Polacy łączą Program „Niepodległa” z obchodzonym w ubiegłym roku jubileuszem stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości, nie wszyscy jednak wiedzą, że to program długofalowy.

– Program Wieloletni „Niepodległa” na lata 2017–2022 od samego początku opowiada o procesie odbudowy polskiej pańs-twowości. Faktycznie kluczowy był rok 1918. To był motyw przewodni naszej działalności i w ubiegłym roku skupiliśmy się na świętowaniu tego fantastycznego sukcesu naszych przodków sprzed 100 lat. Państwo polskie nie powstało jednak w okamgnieniu, to był proces. Po 123 latach niewoli ziemie zarządzane dotąd przez trzech różnych zaborców łączyły się w jeden organizm państwowy od 1918 r. przez kolejne lata, aż do roku 1922.

Podobnie było z naszą formacją. Ustawa z 1919 r. powołała Policję Państwową, ale organa porządku jak choćby Milicja Ludowa i Policja Komunalna działały już wcześniej, a pełna konsolidacja Policji Państwowej nastąpiła w 1922 r., gdy po wojnie bolszewickiej powstały komendy na wschodzie II RP.

– I taką właśnie opowieść, rozłożoną na lata, chcemy przybliżyć naszym rodakom. W 1918 r. rozpoczęliśmy jako państwo proces scalania ziem, które były wcześniej różnie zarządzane, miały inny porządek prawny, różny system miar i wag, odmienną walutę, różniła je nawet szerokość torów kolejowych czy zasady ruchu drogowego – mało kto pamięta, że w zaborze austriackim obowiązywał ruch lewostronny.

Od początku należało stworzyć także zap-lecze instytucjonalne. W 2019 r. stulecie powstania obchodzi nie tylko Policja Państwowa, ale także m.in.: Najwyższa Izba Kontroli, Polski Komitet Olimpijski, Polski Związek Lekkiej Atletyki i PKO BP.

Celem naszego programu jest przede wszystkim wzmocnienie poczucia wspólnoty obywatelskiej, m.in. przez szeroko zakrojone działania edukacyjne. Przypominamy, że ciesząc się wolnością dzisiaj, nie można zapomnieć, że nie jest ona dana nam raz na zawsze. Musimy o nią dbać, pielęgnować, ale muszą być ku temu solidne fundamenty, właśnie w postaci świadomości, wiedzy i tożsamości. Cały nasz program powstał na podstawie badań społecznych, które realizowane były w latach 2016 i 2017 w Narodowym Centrum Kultury. Program Wieloletni „Niepodległa” był odpowiedzią na wyniki tych badań, które pokazały, że ludzie chcą świętować ważne dla nich rocznice, podkreślające dumę z bycia Polakiem. Okazało się, że respondenci zgadzali się, że uroczystości centralne powinny odbywać się w Warszawie, ale zaraz na drugim miejscu oczekiwań umieszczali obchody w swoich małych ojczyznach. Dlatego współpracujemy z samorządami i aktywizujemy społeczności lokalne. W ubiegłym roku dofinansowaliśmy blisko 300 projektów za łącznie 17 mln zł. 26 marca br. zakończył się nabór wniosków w Programie Dotacyjnym „Niepodległa 2019”. W tegorocznym konkursie dofinansujemy projekty do 100 tys. zł. Mamy na ten cel 8 mln zł. Nie jesteśmy w stanie z poziomu Warszawy zorganizować w każdej gminie wydarzenia, ale przez program dotacyjny dajemy szansę, że ludzie staną do konkursu i otrzymają wsparcie dla swoich inicjatyw. W ubiegłym roku wpłynęło 3 tys. wniosków. Udało się dofinansować 300 projektów – od spływów kajakowych, rajdów rowerowych, ścieżek tematycznych, po publikacje, tych pomysłów było bardzo dużo. Otrzymaliśmy również 6 tys. wniosków o zgodę na wykorzystanie oficjalnego logo, ponieważ ludzie chcieli włączyć się we wspólne obchody pod hasłem „Niepodległa”. Podobnie dzieje się w tym roku. Jeżeli nawet ktoś nie dostanie dofinansowania, to może zwrócić się z prośbą o wykorzystanie logo, czy dopisanie wydarzenia do kalendarium na naszej stronie internetowej. Nie ma znaczenia, czy jest to regionalne przedsięwzięcie w małej miejscowości, czy w dużym ośrodku. Jeżeli jest ono ważne z punktu widzenia odzyskania niepodległości dla lokalnej społeczności, to zapraszam do nas po logo. Wnioski można składać przez stronę internetową www.niepodlegla.gov.pl.

Podpisanie 7 lutego br. porozumienia między Biurem Programu „Niepodległa” a Komendantem Głównym Policji pozwala także naszej formacji wykorzystywać logo „Niepodległej” w projektach dotyczących setnej rocznicy powołania Policji Państwowej, w tym przy okazji organizowanego wspólnie konkursu literackiego „Stulecie polskiego kryminału”.

– Biorąc pod uwagę naszą współpracę z Policją, muszę powiedzieć, że bardzo ciepło wspominamy 11 listopada 2018 r. i organizowany przez nas Festiwal „Niepodległa” na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie. Wzięli w nim udział m.in. policjanci rekonstruktorzy w przedwojennych mundurach Policji Państwowej, którzy np. bardzo sprawnie kierowali ruchem podczas parady powozów konnych. Festiwal był wielkim przedsięwzięciem, przez które przewinęło się prawie 300 tys. osób. Na odwiedzających czekało mnóstwo atrakcji: pokaz zabytkowych automobili, warsztaty artystyczne, sala tańca, koncerty, występy folklorystyczne, a jedną z atrakcji były właśnie patrole przedwojennych policjantów.

Wracając do konkursu literackiego, warto wspomnieć, że już po trzech pierwszych tygodniach napłynęło do nas kilkanaście opowiadań. Dla chętnych organizujemy warsztaty. To będą cykle spotkań: ze specjalistami z CLKP pokazujące możliwości i osiągnięcia kryminalistyki, z twórcami kryminałów, z profilerami. Warsztaty organizujemy w „Niepodległa. Miejsce spotkań”, czyli w dawnej Herbaciarni w Łazienkach Królewskich w Warszawie. Szczegółowe informacje i rejestracja dostępne są za pośrednictwem internetu. Planujemy także spotkania na Międzynarodowym Festiwalu Kryminału we Wrocławiu oraz podczas Festiwalu „Kryminalna Piła”. Warsztaty będą nagrywane, chcemy bowiem stworzyć materiał wideo, z którym wszyscy chętni będą mogli się zapoznać. Nie każdy przecież może przyjechać na spotkanie do stolicy czy Piły.

Jakie są najbliższe plany „Niepodległej”?

– Chcemy powtórzyć zeszłoroczną kampanię, przypomnieć i zachęcić wszystkich Polaków, także za pośrednictwem miesięcznika „Policja 997”, do wywieszenia 2 maja flagi państwowej. 1 maja przypada 15. rocznica wejścia Polski do Unii Europejskiej, 2 maja Dzień Flagi RP, a następnie Święto Narodowe Trzeciego Maja. Na te trzy dni warto wywiesić flagę, choć po nowelizacji prawa można ją eksponować przez cały rok.

Jednocześnie chcemy zaapelować i przypomnieć, że biało-czerwona to nasza flaga państwowa i nie należy po niej pisać, nawet gdy jedziemy na zawody sportowe i chcemy dumnie reprezentować miejscowość, z której pochodzimy. Flaga nie jest najlepszym miejscem, aby o tym informować. Na każdym kroku staramy się podkreślać, że nasza flaga jest tak doskonała, że nie trzeba jej „poprawiać”. Są to dwie wspaniałe barwy, za które nasi przodkowie przelewali krew i należy się im szacunek.

Chcemy również 11 listopada powtórzyć akcję „Niepodległa do hymnu”. W ubiegłym roku w południe w setną rocznicę odzyskania niepodległości Hymn Polski został odśpiewany w około 1000 miejscach w Polsce i na świecie. Polacy śpiewali hymn na wszystkich kontynentach, poza jednym, ale już czynimy starania, aby zabrzmiał i na Antarktydzie. Jest tam przecież polska stacja badawcza na Szetlandach Południowych. Specjalnie pod ten projekt uruchomiliśmy wyszukiwarkę wydarzeń, w której można było sprawdzić, w jakich miejscach hymn będzie wykonywany, gdzie można przyjść, by wspólnie go odśpiewać. Do akcji włączyła się większość ogólnopolskich stacji radiowych i duża część regionalnych, także komercyjnych. W południe na falach eteru został wyemitowany hymn. Akcję poparła również Kancelaria Prezydenta RP. Proszę zauważyć, że Głowa Państwa zawsze przyjeżdżała na pl. Piłsudskiego o godz. 12.00, natomiast 11 listopada 2018 r. prezydent Andrzej Duda przybył na uroczystości o godz. 11.56, aby punktualnie w południe wspólnie odśpiewać hymn w ramach naszej akcji. „Niepodległa do Hymnu” to akcja cykliczna. Będziemy ją inicjować przez kolejne lata, mając nadzieję, że wejdzie na stałe do kalendarza. Nawet gdy w 2022 roku skończy się Program „Niepodległa”, to chcielibyśmy, aby tradycja wspólnego, radosnego świętowania pozostała.

Dziękuję za rozmowę.

PAWEŁ OSTASZEWSKI
zdj. autor

Współpraca „Niepodległa” – CLKP

Podpisanie 7 lutego br. Listu Intencyjnego i Porozumienia w sprawie organizacji konkursu literackiego na opowiadanie kryminalne „Stulecie polskiego kryminału” i promocji polskiej Policji w stulecie jej powstania przez komendanta głównego Policji gen. insp. dr. Jarosława Szymczyka i dyrektora Biura Programu „Niepodległa” Jana Kowalskiego nadało bieg wspólnie realizowanym przedsięwzięciom. Nie byłoby jednak warsztatów z zakresu wiedzy kryminalistycznej, gdyby nie specjaliści z CLKP. Dwa tygodnie po parafowaniu porozumienia w KGP doszło do podpisania w siedzibie Biura Programu „Niepodległa” Listu Intencyjnego, którego sygnatariuszami są dyrektor Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Policji insp. dr n. med. Radosław Juźwiak i dyrektor Biura Programu „Niepodległa” Jan Kowalski. Wspólna deklaracja zakłada podejmowanie inicjatyw związanych ze stuleciem polskiej kryminalistyki policyjnej. Jednym z tych działań jest właśnie organizacja konkursu „Stulecie polskiego kryminału”, którego organizatorami są KGP i „Niepodległa”, a partnerem CLKP. Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji jest natomiast organizatorem obchodów stulecia polskiej kryminalistyki policyjnej, które przypada w 2019 r.

P.Ost.