Panie Generale, 5 października 2018 r. minęły dwa lata od wdrożenia Krajowej Mapy Zagrożeń Bezpieczeństwa na terenie kraju. Jak wyglądały początki prac nad Krajową Mapą Zagrożeń Bezpieczeństwa?
– Uspołecznienie Policji to kluczowy kierunek naszego działania. W jego ramach realizujemy priorytetowe działania, jakimi są: program „Dzielnicowy bliżej nas”, rozpoczęty w 2016 r. proces reaktywacji posterunków Policji oraz Krajowa Mapa Zagrożeń Bezpieczeństwa. KMZB to rozwiązanie dające szerokie możliwości w zakresie zarówno współpracy międzyinstytucjonalnej, jak i współdziałania ze społeczeństwem.
Zgodnie z założeniami miała ona przede wszystkim odzwierciedlać zagrożenia już dostrzeżone i zarejestrowane przez służby, wskazywać zagrożenia dostrzeżone przez obywateli i służyć ocenie oraz optymalizacji dotychczasowych struktur organizacyjnych Policji. Miała też umożliwiać porównanie publikowanych przez ośrodki badania opinii publicznej ocen poczucia bezpieczeństwa obywateli z analizami i danymi własnymi Policji, a także być jednym z narzędzi wymiany informacji między Policją a społeczeństwem.
Założenia i cele KMZB zostały przedstawione społeczeństwu podczas prowadzonych od 21 stycznia do 22 kwietnia 2016 r. spotkań, które zorganizowano na różnych poziomach: wojewódzkim, powiatowym czy gminnym, jak również, a może przede wszystkim, na poziomie lokalnym. Konsultacje z mieszkańcami odbywały się na terenie miast i wsi, osiedli, w różnych instytucjach czy parafiach. Brali w nich udział zarówno przedstawiciele instytucji państwowych, samorządowych, organizacji pozarządowych, jak i sami mieszkańcy, których zainteresowała inicjatywa Policji. Na podstawie informacji od obywateli, którzy w liczbie 217 775 uczestniczyli w 11 990 konsultacjach społecznych, opracowano katalog zagrożeń, które w ocenie społeczeństwa w sposób istotny wpływają na poczucie bezpieczeństwa. Katalog ten został wykorzystany przy opracowaniu tego narzędzia informatycznego. Pragnę dodać, że polska Policja dotychczas nie przeprowadziła na taką skalę konsultacji ze społeczeństwem.
Krajowa Mapa Zagrożeń Bezpieczeństwa została opracowana w taki sposób, aby obywatele nie tylko mogli zapoznać się z występującymi zagrożeniami odnotowanymi w policyjnych systemach informatycznych, ale także żeby sami mieli możliwość sygnalizowania organom ścigania występujących problemów. Promując opracowane narzędzie w różnego rodzaju materiałach informacyjnych, zachęcaliśmy mieszkańców do aktywnego udziału w działaniach na rzecz poprawy poczucia bezpieczeństwa, zapewniając ich, że dzieląc się swoimi spostrzeżeniami i reagując na stwierdzone zagrożenia, mogą mieć realny wpływ na bezpieczeństwo w okolicy, w której mieszkają, gdzie pracują czy wypoczywają. W tym celu oprócz mapy statystycznej obrazującej występowanie zagrożeń w wybranych kategoriach przestępstw, interwencji policyjnych czy zdarzeń drogowych została opracowana interaktywna mapa, za pomocą której sam użytkownik może podzielić się anonimowo z Policją swoimi spostrzeżeniami na temat zaobserwowanych zagrożeń.
Kategorie dostępne na mapie zagrożeń zostały opracowane na podstawie zgłaszanych postulatów podczas konsultacji społecznych. W ten sposób wyodrębniono 25 kategorii zagrożeń najczęściej się powtarzających w trakcie dyskusji nad kształtem KMZB. Zarówno funkcjonalności aplikacji, jak i katalog kategorii dostępnych zagrożeń na wniosek użytkowników podlegał ewaluacji (patrz ramka – red.).
Czy na podstawie dotychczasowych doświadczeń funkcjonowania Krajowej Mapy Zagrożeń Bezpieczeństwa możemy mówić o jej sukcesie?
– Duże zainteresowanie Krajową Mapą Zagrożeń Bezpieczeństwa potwierdzają dane dotyczące korzystania z naszej aplikacji. To blisko 1,5 mln użytkowników, 5 mln odsłon strony i ponad 920 tys. naniesionych zagrożeń. Przekazane przez mieszkańców tą drogą informacje w blisko 50 procentach zostały potwierdzone przez Policję. Przeprowadzone przez nas na początku 2018 r. badania wykazały, że 71 proc. użytkowników bardzo dobrze ocenia funkcjonujące rozwiązanie. Cytowane badania pokazują również, że osoby korzystające z mapy chętnie ponownie korzystają z aplikacji, co świadczy, iż spełnia ona swoją rolę jako skuteczna platforma wymiany informacji o zagrożeniach między społeczeństwem a Policją.
A czy są inne wymierne korzyści związane z funkcjonowaniem tej aplikacji?
– Oczywiście że tak. Istotą funkcjonowania KMZB nie jest wyłącznie potwierdzanie lub niepotwierdzanie naniesionych przez użytkowników zagrożeń, ale rzeczowa ich weryfikacja, a w przypadku potwierdzenia występowania skuteczna ich eliminacja. Krajowa Mapa Zagrożeń Bezpieczeństwa jest dla nas istotnym źródłem informacji, które wykorzystujemy zarówno do codziennej dyslokacji służb prewencyjnej oraz kryminalnej, jak i do analiz w zakresie dostosowania funkcjonujących struktur Policji do aktualnego zagrożenia.
Współpraca ze społeczeństwem w podejmowaniu działań na rzecz bezpieczeństwa publicznego z wykorzystaniem platformy wymiany informacji, jaką jest KMZB, przyniosła oczekiwane i wymierne rezultaty. To liczne przedsięwzięcia, podejmowane również przez inne podmioty działające na rzecz bezpieczeństwa, których efektem była eliminacja zagrożeń. W wyniku podejmowanych działań zarówno na etapie weryfikacji zagrożeń, jak i w trakcie ich eliminacji, wyeliminowano z ruchu drogowego piratów drogowych znacznie przekraczających dozwoloną prędkość, zwłaszcza na obszarze zabudowanym, poprawiono infrastrukturę drogową, wyegzekwowano przestrzeganie przepisów dotyczących właściwego parkowania pojazdów czy też spożywania alkoholu w miejscach niedozwolonych oraz wiele innych, których chociażby incydentalne występowanie miało istotny wpływ na poczucie bezpieczeństwa ludzi.
Czy użytkownicy mapy oprócz wpływu na stan bezpieczeństwa w miejscu swojego zamieszkania mogą też wpływać na rozwiązania stosowane w samej aplikacji?
– Nie tylko mogą, ale w istocie mają taki wpływ. Na życzenie internautów w lipcu 2017 r. dokonaliśmy pierwszych modyfikacji KMZB. Wśród najistotniejszych, z punktu widzenia użytkownika, zmian funkcjonalnych mapy uznać należy umożliwienie użytkownikowi dopisywania podczas nanoszenia zagrożenia, oprócz daty i godziny zdarzenia, również pory dnia oraz dni tygodnia, umożliwienie wprowadzenia przez użytkowników krótkich opisów tekstowych (do 500 znaków) oraz dołączania do 3 plików (JPG, PDF, 3gp, mov, doc, txt) o łącznej maksymalnej wielkości 5 MB oraz wydanie wersji aplikacji na urządzenia mobilne.
W celu weryfikacji, czy zaproponowane przez Policję rozwiązania sprostały oczekiwaniom użytkowników, prowadzone są badania ankietowe wśród osób korzystających z aplikacji. Przeprowadzona w I kwartale 2018 r. tego rodzaju ankieta internetowa potwierdziła przydatność nowych rozwiązań. Ponad 80 proc. respondentów bardzo dobrze oceniło wprowadzone zmiany. Niewątpliwie wpłynęły one również na pozytywną ocenę samej aplikacji przez użytkowników, o czym już wcześniej wspomniałem. Obecnie pracujemy nad kolejnymi rozwiązaniami, które mam nadzieję jeszcze bardziej ułatwią korzystanie z aplikacji i spowodują, że będzie jeszcze bardziej skuteczna.
Czy przy opracowaniu Krajowej Mapy Zagrożeń Bezpieczeństwa wzorowano się na już istniejących rozwiązaniach?
– Nie. Jest to nasz autorski projekt. Jednak jego specyfika i zastosowane rozwiązania funkcjonalne pozwalają na zastosowanie ich w różnych obszarach życia społecznego. Naszym projektem zainteresowali się koledzy z innych państw. Funkcjonowanie Krajowej Mapy Zagrożeń Bezpieczeństwa zostało przedstawione delegacjom Policji m.in. z: Litwy, Łotwy, Estonii, Gruzji, Mołdawii czy Czech. Komendant główny Policji gen. insp. dr Jarosław Szymczyk w dniach 25–27 września 2018 r. wziął udział w dorocznej Konwencji Szefów Policji Europejskich w Hadze, która zgromadziła liczne grono szefów i przedstawicieli Policji oraz organów ścigania z państw członkowskich UE, a także państw spoza UE. Program Konwencji objął wiele spotkań i paneli dyskusyjnych dotyczących najważniejszych wyzwań w obszarze bezpieczeństwa, implikowanych przez szerokie spektrum zdarzeń politycznych, społecznych i ekonomicznych zachodzących w Europie i na świecie. W trakcie panelu poświęconemu polityce prewencji w zapewnianiu bezpieczeństwa szef polskiej Policji podzielił się z partnerami zagranicznymi doświadczeniami Polski w zakresie wdrożenia Krajowej Mapy Zagrożeń Bezpieczeństwa jako innowacyjnego rozwiązania umożliwiającego interakcję społeczeństwa i Policji na rzecz bezpieczeństwa publicznego.
Niewątpliwym sukcesem jest również zwycięstwo, w bieżącym roku, projektu Krajowa Mapa Zagrożeń Bezpieczeństwa w krajowych eliminacjach do konkursu Europejskiej Nagrody w Dziedzinie Zapobiegania Przestępczości (ECPA), organizowanego przez Europejską Sieć Zapobiegania Przestępczości (EUCPN). Liczę, że ewentualny sukces na gruncie międzynarodowym przyczyni się do dalszej popularyzacji Krajowej Mapy Zagrożeń Bezpieczeństwa nie tylko na terenie kraju, ale także poza jego granicami.
Zatem życzę sukcesów również na gruncie międzynarodowym.
– Dziękuję bardzo. Korzystając z okazji dwóch lat funkcjonowania KMZB, pragnę złożyć podziękowania wszystkim, którzy przyczynili się do powstania i rozwoju Krajowej Mapy Zagrożeń Bezpieczeństwa, oraz tym, którzy korzystając z tego rozwiązania, wpływają bezpośrednio na poprawę poczucia bezpieczeństwa mieszkańców naszego kraju. Jestem przekonany, że dalsza współpraca i wzajemne zaufanie będą prowadzić do rozwoju aplikacji, a przez to do dalszej poprawy stanu bezpieczeństwa na drogach, osiedlach, w miejscach pracy i wypoczynku.
Dziękuję za rozmowę.
zdj. Marek Krupa
Po weryfikacji dokonanej w lipcu 2017 r. dostępne kategorie zagrożeń na KMZB przedstawiają się następująco:
1.‑Bezpieczeństwo w ruchu drogowym
• przekraczanie dozwolonej prędkości,
• zła organizacja ruchu drogowego,
• niewłaściwa infrastruktura drogowa,
• nieprawidłowe parkowanie,
• nielegalne rajdy samochodowe,
• niestrzeżone przejazdy kolejowe,
• niestrzeżone przejście przez tory,
• umieszczenie na mapie zagrożeń zdarzeń drogowych z udziałem zwierząt leśnych.
2. Demoralizacja nieletnich
• grupowanie się małoletnich zagrożonych demoralizacją.
3. Wykroczenia
• spożywanie alkoholu w miejscach niedozwolonych,
• akty wandalizmu.
4. Bezdomność, patologie społeczne
• bezdomność,
• żebractwo,
• używanie środków odurzających.
5. Bezpieczeństwo na terenach wodnych
• utonięcia,
• miejsca niebezpieczne,
• dzikie kąpieliska.
6. Ochrona środowiska
• kłusownictwo,
• nielegalna wycinka drzew,
• znęcanie się nad zwierzętami,
• wałęsające się bezpańskie psy,
• niszczenie zieleni,
• dzikie wysypiska śmieci,
• poruszanie się po terenach leśnych pojazdami typu quad,
• wypalanie traw.
