Złamanie to przerwanie ciągłości tkanki kostnej na skutek np. ugięcia lub skręcenia. Złamania dzielą się na otwarte lub zamknięte oraz z przemieszczeniem lub bez przemieszczenia. Objawami złamania są przede wszystkim ból, obrzęk i deformacja. Może wystąpić asymetria, ograniczenie ruchomości kończyny lub ruch patologiczny, np. zginanie kończyny w miejscu, w którym normalnie być go nie powinno. Złamanie otwarte dodatkowo uszkadza skórę.
Zwichnięcie to uszkodzenie w obrębie stawu polegające na przemieszczeniu się dwóch powierzchni stawowych względem siebie. Dodatkowo zostają uszkodzone torebka stawowa i więzadła, a mięśnie przyczepione do kości znajdują się w przymusowym ułożeniu. Objawy zwichnięcia to: silny ból, nawet w stanie spoczynku, zniekształcenie obrysu stawu, nienaturalne wygięcie kończyny w stawie, objaw pustego stawu. Przykurcz mięśni przyczepionych do zwichniętych kości powoduje wymuszone ustawienie kończyny.
Skręcenie to uraz polegający na przekroczeniu fizjologicznego ruchu w obrębie stawu. Uszkodzeniu ulegają tkanki miękkie - torebka stawowa i więzadła. Objawy: ból nasilający się przy ruchu, obrzęk stawu, częściowe ograniczenie ruchomości stawu.
ALEKSANDRA WICIK
konsultacja sierż. Magdalena Mażewska z CSP w Legionowie
zdj. Andrzej Mitura
Zasady unieruchamiania
1. Jeśli złamaniu uległy kości, należy unieruchomić złamaną kość i co najmniej dwa sąsiadujące z nią stawy. Pozwala to na ograniczenie ruchomości w miejscu złamania, zmniejsza ból i zabezpiecza przed wtórnymi obrażeniami.
2. Jeśli uszkodzony jest staw kończyny, należy unieruchomić dwie kości z nim sąsiadujące.
3. Przed unieruchomieniem i po nim sprawdź czucie i zachowanie ruchów w obwodowej części kończyn.
4. Zabezpieczaj kończynę w pozycji zastanej - nie naprawiaj i nie nastawiaj jej, aby nie spowodować wtórnych obrażeń.
5. W razie złamania otwartego najpierw załóż opatrunek. Pamiętaj, że nie wolno wciskać wystających fragmentów kostnych do środka!
6. Jak najszybciej zdejmij poszkodowanemu pierścionki, obrączki czy buty z cholewką, gdyż obrzęk będzie narastał.
7. Do unieruchamiania można wykorzystać chusty trójkątne, szyny aluminiowo-piankowe oraz inne przedmioty np. pałka, deski itp.
1. Złamanie otwarte - w ranie widoczne są elementy kostne przedramienia
2. Ranę zabezpieczamy gazą jałową i bandażujemy
3. Usztywniamy zabandażowane przedramię szyną piankową, którą podkładamy pod całą rękę
4. Bandażem przymocowujemy szynę do przedramienia - dzięki szynie piankowej unieruchamiamy złamaną kość i dwa sąsiadujące z nią stawy
5. Pod palce złamanej ręki podkładamy zwinięty bandaż; palców nie bandażujemy, aby, dotykając ich, sprawdzać temperaturę i czucie w dłoni
6. Usztywnione przedramię podwieszamy na temblaku, np. za pomocą chusty trójkątnej
Artykuł w pełnej wersji przeczytacie w tradycyjnym - papierowym wydaniu miesięcznika POLICJA 997.