GENEZA ROZWOJU
Historia komórek policyjnych zajmujących się zwalczaniem cyberprzestępczości sięga roku 1996. Wtedy to, w ówczesnym Biurze dw. z Przestępczością Gospodarczą KGP, powstała Sekcja Zwalczania Przestępczości Komputerowej i Intelektualnej, która następnie przeszła do Biura Służby Kryminalnej KGP, a później do Centralnego Biura Śledczego KGP.
1 lutego 2006 r. w Biurze Wywiadu Kryminalnego KGP powstał Wydział Zaawansowanych Technologii Informatycznych, a rok później w komendach wojewódzkich utworzono zespoły technicznego wsparcia zwalczania cyberprzestępczości. W kolejnym roku, w strukturze WZT BK KGP, powstała Sekcja Wsparcia Zwalczania Cyberprzestępczości, do zadań której należała współpraca z administratorami i właścicielami sieci komputerowych oraz przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi w ustaleniach prowadzonych przez Policję, a także dokonywanie ustaleń sprawców przestępstw popełnionych z wykorzystaniem nowych technologii informatycznych.
Dwa lata później, Zarządzeniem Komendanta Głównego Policji nr 749 z 27 maja 2010 r., w strukturach Biura Kryminalnego KGP utworzono Wydział Wsparcia Zwalczania Cyberprzestępczości. Od tego momentu policyjne struktury zajmujące się technologiami informatycznymi zaczęły się bardzo szybko rozrastać.
ZWALCZAJ CYBERPRZESTĘPCZOŚĆ
W grudniu 2012 r. stworzony został punkt kontaktowy na portalu policja.pl pod nazwą „Zwalczaj cyberprzestępczość” (cyber-kgp@policja.gov.pl). W ciągu następnego roku uzyskano tą drogą m.in. 390 informacji dotyczących oszustw internetowych, 76 dotyczących włamań sieciowych i 26 na temat materiałów pedofilskich zamieszczonych w internecie.
Również w końcu 2012 roku zatwierdzona została „Koncepcja zwalczania cyberprzestępczości”, która, jako program pilotażowy, została wdrożona w czterech wiodących pod względem zwalczania cyberprzestępczości garnizonach Policji: lubelskim, warmińsko-mazurskim, wielkopolskim oraz dolnośląskim.
Przenoszenie się wielu dziedzin życia i aktywności zawodowej na platformy cyfrowe spowodowało zmiany w policyjnych komórkach zwalczających przestępczość związaną z nowoczesnymi technologiami i ostatecznie utworzenie Wydziału do walki z Cyberprzestępczością, koordynującego współpracę jednostek Policji w kraju i służącego wsparciem w prowadzonych postępowaniach. Od października br. także na poziomie wszystkich komend wojewódzkich Policji (i KSP) funkcjonują wydziały, sekcje lub zespoły do walki z cyberprzestępczością.
NIE TYLKO W KRAJU
Transgraniczny charakter tego rodzaju przestępstw wymusza współpracę z policjami innych państw. Na podstawie umowy MSWiA z dyrektorem Europolu w Wydziale dw. z Cyberprzestępczością funkcjonuje stały punkt kontaktowy Europejskiego Centrum ds. Cyberprzestępczości, dzięki któremu odbywa się wymiana informacji oraz koordynacja operacji międzynarodowych. Ponadto uruchomiony został punkt kontaktowy Dyżurnet.pl, przez który do Policji trafiają informacje od internautów.
Wydział dw. z Cyberprzestępczością współpracuje także z różnego typu stowarzyszeniami i instytucjami zajmującymi się przestępczością. Przykład stanowić mogą Stowarzyszenie Sygnał, współpracujące z Policją w zakresie przeciwdziałania kradzieży sygnału telewizyjnego w internecie, czy Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra”, które przekazuje informacje o osobach oferujących w sieci okazy chronione Konwencją Waszyngtońską CITES.
Wydział współpracuje także z Federalnym Biurem Śledczym USA. Odbywają się spotkania z attache FBI przy Ambasadzie Amerykańskiej w Polsce – oficerem łącznikowym FBI, dotyczące wspólnego zwalczania przestępczości teleinformatycznej. Polscy specjaliści biorą udział również w szkoleniach prowadzonych przez agentów specjalnych Cyber Division FBI, w których w tym roku wzięło udział 34 funkcjonariuszy służby kryminalnej.
EFEKTY
Polscy eksperci odnotowali już wiele sukcesów i są równorzędnymi partnerami dla kolegów z zagranicy. Nie sposób przedstawić wszystkich operacji, w których uczestniczyli. Znaczący sukces odnotowali podczas międzynarodowej operacji o kryptonimie TEJA, w której ustalono 163 adresy IP z 31 państw świata osób rozpowszechniających treści pornograficzne. Przy współpracy ze służbami krajowymi i zagranicznymi zidentyfikowali też sprawcę masowych, fałszywych alarmów bombowych w instytucjach państwowych oraz wzięli udział w zatrzymaniu sprawcy i zabezpieczeniu cyfrowych nośników danych.
oprac. CZAK na podst. mat. BSK KGP
zdj. Sławomir Katarzyński