariuszy, a laureatom konkursu „Policjant, który mi pomógł” wręczono statuetki.
Gen. insp. dr Jarosław Szymczyk i jego I zastępca nadinsp. Dariusz Augustyniak dokonali promocji oficerskiej absolwentów Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie. Komendant stołeczny Policji nadinsp. Paweł Dobrodziej odebrał ślubowanie od nowych policjantów.
– Warto się wsłuchać w słowa policyjnego ślubowania – zaczął swoje wystąpienie Prezydent RP Andrzej Duda. – Jeżeli ktoś tego nie zrobił przed chwilą, kiedy składali je warszawscy policjanci, warto wziąć do ręki ten bardzo ważny tekst i przede wszystkim zwrócić uwagę na to, od czego on się zaczyna: „Ślubuję służyć wiernie narodowi”. Ktoś spyta, dlaczego nie Rzeczypospolitej Polskiej? Oczywiście Rzeczypospolitej Polskiej także, ale poprzez służbę narodowi, czyli poprzez służbę człowiekowi – to jest właśnie wielkie zadanie tej niezwykle istotnej służby państwowej, jaką jest Policja.
Prezydent przypomniał poświęcenie zarówno przedwojennych funkcjonariuszy, jak i współczesnych stróżów prawa.
– Chylę głęboko czoła przed tymi, którzy oddali życie w służbie – powiedział Prezydent RP Andrzej Duda. – Chylę głęboko czoła przed wszystkimi, którzy w służbie nie wahali się odnieść ran po to, by pomagać i ratować drugiego człowieka, po to, by ratować mienie. Po to, by starać się, aby Polska była państwem bezpiecznym i sprawiedliwym. Jestem Wam za to ogromnie wdzięczny. Wam i Waszym Najbliższym. To jest tak, że służy nie tylko funkcjonariusz, służy nie tylko policjant, służy także jego rodzina, która czeka, kiedy wróci on po służbie do domu, wreszcie bezpieczny. Bo praca w Policji, służba, wiąże się z nieustannym ryzykiem, które świadomie podejmujecie po to, by dawać siebie innym.
Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki zaczął swoje przemówienie od przypomnienia słów marszałka Józefa Piłsudskiego: Siła bez sprawiedliwości jest tyranią, a sprawiedliwość i wolność bez siły to tylko dziecinada i gadulstwo.
– Te słowa są wyznacznikiem naszych działań – powiedział premier Morawiecki. – Silne państwo polskie, wyrozumiałe i pomocne wobec słabszych, a silne i stanowcze, a czasami surowe i bezwzględne wobec silnych, wobec przestępców to państwo, które jest oczekiwane przez wszystkich. Nie byłoby żadnej możliwości budowania takiego właśnie państwa bez sprawnej, dobrze wyposażonej, dobrze uzbrojonej Policji.
Premier Mateusz Morawiecki przypomniał, że już dwa tygodnie po utworzeniu Policji Państwowej w 1919 r. zginął na służbie jej pierwszy funkcjonariusz – Jan Szczepański. Odniósł się także do wysokich notowań współczesnej Policji i wskaźników bezpieczeństwa.
– 98 proc. naszych obywateli czuje się bezpiecznie w miejscu zamieszkania, sądzę, że to jeden z najwyższych współczynników na świecie – powiedział premier. – Nie byłoby tak wspaniałych społecznych przekonań co do bezpieczeństwa bez Waszej ofiarnej służby.
Głos zabrała również minister spraw wewnętrznych i administracji Elżbieta Witek.
– Wprawdzie Święto Policji obchodzimy co roku, ale tylko raz na sto lat trafia się takie święto jak dziś – powiedziała pani minister. – Wszyscy jesteśmy uczestnikami tej historycznej chwili. Patrzę przed siebie i widzę pomnik marszałka Józefa Piłsudskiego. Myślę, że gdyby tu był, byłby z Was bardzo dumny, tak jak i ja jestem dumna, jak dumne jest z Was państwo polskie. Ponad 123 lata trzeba było czekać, żeby na ulicach polskich miast odradzającej się Rzeczypospolitej zobaczyć polskiego policjanta. Ludzie się wtedy cieszyli. Dziś też, bo jak przypomniał pan prezydent, brawa dostała polska Policja podczas Światowych Dni Młodzieży, które odbyły się u nas w kraju. To był ogromny dowód szacunku i uznania dla Was i Waszej codziennej służby.
Minister Elżbieta Witek zapowiedziała, że trzecia edycja programu modernizacji służb mundurowych będzie skierowana w sposób szczególny do funkcjonariuszy, ale także pracowników Policji.
– Praca pracowników cywilnych Policji jest tak samo cenna i ważna, jak każdego funkcjonariusza w mundurze – podkreśliła minister Witek. – Bez was Policja nie mogłaby normalnie funkcjonować. Bardzo wam za to dziękujemy!
Po oficjalnych wystąpieniach wieniec na płycie Grobu Nieznanego Żołnierza złożyli Komendant Główny Policji gen. insp. dr Jarosław Szymczyk wraz ze swoimi zastępcami: nadinsp. Dariuszem Augustyniakiem, nadinsp. Kamilem Brachą oraz insp. Tomaszem Szymańskim.
Defilada pododdziałów, w tym funkcjonariuszy konnych w mundurach przedwojennych policjantów, oraz przelot policyjnych śmigłowców zakończyła oficjalne obchody 24 lipca. Delegacja rządowa z premierem Mateuszem Morawieckim na czele odwiedziła stoiska rozstawione na pl. Piłsudskiego: Centralnego Pododdziału Kontrterrorystycznego Policji „BOA”, Komendy Stołecznej Policji oraz Zakładu Emerytalno-Rentowego MSWiA.
Po południu w Łazienkach Królewskich odbył się koncert Orkiestry Reprezentacyjnej Policji, Orkiestry Policji Czeskiej oraz Orkiestry Specjalnych Sił Policyjnych z Węgier. W przerwach publiczność mogła podziwiać musztrę paradną funkcjonariuszy z Kompanii Reprezentacyjnej Policji. W Łazienkach Policja również wystawiła stoiska profilaktyczne.
CHRONICIE ŚWIAT OD PRZEMOCY I ZŁA
W piątek, 26 lipca Komenda Główna Policji otrzymała podczas uroczystości w Belwederze nowy sztandar. Odsłonięto także tablicę poświęconą patronowi KGP insp. dr. Władysławowi Sobolewskiemu.
Po południu odbyło się prawosławne nabożeństwo dziękczynne w intencji funkcjonariuszy i pracowników Policji. Uroczystość zorganizowano w Cerkwi Katedralnej pw. św. Jerzego Zwycięzcy w siedzibie Prawosławnego Ordynariatu Wojska Polskiego w Warszawie. Prawosławni kapelani pod przewodnictwem abp prof. zw. dr. hab. Jerzego (Pańkowskiego), prawosławnego ordynariusza wojskowego modlili się zarówno za żyjących funkcjonariuszy i pracowników Policji, jak i za dusze zmarłych i poległych policjantów i cywilów pracujących w Policji. Modlitwą otoczono również przedwojennych stróżów prawa, także tych, którzy wiosną 1940 r. zostali zamordowani przez NKWD w Związku Radzieckim. W nabożeństwie wziął udział ks. Andrzej Bołbot, naczelny prawosławny kapelan Policji. Kazanie wygłosił ks. Marcin Gościk z prawosławnej diecezji lubelsko-chełmskiej, kapelan lubelski.
– Policjanci są naszymi „aniołami stróżami”, którzy bez względu na porę roku, święta, dni wolne od pracy o każdej porze dnia i nocy idą, aby służyć drugiemu człowiekowi – powiedział w homilii ks. Marcin. – Zawód policjanta jest powołaniem, jest służbą drugiemu człowiekowi. Święty Sylwan z Atosu powiadał, że według tego, jak człowiek postrzega swego bliźniego, można ocenić, jak wiele łaski nosi w sobie. Nie bez przyczyny św. Archanioł Michał jawi się patronem Policji, bo to właśnie ona jest spadkobiercą pilnowania porządku w społeczeństwie.
W uroczystości uczestniczyli przedstawiciele Policji z komendantem głównym formacji gen. insp. dr. Jarosławem Szymczykiem na czele. Na zakończenie uroczystości arcybiskup Jerzy wręczył Komendantowi Głównemu Policji gen. insp. dr. Jarosławowi Szymczykowi Odznakę Pamiątkową Prawosławnego Ordynariatu Wojska Polskiego. Generał Jarosław Szymczyk ofiarował arcybiskupowi wiązankę kwiatów. Obaj odsłonili tablicę pamiątkową upamiętniającą setną rocznicę powołania Policji Państwowej. Arcybiskup Jerzy odsłoniętą inskrypcję poświęcił.
W sobotę, 27 lipca na terenach Warszawskiego Centrum Sportu Młodzieżowego „Agrykola” i Łazienek Północnych odbył się policyjny piknik rodzinny (piszemy o nim na s. 20).
Msza święta w niedzielny ranek w bazylice Świętego Krzyża w Warszawie, transmitowana w I Programie Polskiego Radia, była zwieńczeniem centralnych obchodów tegorocznego Święta Policji. W Eucharystii odprawionej przez policyjnych kapelanów pod przewodnictwem biskupa polowego WP, delegata Konferencji Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Policji bp. gen. bryg. dr. Józefa Guzdka wzięło udział kierownictwo polskiej Policji z komendantem głównym formacji gen. insp. dr. Jarosławem Szymczykiem na czele, ale także funkcjonariusze i pracownicy Policji, którzy przyszli z rodzinami, aby wspólnie się modlić. Obecna była minister spraw wewnętrznych i administracji Elżbieta Witek, a także przedstawiciele fundacji i stowarzyszeń działających w środowisku policyjnym.
– Zasługujecie na miano sprawiedliwych, którzy chronią świat od przemocy i zła – zwrócił się do zebranych biskup Józef Guzdek. – Z nadzieją spoglądamy w waszą stronę. Do was zwracamy się niezależnie od pory dnia i nocy, prosząc o interwencje i pomoc w sytuacji zagrożenia zdrowia, życia i mienia. Istotą waszej aktywności nie jest karanie, ale niesienie pomocy słabszym i pokrzywdzonym.
Krajowy duszpasterz Policji przypomniał zakrojone na wielką skalę poszukiwania kilkuletniego Dawida, którego znaleziono, niestety, martwego, ale „dopóki była iskierka nadziei, funkcjonariusze nie szczędzili sił, mając nadzieję na ocalenie dziecka”.
– Zasługujecie na miano sprawiedliwych, którzy służą sprawie bezpieczeństwa i porządku publicznego – powiedział biskup Guzdek, a nawiązując do niedzielnego czytania nauczał – to dzięki wam w naszej ojczyźnie nie ma takich miejscowości, gdzie ludzie po zmroku boją się wychodzić ze swoich domów. Nie ma też takich miast, które zasługują na tak surowy osąd, jak biblijna Sodoma i Gomora, jak to się zdarza w różnych częściach świata. Niech wasza służba spotyka się zawsze z uznaniem, szacunkiem i wdzięcznością całego społeczeństwa. Niech Wam Bóg błogosławi!
Policjanci przygotowali czytania i Modlitwę Wiernych, służyli także do mszy. O oprawę muzyczną liturgii zadbały wspólnie: Orkiestra Reprezentacyjna Policji pod batutą mł. insp. Janusza Trzepizura i Chór Komendy Stołecznej Policji, kierowany przez Sylwię Krzywdę.
Po Eucharystii minister Elżbieta Witek razem z generałem Jarosławem Szymczykiem wręczyli biskupowi Józefowi Guzdkowi i kapelanom pamiątkowe kafle ceramiczne wykonane z okazji setnej rocznicy powołania Policji Państwowej.
PAWEŁ OSTASZEWSKI
zdj. autor, Izabela Pajdała-Kusińska, Andrzej Chyliński, Jacek Herok, Krzysztof Chrzanowski, Piotr Maciejczak
