W strukturze CBŚ KGP początkowo nadzór nad pionem kryminalnym pełnił Wydział II. To właśnie w tym czasie, na przełomie XX i XXI wieku, powołano w jego ramach specjalną grupę zajmującą się rozpracowaniem jednej z najgroźniejszych organizacji przestępczych w Polsce – tzw. grupy pruszkowskiej. Działania te prowadzone były w ramach operacji o kryptonimie „Enigma”. Na wniosek prokuratury okręgowej postępowanie przygotowawcze zostało w całości powierzone CBŚ KGP.
Intensywna praca funkcjonariuszy przyniosła wymierne efekty – zatrzymano nie tylko ścisłe kierownictwo grupy pruszkowskiej, lecz także kilkudziesięciu członków zajmujących niższe szczeble w hierarchii grupy. Przestępcza działalność gangu opierała się głównie na wymuszaniu haraczy od przed-siębiorców, czerpaniu zysków z cudzego nierządu oraz handlu narkotykami.
Nie brakowało brutalnych porachunków z innymi gangami, takimi jak grupa wołomińska czy mokotowska, których efektem były uprowadzenia i zabójstwa z użyciem broni palnej i materiałów wybuchowych. Grupa pruszkowska dysponowała siatką przedstawicieli w większych miastach, którzy koordynowali lokalne działania, pogłębiając atmosferę strachu w społeczeństwie. Dzięki determinacji policjantów z Wydziału II CBŚ KGP udało się przełamać zmowę milczenia pokrzywdzonych, którzy wcześniej bali się składać zeznania. Efektem były przedstawienie zarzutów czołowym gangsterom oraz skierowanie aktów oskarżenia, które zakończyły się dla nich wyrokami skazującymi.
W wyniku restrukturyzacji biura 1 listopada 2005 r. Wydział II zmienił nazwę na Wydział do Zwalczania Zorganizowanej Przestępczości Kryminalnej CBŚ KGP. Otrzymał również nowe zadania związane z koordynowaniem działań wymierzonych w przestępczość zorganizowaną – zarówno krajową, jak i międzynarodową – jednak bez prowadzenia postępowań przygotowawczych na zlecenie prokuratury.
Kolejne istotne zmiany nastąpiły 9 października 2014 r., gdy wyodrębniono CBŚ ze struktur KGP, tworząc Centralne Biuro Śledcze Policji (CBŚP). Od tego czasu wydział działa jako Wydział do Zwalczania Zorganizowanej Przestępczości Kryminalnej CBŚP.
SUKCESY
Na podstawie informacji, w tym sygnałów z placówek dyplomatycznych, policjanci CBŚP wszczęli sprawę operacyjną „Zorza” dotyczącą oszustw i rozbojów popełnianych na klientach klubów go-go w całej Polsce. Ustalono, że przestępcza grupa, działająca od 2011 r., wykorzystywała sieć klubów (wcześniej pod szyldem „Cocomo”), która z czasem została podzielona na liczne spółki operujące pod różnymi nazwami.
Schemat działania był brutalny: klienci byli doprowadzani do stanu bezbronności – głównie z użyciem alkoholu, a także innych substancji psychoaktywnych. W tym stanie tracili kontrolę nad swoimi finansami, co pozwalało personelowi lokali dokonywać transakcji na bardzo wysokie kwoty z kart płatniczych ofiar. Zdarzały się również przypadki zaciągania kredytów na konto klientów. Rekordowa kwota utracona przez jednego z pokrzywdzonych wyniosła niemal milion złotych. Wielu poszkodowanych opisywało nietypowy stan, zaburzenia pamięci i nagłe przebudzenie się, co sugerowało użycie środków odurzających. Oprócz rozbojów członkowie grupy dopuszczali się także oszustw, m.in. zawyżając kwoty na terminalach czy stosując rozliczenia w obcej walucie, czego klienci nie byli świadomi.
Działalność grupy była hermetyczna i silnie zhierarchizowana. Próby utrudniania postępowań obejmowały m.in. przekazywanie organom ścigania zmanipulowanych nagrań z monitoringu. Wcześniejsze próby ukrócenia procederu w latach 2014 i 2016 nie zakończyły się sukcesem z powodu braku wystarczającego materiału dowodowego. Przełom nastąpił dopiero w 2021 r. dzięki wspólnym działaniom Wydziału do Zwalczania Zorganizowanej Przestępczości Kryminalnej CBŚP oraz zarządów terenowych CBŚP z Katowic, Krakowa, Poznania i Wrocławia. W wyniku dwóch śledztw aż 205 osobom przedstawiono zarzuty, w tym m.in. zarzuty udziału w zorganizowanej grupie przestępczej i kierowaniu nią, oszustw oraz prania pieniędzy.
ZADANIA I MIĘDZYNARODOWA WSPÓŁPRACA
Wydział do Zwalczania Zorganizowanej Przestępczości Kryminalnej CBŚP nieustannie realizuje klu-czowe zadania, m.in.:
• przygotowuje analizy i raporty dotyczące rozwoju zorganizowanej przestępczości;
• współpracuje z krajowymi służbami w zakresie przestępczości grup rosyjskojęzycznych;
• koordynuje działania dotyczące przestępczości członków gangów motocyklowych;
• bierze udział w międzynarodowych projektach i operacjach, takich jak EMPACT HRCN, Octopus, Millennium, Lumen czy Arcturys;
• uczestniczy w akcjach przeciwko przemytowi broni, handlowi ludźmi oraz kradzieżom samochodów.
Działalność Wydziału do Zwalczania Zorganizowanej Przestępczości Kryminalnej CBŚP to przykład skutecznej walki z przestępczością zorganizowaną – zarówno w ujęciu krajowym, jak i międzynarodowym. Od historycznego rozbicia grupy pruszkowskiej, wykrycia przestępczego procederu klubów go-go, aż do codziennej pracy analitycznej i operacyjnej – policjanci CBŚP każdego dnia stoją na straży bezpieczeństwa obywateli, chroniąc społeczeństwo przed najbardziej bezwzględnymi strukturami przestępczymi.
CBŚP
zdj. CBŚP
