Do głównych zadań wydziału należą:
1. Prowadzenie operacji pościgowych wobec członków zorganizowanych grup przestępczych, poszukiwanych na podstawie krajowych i międzynarodowych podstaw poszukiwawczych.
2. Działania w sprawach uprowadzeń osób dla okupu – na terenie kraju, za granicą oraz wspar-cie i koordynacja czynności prowadzonych przez inne jednostki Policji.
Decyzję o powołaniu tej komórki podjęto w 2011 r. jako odpowiedź na rosnącą skalę problemu – m.in. sprawę „Tyburka”, poszukiwanego przez ok. 10 lat, oraz ogromną liczbę osób poszukiwanych w 2010 r., która sięgnęła 535. Istotnym impulsem były także wnioski wyciągnięte po sprawie Krzysztofa Olewnika, które potwierdziły potrzebę utworzenia centralnej jednostki do spraw uprowadzeń osób. Struktura pracy wydziału jest oparta na modelu zespołowym. Zespoły pościgowe koncentrują się na ustalaniu miejsc pobytu osób ukrywających się przed organami ścigania i wymiaru sprawiedliwości, wykorzystując wszystkie dostępne metody pracy operacyjnej.
Kluczową rolę odgrywają tu również funkcjonariusze odpowiedzialni za współpracę międzynarodową, którzy wspierają zespoły robocze w nawiązywaniu i utrzymywaniu kontaktów międzynarodowych – za pośrednictwem oficjalnych kanałów wymiany informacji, a także z wykorzystaniem bezpośrednich kontaktów policyjnych. Utrzymują oni także współpracę z Europejską Siecią Zespołów Doradczych (EuNAT) działającą w ramach Europolu przy uprowadzeniach dla okupu o charakterze międzynarodowym. Polska Policja jest członkiem EuNAT od 2008 r. Sieć ta stanowi platformę wymiany informacji i wspierania czynności wy-krywczych przy poważnych przestępstwach, takich jak wymuszenia rozbójnicze, przestępstwa o charakterze terroru kryminalnego czy pozbawienie wolności ze szczególnym udręczeniem.
Od 2011 r. polski punkt kontaktowy EuNAT funkcjonuje w strukturach CBŚP, a od sierpnia 2017 r. Polska zasiada w radzie strategicznej EuNAT, przewodnicząc jednocześnie grupie regionalnej obejmującej Litwę, Łotwę i Estonię. Spotkania EuNAT odbywają się raz w roku, natomiast rada strategiczna obraduje dwa razy w roku. Funkcjonariusze wydziału realizują działania na zlecenie zarządów terenowych CBŚP, koncentrując się na poszukiwaniu liderów oraz członków zorganizowanych grup przestępczych, wobec których są prowadzone postępowania przygotowawcze. W określonych sytuacjach wydział działa również na prośbę jednostek policyjnych innych państw, jeżeli wobec poszukiwanych wydano międzynarodowe podstawy poszukiwawcze, takie jak Europejski Nakaz Aresztowania (ENA) czy czerwona nota Interpolu. Policjanci tworzący zespoły pościgowe koncentrują się na konkretnych celach – osobach. Ich codzienna praca to często wielomiesięczne działania, w wyniku których do Polski są sprowadzani przestępcy ukrywający się od lat poza granicami kraju.
Funkcjonariusze tropią „cienie” – osoby, które – jak mogłoby się wydawać – rozpłynęły się bez śladu: brak jest informacji o ich aktualnym miejscu pobytu, działalności czy nawet używanej tożsamości. Policjanci pracują pod przykrywką, działając w pełnej dyskrecji. Ustalenie miejsca pobytu poszukiwanego często wymaga czasu i żmudnej analizy. Łowcy cieni badają każdy, nawet najdrobniejszy ślad, a także weryfikują wszelkie, czasem pozornie absurdalne informacje. Funkcjonariusze pracujący w tej grupie to ludzie z doświadczeniem i sukcesami w działaniach poszukiwawczych, wyłonieni spo-śród tych, którzy już wcześniej wyróżniali się skutecznością i zaangażowaniem. Mając do dyspozycji wiele metod pracy operacyjnej, mogą jeszcze skuteczniej docierać do poszukiwanych.
Łowcy cieni dbają o zachowanie anonimowości – nie ujawniają swoich wizerunków, nie pozwalają na fotografowanie, nie podają imion, nazwisk ani pseudonimów. W ten sposób nie tylko chronią swoje rodziny, lecz także minimalizują ryzyko dekonspiracji podczas działań operacyjnych prowadzonych w środowisku przestępczym.
Od 2011 r. do 2024 r. funkcjonariusze wydziału zatrzymali łącznie 476 poszukiwanych w kraju i za granicą, a w bieżącym roku kolejne 38 osób. W przypadkach uprowadzeń dla okupu wydział aktywnie wspiera terenowe zarządy CBŚP, prowadząc całodobowy monitoring tego typu zdarzeń. Istotnym elementem pracy jest także działalność szkoleniowa przygotowująca policjantów z jednostek terenowych CBŚP oraz komend wojewódzkich do współpracy i prawidłowego postępowania w przypadku porwań. Od 2018 r. do 2024 r. przeprowadzono łącznie 20 szkoleń z zakresu działań przy uprowadzeniach dla okupu.
W ciągu kilkunastu lat działalności Wydział Operacji Pościgowych CBŚP udowodnił, że determinacja, doświadczenie i specjalistyczna wiedza funkcjonariuszy potrafią przełamywać nawet największe bariery w ściganiu najgroźniejszych przestępców. Dzięki pracy zespołów pościgowych, nowoczesnym metodom operacyjnym i rozwijaniu międzynarodowej współpracy setki osób ukrywających się przed wymiarem sprawiedliwości zostały zatrzymane, a sprawy uprowadzeń dla okupu zyskały szybsze i skuteczniejsze rozwiązania.
Przyszłość zapowiada się równie dynamicznie – policjanci już dziś koncentrują się na rozwijaniu nowych narzędzi, doskonaleniu taktyki i budowaniu międzynarodowych relacji, co pozwala z optymizmem patrzeć na kolejne lata skutecznej walki z przestępczością zorganizowaną.
CBŚP
zdj. CBŚP
