W styczniu 2016 roku zrealizowano IX edycję Polskiego Badania Przestępczości. Cyklicznego badania opinii społecznej realizowanego od stycznia 2007 roku na reprezentatywnej próbie 17 tys. Polaków, powyżej piętnastego roku życia (po 1000 badanych z każdego województwa oraz terenu działania Komendy Stołecznej Policji).
Badanie jest kluczowym źródłem informacji dla polskiej Policji, jak społeczeństwo ocenia pracę policjantów, ich skuteczność w walce z przestępczością, jakich zagrożeń się obawia i wreszcie, czego od Policji oczekuje. Istotne jest to, że osoby biorące udział w badaniu oceniają głównie z perspektywy swojego miejsca zamieszkania, czyli przede wszystkim na podstawie własnych doświadczeń i obserwacji pracy policjantów.
Wyniki PBP dają informację kierownictwu polskiej Policji, jakie są efekty pracy poszczególnych KWP/KSP i stanowią jedno ze źródeł określania kierunków działań formacji, natomiast wszystkim policjantom pokazują, jak oceniana jest ich praca. Policjant powinien dbać o społeczny wizerunek Policji jako formacji, w której służy, i podejmować działania służące budowaniu zaufania do niej1.
W badaniu znalazły się informacje zarówno na temat ocen społecznych pracy Policji i jej funkcjonariuszy, jak też najważniejszych kierowanych do niej oczekiwań Polaków.
Większość Polaków uważa, że Policja jest skuteczna w walce z przestępczością. W porównaniu z pierwszą edycją badania (z 2007 roku) nastąpił wzrost odsetka pozytywnych wskazań o 9,7 p.p.2. Obecnie wynosi on 66,0 proc. (wykres nr 1). O skuteczności Policji najlepsze zdanie mają mieszkańcy województw: podkarpackiego, warmińsko-mazurskiego, pomorskiego i świętokrzyskiego. Najmniej pozytywnych ocen przyznają natomiast mieszkańcy województw: łódzkiego, śląskiego, dolnośląskiego, podlaskiego i kujawsko-pomorskiego (mapa nr 1).
Badani wypowiadali się też na temat pracy policjantów pełniących służbę w okolicy miejsca zamieszkania. Dobrze ocenia ją większość z nich – 67,6 proc. W porównaniu z rokiem ubiegłym notujemy niewielki spadek odsetka wskazań pozytywnych – o 1,8 p.p., przy czym w zestawieniu z pierwszą edycją PBP nastąpił jego wzrost – o 5,3 p.p. (wykres nr 2).
Gdy przyjrzymy się ocenie pracy policjantów w podziale na poszczególne województwa i KSP, zauważamy, że pracę policjantów najlepiej oceniają mieszkańcy wschodniej i centralnej Polski, tj. województw: podkarpackiego, warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego, świętokrzyskiego i obszaru objętego działaniem Komendy Stołecznej Policji, a także województwa z północy kraju – pomorskiego. Najmniej dobrych ocen wystawiają mieszkańcy województwa łódzkiego (mapa nr 2).
Oceny Policji pochodzące z Polskiego Badania Przestępczości znajdują swoje odzwierciedlenie w badaniu, które cyklicznie, niezależnie od Policji, przeprowadza CBOS. Według ostatniej edycji badania, z marca br., Policja jest najwyżej ocenianą służbą mundurową (72 proc. pozytywnych wskazań). Lepiej od niej oceniane są tylko niektóre media.
Badanych zapytano również o ich oczekiwania w stosunku do Policji. I tak, podobnie jak w latach poprzednich, najważniejsze dla Polaków jest szybkie przybycie policjantów po wezwaniu na miejsce zdarzenia – wskazuje na nie połowa ankietowanych (50,9 proc.). Istotna jest również skuteczność Policji (38,6 proc.) oraz możliwość łatwego dodzwonienia się pod numery alarmowe (32,9 proc.). Co trzeci Polak oczekuje również obecności patroli Policji w okolicy swojego miejsca zamieszkania (27,3 proc.), co czwarty – uczciwości i nieprzekupności funkcjonariuszy Policji (23 proc.), a co piąty przyjmowania zawiadomień o przestępstwie bez zbywania i bagatelizowania sprawy (20,3 proc.).
mł. insp. JADWIGA KUBIK i AGNIESZKA BRZEŹNIAK
Zespół ds. Analiz i Kontroli Zarządczej Gabinetu KGP
1 „Zasady etyki zawodowej policjanta”
2 p.p. – punkt procentowy