Do chwili wejścia w życie tego rozporządzenia systemu Eurodac nie można wykorzystywać do zwalczania przestępczości. Będzie służyć wyłącznie do dokonywania sprawdzeń danych daktyloskopijnych cudzoziemców, którzy w jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej ubiegają się o ochronę międzynarodową, lub osób zatrzymanych w związku z nielegalnym przekroczeniem granic zewnętrznych UE. Dzięki temu państwa członkowskie mogą stwierdzić, czy taka osoba nie ubiegała się poprzednio o azyl w innym państwie członkowskim, albo też, czy nie przedostała się na terytorium Unii Europejskiej nielegalnie.
WARUNKI KORZYSTANIA
Nowe uprawnienie Policji nie będzie miało charakteru uniwersalnego. Będzie mogło być wykorzystywane do zwalczania wyłącznie poważnych przestępstw, np. związanych z terroryzmem, wymienionych w katalogu tożsamym z katalogiem przestępstw uprawniających do wydania europejskiego nakazu aresztowania (ENA). Należy też pamiętać, że korzystanie z systemu Eurodac będzie możliwe, jeżeli wcześniej dokonano sprawdzeń w krajowych bazach daktyloskopijnych, tj. w bazie AFIS oraz w zautomatyzowanym systemie identyfikacji daktyloskopijnej utworzonym na podstawie unijnej Decyzji Rady 2008/615/WSiSW. Dodatkowo sprawdzenia będzie trzeba dokonać również w Wizowym Systemie Informacyjnym (VIS). Ustanowienie takich warunków korzystania z systemu Eurodac ma służyć zapobieganiu mechanicznego dokonywania w nim sprawdzeń i ograniczyć je tylko do szczególnych przypadków.
DOSTOSOWANIE PRAWA
W celu pełnego dostosowania prawa polskiego do ww. rozporządzenia niezbędne stało się wydanie przepisów wykonawczych. Jednym z takich przepisów jest – podpisane 11 marca 2015 r. – Porozumienie pomiędzy Komendantem Głównym Policji, Komendantem Głównym Straży Granicznej, Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefem Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz Centralnym Laboratorium Kryminalistycznym Policji dotyczące wykonywania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 603/2013 w odniesieniu do porównywania danych daktyloskopijnych z danymi przechowywanymi w systemie centralnym Eurodac na potrzeby ochrony porządku publicznego. Będzie ono regulowało procedury występowania z wnioskiem o porównanie danych daktyloskopijnych z danymi w systemie Eurodac przez Policję, Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralne Biuro Antykorupcyjne oraz Straż Graniczną.
TYLKO POPRAWNE WNIOSKI
Na podstawie tego porozumienia służby te będą, zgodnie z procedurą określoną w rozporządzeniu 603/2013, kierowały wnioski o porównanie danych daktyloskopijnych z danymi w systemie Eurodac do krajowego punktu dostępu, którym jest Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji – za pośrednictwem tzw. organów weryfikujących, również wyznaczonych w każdej ze służb.
Ich głównym zadaniem będzie sprawdzanie przesyłanych wniosków pod kątem ich poprawności formalnej oraz zwrotne przekazywanie odpowiedzi od krajowego punktu dostępu. Jeżeli wniosek nie będzie spełniał wszystkich warunków, np. jeśli nie dokonano wcześniejszych sprawdzeń w krajowych systemach, wniosek będzie wracał do jednostki, która go przekazała. Dopiero poprawne wnioski będą przesyłane do krajowego punktu dostępu, który sprawdzi dane w systemie Eurodac.
Trwają także prace nad Porozumieniem między Komendantem Głównym Policji, Komendantem Głównym Straży Granicznej, Szefem Urzędu do spraw Cudzoziemców, Radą do spraw Uchodźców oraz Centralnym Laboratorium Kryminalistycznym Policji dotyczące wzajemnej współpracy oraz koordynacji działań w zakresie realizacji przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 603/2013 w odniesieniu do postępowań administracyjnych prowadzonych w sprawach cudzoziemców, które będzie określało tryb współpracy między właściwymi organami w zakresie realizacji ich uprawnień w ramach postępowań administracyjnych prowadzonych w sprawach cudzoziemców. Powstanie również Zarządzenie Komendanta Głównego Policji określające tryb przesyłania przez jednostki organizacyjne Policji wniosków o porównanie danych daktyloskopijnych z danymi Eurodac i będzie bezpośrednio oddziaływało na wykonywanie zadań w jednostkach organizacyjnych Policji.
MAREK ANTONOWICZ i MARTA ŚWIERZBINOWICZ
zdj. Andrzej Chyliński
Zobacz także:
Wiedza, praktyka i technologia (nr 121/04.2015)
