Ewolucja zakresu działań wydziału – od lokalnych operacji do strategicznych inicjatyw obejmujących całą Unię Europejską i regiony poza jej granicami – pokazuje, jak dynamicznie zmienia się profil walki z przestępczością narkotykową. Systematyczne podnoszenie kwalifikacji funkcjonariuszy, wdrażanie innowacyjnych rozwiązań technologicznych i pogłębiona analiza zagrożeń sprawiają, że wydział utrzymuje pozycję jednego z głównych ośrodków w Europie. W centrum uwagi jednostki znajdują się najbardziej niebezpieczne formy przestępczości narkotykowej, w tym likwidacja nielegalnych laboratoriów syntetycznych opioidów, katynonów i kannabinoidów – często wytwarzanych z użyciem preprekursorów i substancji maskujących.
Wydział skutecznie rozbija struktury odpowiedzialne za przemyt heroiny, kokainy i amfetaminy, jed-nocześnie monitorując kanały dystrybucji – od Darknetu, zamaskowanych przesyłek kurierskich do legalnego łańcucha dostaw. Kluczowym elementem tych działań jest ścisła współpraca z jednostkami terenowymi CBŚP oraz partnerami zagranicznymi, co pozwala na skuteczne reagowanie na transgraniczną przestępczość narkotykową. Jednostka prowadzi także działalność edukacyjną i prewencyjną, współpracując z ekspertami oraz instytucjami naukowymi, by rozwijać metody wykrywania nowych substancji i zagrożeń.
Do największych sukcesów ostatnich lat należy międzynarodowa operacja o kryptonimie „OSA”, przeprowadzona w 2024 r. wspólnie z policją Ukrainy, Prokuraturą Krajową, Europolem oraz CPKP „BOA”. Efektem działań było zlikwidowanie największego w Europie laboratorium metadonu w formie krystalicznej oraz ośmiu innych laboratoriów w Polsce i na Ukrainie. Produkowały one m.in. mefedron i Alfa-PVP. Funkcjonariusze zabezpieczyli 195 kg metadonu, 153 kg Alfa-PVP i 430 litrów mieszanin reakcyjnych, które mogły stanowić śmiertelne zagrożenie dla milionów osób. Operacja, realizowana w ramach EMPACT i projektu CRYSTAL PALACE, została uznana przez Europol za wzorcowy przykład skutecznej współpracy transgranicznej.
Wydział pełni również funkcję lidera priorytetu EMPACT Narkotyki Syntetyczne / NPS, którą Polska sprawuje od 2017 r. Funkcjonariusze koordynują działania operacyjne, szkoleniowe i legislacyjne, współpracując z krajami UE, agencjami unijnymi (Europolem, Cepolem, EUDA) oraz partnerami globalnymi, takimi jak DEA, UNODC czy Interpol. Wspólnie opracowują roczne plany operacyjne, rozwijają współpracę z państwami trzecimi i wdrażają nowatorskie rozwiązania m.in. w zakresie wykrywa-nia przepływów finansowych i ochrony funkcjonariuszy.
Rok 2025 przyniósł kolejny przełom – naczelnik wydziału podinsp. Michał Aleksandrowicz został przewodniczącym Horyzontalnej Grupy ds. Narkotyków (HDG), głównego forum UE ds. polityki antynarkotykowej. Polska prezydencja pozwoliła m.in. na przyjęcie nowego paktu UE przeciwko narkotykom syntetycznym (Konkluzje Rady UE nr 5806/25), rezolucji ONZ nr 68/5 dotyczącej bezpieczeństwa funkcjonariuszy oraz zorganizowanie XXV szczytu UE–CELAC w Warszawie. Wydział uczestniczył także w licznych dialogach z partnerami z USA, Ameryki Łacińskiej, Ukrainy, Mołdawii i Azji Centralnej. Nowy pakt UE wzmacnia narzędzia, takie jak EMPACT, EU EWS, EDAS czy baza EDDI, kładąc nacisk na cyfrową detekcję zagrożeń, modernizację przepisów dotyczących prekursorów oraz współpracę z sektorem prywatnym. Polska jako przewodnicząca HDG aktywnie wspiera także prace nad nową strategią UE na lata 2026–2030, łącząc prewencję z działaniami operacyjnymi i podejściem opartym na danych.
Wydział realizuje także wiele projektów finansowanych z funduszy UE, m.in.: EMERALD (przeciwdziałanie przemytowi haszyszu i marihuany), HYDRA (wspieranie współpracy operacyjnej w UE), CRYSTAL PALACE (wsparcie EMPACT) oraz funduszy norweskich, takich jak Northern Shield (zwalczanie narkotyków syntetycznych). W ramach tych inicjatyw funkcjonariusze opracowują nowoczesne narzędzia detekcji, modele ryzyka oraz programy prewencyjne skierowane do grup szczególnego ryzyka.
W 2023 r. Wydział do Zwalczania Zorganizowanej Przestępczości Narkotykowej CBŚP odegrał kluczową rolę w Programie Mentoringowym Cepolu dla krajów spoza UE. Funkcjonariusze przekazywali doświadczenia z prowadzenia operacji antynarkotykowych funkcjonariuszom Departamentu Antynarkotykowego Jordanii. Program obejmował m.in. rozpoznawanie struktur przestępczych, detekcję laboratoriów, symulacje działań operacyjnych i przygotowanie materiałów szkoleniowych. To realne wsparcie pozwoliło na przekazanie wiedzy w zakresie zwalczania transgranicznego handlu narkotykami.
Wydział wspiera także rozwój systemów antynarkotykowych w krajach aspirujących do UE i państwach ościennych, m.in. na Ukrainie, w Mołdawii i Gruzji. Działania obejmują szkolenia, doradztwo strategiczne, wspólne operacje oraz opracowywanie krajowych strategii, co pozwala na harmonizację przepisów z prawem UE i wzmocnienie bezpieczeństwa regionalnego.
Od 2023 r. Polska, reprezentowana przez CBŚP, współprzewodniczy również Grupie Roboczej 1.2 – zwalczanie przemytu narkotyków syntetycznych w ramach Globalnej Koalicji na rzecz Zwalczania Zagrożeń związanych z Narkotykami Syntetycznymi, powołanej przez USA. Koalicja skupia dziś 159 państw i 15 organizacji międzynarodowych, koncentrując się na zapobieganiu nielegalnej produkcji syntetyków, identyfikacji nowych trendów i rozwoju interwencji zdrowotnych. Wydział do Zwalczania Zorganizowanej Przestępczości Narkotykowej CBŚP uczestniczy w posiedzeniach, warsztatach i tworzeniu rekomendacji operacyjnych, wzmacniając pozycję Polski jako globalnego partnera i kształtując międzynarodowe standardy walki z tym zagrożeniem.
Dzięki połączeniu doświadczenia operacyjnego, strategicznej wizji i zaangażowania na arenie międzynarodowej, Wydział do Zwalczania Zorganizowanej Przestępczości Narkotykowej CBŚP jest dziś jednym z fundamentów skutecznej walki ze zorganizowaną przestępczością narkotykową w Europie. Działania funkcjonariuszy realnie zwiększają bezpieczeństwo obywateli i wpływają na kształt wspólnej polityki unijnej. W nadchodzących latach wydział planuje rozszerzenie współpracy z partnerami z Ameryki Łacińskiej i Azji oraz rozwój krajowych centrów kompetencji do wczesnego wykrywania za-grożeń związanych z narkotykami syntetycznymi i przeciwdziałania im.
CBŚP
zdj. CBŚP
