Strona główna serwisu Gazeta Policyjna

Policyjna pajęczyna

Szybki wzrost technologii sprawił, że wiele operacji finansowych realizowanych w sieci internetowej prowadzi do zwiększenia działalności przestępczej w wirtualnym świecie. Obszarami działań przestępców są w szczególności oszustwa, wyłudzenia oraz nielegalny handel towarów.

Do walki z zagrożeniami płynącymi z sieci powołano Biuro do Walki z Cyberprzestępczością w strukturach Komendy Głównej Policji. Podstawą pracy ekspertów tej komórki jest przede wszystkim szybka wymiana i zdobywanie informacji. Z uwagi na transgraniczny charakter przestępczości internetowej intensywnie współpracują z organami ścigania w innych państwach, głównie za pośrednictwem międzynarodowych organizacji policyjnych.

EUROPOL

Jedną z organizacji umożliwiającej współpracę policji różnych państw w zwalczaniu przestępczości międzynarodowej jest EUROPOL (Europejski Urząd Policji), działający na obszarze UE. Do walki z przestępczością w sieci internetowej zostało powołane Europejskie Centrum ds. Cyberprzestępczości EC3 (European Cybercrime Center). Jego celem jest wzmacnianie działań na terenie Unii Europejskiej w zakresie zapobiegania internetowym przestępstwom poprzez skupienie się na trzech obszarach: strategii, kryminalistyki i działań operacyjnych przy współpracy policji państw europejskich (EMPACT). Biuro do Walki z Cyberprzestępczością KGP uczestniczy w działaniach w ramach Analysis Project (pliki analityczne). Działania operacyjne podzielono na cztery obszary: AP Cyborg, AP Terminal, AP Twins i AP Dark Web. Biuro „cyber” koordynuje w kraju dwa z wymienionych projektów.

AP Cyborg wspiera przedsięwzięcia z zakresu przestępstw związanych z zagrożeniami systemowymi, jak: złośliwe oprogramowanie, hacking, phishing, ransomware, kradzież tożsamości i oszustwa w Internecie. Projekt w szczególności skupia się na cyberprzestępczości grup zorganizowanych, osiągających duże zyski z przestępstw.

AP Terminal skupia swoje działania na przeciwdziałaniu i zwalczaniu przestępstw popełnianych przy wykorzystaniu bezgotówkowych form płatności. Skuteczna reakcja jest możliwa poprzez współpracę organów ścigania z organami regulacyjnymi płatności, jak Europejski Bank Centralny i banki krajowe oraz sektor prywatny. Celem jest zapewnienie bezpieczeństwa i podniesienie zaufania do płatności elektronicznych i internetowych.

EC3 Europol przeprowadza także cykliczne akcje globalne, jak np. European Money Mule Action (EMMA). Są to działania organów ścigania zajmujące się problemem prania pieniędzy dla organizacji przestępczych. Lub Global Airlines Action Day (GAAD) to akcje EC3 przy wsparciu Interpolu, Ameripolu i organów ścigania USA i Kanady przeciwko nadużyciom tożsamości, fałszowania dokumentów i nielegalnej migracji. 

Istotnym narzędziem do wymiany informacji pomiędzy ekspertami różnych krajów jest Europol Platform for Experts – EPE (Europejska Platforma Wymiany Danych przez Ekspertów), która obejmuje wszystkie dziedziny w zainteresowaniu EC3 uzupełniając wiedzę uczestników i ułatwiając wymianę doświadczeń.

INTERPOL

Międzynarodowa Organizacja Policji Kryminalnej Interpol wspiera policje państw członkowskich w walce z cyberprzestępczością, udostępniając zbiory danych oraz kanał wymiany informacji I 24/7 o globalnym zasięgu. Istotnym elementem w ściganiu sprawców są Noty Interpolu, publikowane na wniosek państw członkowskich, a umożliwia to stała, szybka i bezpieczna komunikacja. Innym ważnym elementem działalności Interpolu są organizowane szkolenia i konferencje, dzięki którym uczestniczący policjanci sekcji „cyber” mogą poznawać uregulowania prawne obowiązujące w różnych krajach. Poznają sposoby działań zagranicznych organizacji i platform biznesowych. Interpol w ramach Cyber Fusion Centre skupia specjalistów aktywnych na polu przestępczości internetowej. Centrum gromadzi i analizuje informacje o cyberprzestępczości, po czym publikuje raporty i alerty o zagrożeniach typu: malware, phishing, strony internetowe z podmienionymi danymi oraz oszustwach prowadzących do wyłudzania pieniędzy. Interpol wspiera również swoich partnerów wiedzą w zakresie sposobów pozyskiwania danych cyfrowych jako dowodów w sprawie.

KONWENCJA BUDAPESZTAŃSKA

Jednym z rozwiązań legislacyjnych umożliwiających skuteczne zwalczanie przestępstw w sieci jest Konwencja Rady Europy o cyberprzestępczości sporządzona w Budapeszcie 23 listopada 2001 roku, która dostosowuje i wzmacnia mechanizmy, istniejące w prawie krajowym, przeciwdziałające cyberprzestępczości. W ramach Konwencji zostały wyznaczone punkty kontaktowe funkcjonujące w systemie „24/7”, które mają za zadanie udzielanie wsparcia partnerom zagranicznym w szybkim zabezpieczaniu danych teleinformatycznych bądź internetowych dotyczących postępowań prowadzonych na świecie i w Polsce. Uprawniony przedstawiciel i Sekcja Obsługi Całodobowej Wydziału Rozpoznania BdWzC KGP kieruje wnioski do właściwego punktu kontaktowego, by „zamrozić” niezbędne dane. Kolejnym etapem, w ramach międzynarodowej pomocy prawnej, jest przesłanie dokumentów od strony występującej z wnioskiem będących postanowieniem, na mocy którego zabezpieczone dane zostaną ujawnione. Przestępstwa skatalogowane, które zostały zawarte w Konwencji, dotyczą między innymi nielegalnego przechwytywania danych, oszustw komputerowych, naruszania integralności systemu, zmian w danych informatycznych, zachowań związanych z pornografią dziecięcą przy wykorzystaniu systemu informatycznego oraz komercyjnego naruszania praw autorskich.

SZKOLENIA

Jedną z instytucji Unii Europejskiej, której celem jest optymalizacja współpracy między ośrodkami szkoleniowymi policji państw członkowskich UE jest CEPOL, czyli Agencja Unii Europejskiej ds. Szkoleń w Dziedzinie Ścigania. Policjanci mogą się szkolić z zapobiegania i zwalczania terroryzmu, ochrony praw człowieka i podstawowych wolności, utrzymania porządku publicznego oraz wielu innych zagadnień. BdWzC KGP zostało włączone do Międzynarodowego Stowarzyszenia Edukacyjnego ECTEG (European Cybercrime Training and Education Group), dzięki czemu polska Policja może korzystać z materiałów szkoleniowych wykorzystywanych przez policje niemal z całego świata.

Policjanci mają dostęp do wielopoziomowej platformy szkoleniowej mającej na celu ustandaryzowane kształcenie instytucji porządku publicznego w zakresie zwalczania cyberprzestępczości. Polscy funkcjonariusze mogą również studiować na Norweskiej Akademii Policyjnej w ramach umowy zawartej przez BdWzC KGP w zakresie współpracy na rzecz tworzenia oraz implementacji partnerskich programów edukacyjnych NCFI (Nordic Computer Forensics Investigators). Jednym z kierunków jest informatyka śledcza w oparciu o zdalne systemy operacyjne stosowane w urządzeniach elektronicznych. Zajęcia są w języku angielskim, w formie e-learningu, z jednym tygodniowym zjazdem co semestr.

KRZYSZTOF CHRZANOWSKI