Pomysł był najpierw lokalny. Beata Andruczyk, psycholog z Komendy Miejskiej Policji w Suwałkach usłyszała historię pani Joli, osoby dotkniętej przemocą w rodzinie, i wymyśliła konkurs „Policjant, który mi pomógł”.
– Naszym głównym celem było przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu policjantów – mówiła wtedy policyjna psycholog. Był rok 2007. Dwanaście miesięcy później w całej Polsce ruszył konkurs, który według pomysłodawczyni miał też zwrócić uwagę na to, jak ważna jest postawa policjanta w czasie interwencji.
KOCHAM ŻYCIE
„Policjant podał jej kartkę i flamaster.
– Pani pisze – powiedział i zaczął dyktować: Jestem człowiekiem! Jestem kobietą! Kocham życie!
Wtedy kompletnie nie wiedziała, o co mu chodzi. Wiedziała, że jest nikim. Głupią, brzydką babą, która nic nie potrafi, do niczego się nie nadaje i nie ma prawa do szczęścia. Nie ma swojego zdania, kuli się na dźwięk zgrzytającego w drzwiach zamka, a potem stara się unikać ciosów. Bezwolna istota, kukiełka. Wystraszona, wylękniona, bez wartości. Taka wtedy była” – opisywała Anna Krawczyńska w naszym miesięczniku historię pani Hanny, o którą walczyli płoccy policjanci.
– Trzeba było być policjantem, psychologiem, lekarzem, seksuologiem i prawnikiem – opowiadali policjanci.
I faktycznie, te uzbierane przez piętnaście lat historie potwierdzają jedną naczelną zasadę: chcąc pomóc, nie można trzymać się jednego schematu. Każda historia jest inna, niepowtarzalna jak każdy człowiek, więc trzeba często zrobić więcej niż do policjanta należy. Ludzie to wówczas bardzo doceniają.
KTOŚ, KOMU MOŻNA ZAUFAĆ
Wybór najlepszych z najlepszych zawsze jest trudny. Funkcjonariuszy do konkursu zgłaszali i dalej zgłaszają zarówno osoby indywidualne, jak i organizacje.
Jacy są ci policjanci w oczach zgłaszających?
Rzetelni, skrupulatni, godni zaufania, kompetentni, poszukujący najlepszego rozwiązania, przyjaźni, wytrwali, spokojni, zaangażowani, stanowczy i cierpliwi jednocześnie, profesjonalni, empatyczni, wyrozumiali, zdecydowani w działaniach, o dużej kulturze osobistej, wrażliwi na cierpienie osób krzywdzonych, a przede wszystkim dający poczucie bezpieczeństwa.
Ale też są: jak ostatnia deska ratunku, anioł z niebieskimi skrzydłami i anioł stróż. Zgłaszający określają policjantów jeszcze tak: wspaniały człowiek, dawał mi wsparcie w chwilach, kiedy przychodziło zwątpienie; kierował mnie w odpowiednie miejsca; właściwy człowiek na właściwym miejscu; niesamowity; jedyny; inni policjanci powinni się od niego uczyć; potrafi rozmawiać i słuchać; zobaczyła we mnie wartościowego człowieka, przytuliła, dodawała otuchy, była cały czas obok – jak dobry duch; anioł jakiś; opiekun; nigdy nie powiedział, że nie ma czasu, zawsze mu się chce, można na nim polegać; pocieszał i dawał chusteczki, kiedy płakałam; gdyby nie on, to w mojej rodzinie mogłoby dojść do tragedii; nigdy w życiu nie spotkałam tak dobrego człowieka, z tak wielkim sercem.
A czego nauczyły się osoby dotknięte przemocą w rodzinie od laureatów konkursu?
Odwagi, walki do końca, zadbania o siebie, prawa do wolności, bycia i życia, godności i poczucia własnej wartości, szacunku do siebie, znalezienia miejsca na ziemi, gdzie czują się bezpiecznie razem z dziećmi.
Osoby dotknięte przemocą w rodzinie przekonały się, że: nie jestem niezdolna do niczego; nie trzeba się bać policjantów; jestem najważniejsza; nie ma sytuacji bez wyjścia; nie jest wstyd prosić o pomoc; życie ma sens i nie jestem sama; uzmysłowił mi, że ludzie są gotowi wierzyć we wszystko, tylko nie w prawdę; sprawił, że umiem powiedzieć NIE!
WCZORAJ I DZIŚ
Te piętnaście lat minęło bardzo szybko. Pierwszy finał konkursu odbył się 20 listopada 2008 r. podczas międzynarodowego seminarium realizowanego w ramach wdrażania w Polsce „Programu szczegółowego Unii Europejskiej Daphne III na rzecz zapobiegania i zwalczania przemocy wobec dzieci, młodzieży i kobiet oraz ochrony ofiar i grup ryzyka na lata 2007–2013”. Do konkursu włączyło się wówczas Ogólnopolskie Pogotowie Pomocy dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”, placówka Instytutu Psychologii Zdrowia w Warszawie. Od początku przedsięwzięciu patronował komendant główny Policji. Konkurs „Policjant, który mi pomógł” promował takich stróżów prawa, którzy w sposób profesjonalny wiedzą nie tylko, jak się zachować podczas interwencji, ale także jak zmotywować osobę dotkniętą przemocą w rodzinie do kolejnych działań, kogo zawiadomić i poprosić o dalszą pomoc.
W 2007 r. Policja odnotowała 130682 osoby dotknięte przemocą w rodzinie, a policjanci interweniowali wobec takiej przemocy 81403 razy. Liczby co roku się zmieniały, raz były wyższe, raz niższe. W 2021 r., szczególnie trudnym z powodu pandemii i ograniczeń, odnotowano 141409 sytuacji dotyczących poszczególnych rodzajów przemocy. Analiza danych statystycznych gromadzonych przez Policję wskazuje, że najczęstszym rodzajem stosowanej przemocy domowej jest przemoc psychiczna, która stanowi 49,93 proc. ogólnej liczby przypadków przemocy domowej, zaś na drugim miejscu pozostaje przemoc fizyczna – 35,35 proc.
W 2020 r. policjanci zyskali nowe narzędzie służące ochronie osób dotkniętych przemocą w rodzinie. Od 20 listopada mają prawo odizolować osobę stosującą przemoc i wydać na okres 14 dni nakaz natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakaz zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. W 2017 r., w 10. rocznicę konkursu, laureaci wzięli udział w warsztatach szkoleniowych, podczas których dzielili się swoimi doświadczeniami. W 2022 r. jest planowane również spotkanie laureatów wszystkich edycji konkursu.
NAJWAŻNIEJSZE „DZIĘKUJĘ”
Zgłoszenie do konkursu to forma podziękowania.
– Przecież nie pójdę z ciastem, kwiatów nie kupię. Życzę, żeby wszyscy potrzebujący pomocy spotkali na drodze takiego człowieka – napisała kobieta zgłaszająca do konkursu policjanta z Kostrzyna Wlkp.
IZABELA PAJDAŁA
Zgłoszenia do konkursu „Policjant, który mi pomógł” są przyjmowane w trybie ciągłym. Wzór formularza zgłoszenia stanowi załącznik do regulaminu konkursu oraz dostępny jest na stronie internetowej Komendy Głównej Policji: policja.pl. Formularz zgłoszenia może zostać wypełniony interaktywnie – na stronie internetowej policja.pl pismem odręcznym lub maszynowym. Formularz zgłoszenia przesyła się do organizatora na adres pocztowej skrzynki elektronicznej.
zdj. autor
