Polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej w pierwszym półroczu 2025 r. wycisnęła piętno na europejskiej i globalnej agendzie walki z narkotykami syntetycznymi. Horyzontalna Grupa ds. Narkotyków (HDG), kierowana przez podinsp. Michała Aleksandrowicza, naczelnika Wydziału do Zwalczania Zorganizowanej Przestępczości Narkotykowej CBŚP, wspólnie z dr. Arturem Malczewskim z Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom, osiągnęła przełomowe efekty, koncentrując się na kwestiach najistotniejszych z punktu widzenia bezpieczeństwa publicznego: ochronie funkcjonariuszy, zwalczaniu nowych substancji psychoaktywnych i wzmacnianiu współpracy z partnerami z całego świata.
Kluczowym efektem prac była przyjęta przez Komisję ds. Środków Odurzających ONZ (CND) w marcu 2025 r. pierwsza w historii polska rezolucja na tym forum. Dokument – opracowany i zgłoszony przez Polskę w imieniu całej Unii Europejskiej – skupia się na bezpieczeństwie funkcjonariuszy podczas neutralizacji nielegalnych laboratoriów narkotyków syntetycznych, w szczególności syntetycznych opioidów. Promuje stosowanie środków ochrony osobistej, zaawansowanych technologii i specjalistycznych szkoleń. Rezolucja spotkała się z powszechnym uznaniem i stanowi obecnie odniesienie dla międzynarodowych agencji, takich jak UNODC i Interpol.
W czerwcu 2025 r. Rada Unii Europejskiej przyjęła z kolei „Pakt przeciwko nowym zagrożeniom związanym z narkotykami syntetycznymi” – dokument strategiczny zainicjowany przez Polskę. Oparty na analizach zawartych w raportach SOCTA 2025 i European Drug Report 2024, wskazuje ponad 20 rekomendacji, w tym m.in. działania przeciwko fentanylom, nitazenom i syntetycznym katynonom, wzmacnianie EMPACT i laboratoriów kryminalistycznych oraz rozwój kontroli nad prekursorami. Istotnym elementem było wskazanie prowadzonego przez Centralne Biuro Śledcze Policji Międzynarodowego Centrum Szkoleniowego do Zwalczania Nielegalnych Laboratoriów Narkotykowych jako lidera w dziedzinie budowania potencjału kadr w zakresie neutralizacji laboratoriów narkotyków syntetycznych.
Polska prezydencja odpowiadała również za prowadzenie dialogu międzykontynentalnego. 8 maja 2025 r. w Warszawie odbyło się XXV. spotkanie wysokiego szczebla Mechanizmu UE – CELAC ds. Narkotyków. Centralne Biuro Śledcze Policji zorganizowało wydarzenie, które zgromadziło niemal wszystkie państwa członkowskie UE i CELAC oraz wiele instytucji, m.in. Komisję Europejską oraz Sekretariat Rady Unii Europejskiej, a także agencji, takich jak Europol, EUDA oraz Frontex.
W centrum rozmów znalazło się pięć priorytetów wynikających z Deklaracji z La Paz: walka z kokainą, narkotykami syntetycznymi, przestępczość powiązana z narkotykową, ochrona środowiska i rozwój alternatywny. Warszawa stała się miejscem omówienia dotychczasowych osiągnięć oraz zacieśnienia współpracy między krajami Unii Europejskiej oraz Ameryki Łacińskiej i Karaibów. Równolegle Polska przewodniczyła serii debat tematycznych i dialogów w ramach HDG, w tym z Brazylią, Mołdawią, Stanami Zjednoczonymi Ameryki, Ukrainą oraz krajami Azji Centralnej, które wyznaczyły nowe standardy w międzynarodowej koordynacji.
Nie ulega wątpliwości, że polska prezydencja w Horyzontalnej Grupie ds. Narkotyków wniosła cenny wkład w europejską politykę antynarkotykową, a Polska odgrywa znaczącą rolę w kształtowaniu i wdrażaniu tej polityki. Ponadto, dzięki poważnemu zaangażowaniu, nowoczesnemu podejściu do kształtowania i wdrażania strategii, a także profesjonalizmowi funkcjonariuszy Centralnego Biura Śledczego Policji, Polska nie tylko stała się liderem walki z narkotykami syntetycznymi w Europie, lecz także wzmocniła swoją obecność na arenie międzynarodowej, wyznaczając kierunki działań i budując nowe sojusze. W rezultacie Warszawa może być obecnie postrzegana przez wspólnotę międzynarodową jako pozytywny punkt odniesienia, będący wzorem skuteczności i odwagi w podejmowaniu działań w obliczu najpilniejszych wyzwań współczesnego bezpieczeństwa.
CBŚP
zdj. CBŚP