NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ A POLICJA
Z satysfakcją obserwuje się wzrost poziomu wiedzy policjantów na temat rodzajów niepełnosprawności, m.in.: niepełnosprawności ruchowej, intelektualnej; dysfunkcji narządu słuchu, wzroku, mowy; niepełnosprawności spowodowanej chorobami metabolicznymi, genetycznymi, psychicznymi, a także wzrost oczekiwań osób z niepełnosprawnościami w stosunku do Policji. Liczne projekty realizowane przez Policję, jak np. staże dla tych osób, działalność edukacyjna prowadzona w ramach koalicji Policji z organizacjami pozarządowymi, mają duży wpływ na kształtowanie właściwych postaw policjantów, walkę ze stereotypami, uprzedzeniami i dyskryminacją.
Pozytywny wizerunek Policji jako instytucji przyjaznej osobom z niepełnosprawnościami oraz zwiększenie poziomu społecznej akceptacji i zrozumienia dla niepełnosprawności są realnymi celami wyłącznie dzięki wysiłkom całego środowiska policyjnego, na które składają się przede wszystkim indywidualne postawy każdego policjanta i pracownika naszej formacji.
OBIAD W CIEMNOŚCI
Tegoroczni uczestnicy szkolenia CEPOL „Zarządzanie różnorodnością”, które odbyło się we wrześniu w Wiedniu, mieli szansę wziąć udział w projekcie – wystawie stałej „Dialogue in the dark” (Dialog w ciemności).
Unikalność wystawy polega na tym, że... nie ma tam nic do zobaczenia. W kilkuosobowych grupach, mając do dyspozycji jedynie białą laskę i pomoc przewodnika – osoby niedowidzącej lub niewidomej, wchodzi się w świat osób niewidomych, świat ciemności. Straciwszy jeden z najważniejszych zmysłów – wzrok, w ciągu 4-godzinnej podróży w ciemności zwiedzający byli w lesie, wspinali się po górach, przechodzili po kołyszącym się moście, robili zakupy w supermarkecie, przechodzili przez jezdnię w zatłoczonym mieście, płynęli łódką po wzburzonym morzu itp. By przetrwać, musieli wzajemnie się wspierać, pomagać tym, którzy się zgubili, utrzymywać równowagę, wyostrzyć słuch i dotyk, choćby po to, aby przypomnieć sobie różnice wartości pieniędzy, by zrobić zakupy. Ogromne wrażenie na uczestnikach zrobił „Dinner in the dark” – obiad w ciemności. Picie i jedzenie w trakcie 3-daniowego obiadu w całkowitej ciemności uświadomiło im najbardziej, jak trudno żyć osobom niewidomym. Projekty takie jak w Wiedniu funkcjonują tylko w kilkunastu miastach na świecie, w tym w pięciu w Europie.
NIE ZAPOMNIJ
Zawsze zwracaj się bezpośrednio do osoby niepełnosprawnej, nie do jej towarzysza, pomocnika czy tłumacza języka migowego. Mów „osoba niepełnosprawna/osoba z niepełnosprawnością”, a nie „niepełnosprawny”, stawiając osobę na pierwszym miejscu, a nie jej cechę. Najodpowiedniejszym zwrotem jest: „osoba z niepełnosprawnością”, nie definiuje on bowiem osoby wyłącznie przez niepełnosprawność, ale wskazuje na nią jako na jedną z cech, łagodząc czasem stygmatyzujący i pejoratywny wydźwięk słowa „niepełnosprawność”.
Zdecydowanie należy unikać przestarzałych określeń, takich jak „upośledzony”, „kaleka” lub żargonowych, eufemistycznych wyrażeń typu „inwalida narządu ruchu”, „sprawny inaczej”. Rozmawiając z osobami niepełnosprawnymi, można swobodnie używać wyrażeń idiomatycznych, np. „do zobaczenia” w stosunku do osoby niewidomej. Wyrażenie „osoba korzystająca z wózka inwalidzkiego” jest właściwsze niż „przykuty do wózka”. Wózek umożliwia osobie niepełnosprawnej poruszanie się i pełne uczestnictwo w życiu społecznym, jest więc elementem wyzwalającym, a nie przykuwającym.
Więcej informacji o niepełnosprawności, zasadach savoir-vivre’u wobec osób z niepełnosprawnością oraz wskazówek dla policjantów dotyczących prawidłowości wykonywania czynności służbowych wobec osób z niepełnosprawnością znaleźć można w policyjnym poradniku Po pierwsze człowiek. Działania antydyskryminacyjne w jednostkach Policji, dostępnym na stronie internetowej policja.pl/isp, w zakładce prawa człowieka w policji/publikacje, oraz między innymi na platformie informacyjnej www.niepelnosprawni.pl
MARTA KRASUSKA
specjalista ds. ochrony praw człowieka
(część artykułu „Pamiętaj” oprac. na podst. Praktycznego poradnika savoir-vivre wobec osób niepełnosprawnych autorstwa Judy Cohen)
Międzynarodowy Dzień Osób z Niepełnosprawnością obchodzony jest 3 grudnia. Ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ ma na celu zwrócenie uwagi społeczeństwa na konieczność zwiększania świadomości i uwrażliwienia na poszczególne rodzaje niepełnosprawności, a także popularyzowania informacji o korzyściach płynących z włączenia tej grupy społecznej w sferę gospodarki, polityki, kultury, we wszystkie dziedziny życia społecznego.
Zobacz także:
Z misją na Ukrainę (nr 116/11.2014)
Przeciw nienawiści (nr 116/11.2014)
