W ramach sprawowanego przez Polskę przewodnictwa w Grupie Wyszehradzkiej (V4) od 20 do 23 listopada 2016 roku we Wrocławiu odbyła się międzynarodowa konferencja wysokiego szczebla na temat zwalczania zorganizowanej przestępczości ekonomicznej i narkotykowej, którą zorganizowało Centralne Biuro Śledcze Policji przy wsparciu Biura Międzynarodowej Współpracy Policji KGP. Współorganizatorem przedsięwzięcia było Ministerstwo Finansów.
W konferencji udział wzięli m.in. komendant główny Policji nadinsp. dr Jarosław Szymczyk oraz szefowie policji państw Grupy Wyszehradzkiej, a także podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Wiesław Jasiński, I zastępca prokuratora generalnego – prokurator krajowy Bogdan Święczkowski oraz przedstawiciele Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Podczas paneli roboczych prelegentami byli polscy i zagraniczni eksperci z policji, prokuratury, Ministerstwa Finansów, Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego, Generalnego Inspektoratu Informacji Finansowej, Służby Celnej i administracji finansowej.
CEL – PRZESTĘPCZOŚĆ PODATKOWA
Przewodnim tematem konferencji była wymiana informacji o poważnych zagrożeniach oraz wdrożonych rozwiązaniach uszczelniających system podatkowy, a także ułatwiających ściganie i zapobieganie przestępczości podatkowej.
W trakcie spotkania przedstawiciele państw członkowskich zgodnie stwierdzili, że należy zintensyfikować współpracę w obszarze zwalczania zorganizowanej przestępczości ekonomicznej ze szczególnym uwzględnieniem tematyki wyłudzania podatku VAT. Przedstawiciele Polski, Węgier, Czech i Słowacji podkreślili, że przestępczość ta wymusza ciągłe poszukiwanie nowych, bardziej skutecznych rozwiązań, pozwalających służbom efektywniej przeciwdziałać tym zagrożeniom.
Kluczowym punktem konferencji był panel ekspercki, będący polem do wymiany doświadczeń i wypracowania konkluzji i rekomendacji w celu jeszcze skuteczniejszego zwalczania zorganizowanej przestępczości ekonomicznej w obszarze wyłudzania podatków. Do najważniejszych z nich należy zaliczyć współdziałanie operacyjne, szukanie rozwiązań pozwalających na uszczelnienie systemu podatkowego oraz ułatwiających ściganie przestępców podatkowych, dalsza wymiana doświadczeń i dobrych praktyk, a także kontynuowanie wdrażania właściwych rozwiązań systemowych służących przeciwdziałaniu wyłudzania podatku VAT (ze szczególnym uwzględnieniem mechanizmów opierających się na wewnątrzwspólnotowych dostawach towarów).
PROBLEM NARKOTYKOWY
W zakresie przestępczości narkotykowej wskazano, że nadal najbardziej popularnym w Polsce narkotykiem jest marihuana, a w ostatnich latach zwiększyła się liczba zabezpieczanych przez polską Policję nielegalnych plantacji konopi innych niż włókniste – zarówno w pomieszczeniach zamkniętych, jak i na zewnątrz. Drugie miejsce na liście popularności substancji zajmują narkotyki syntetyczne. W tym obszarze oraz w zakresie działań ukierunkowanych na ograniczenie ich podaży nasz kraj zajmuje szczególną pozycję, ponieważ nie jest jedynie krajem konsumenckim, ale zalicza się do państw producentów narkotyków i krajów eksportujących tego rodzaju substancje.
Ponadto na terenie każdego państwa Unii Europejskiej obserwuje się rosnący asortyment środków o działaniu psychoaktywnym, niepodlegających w wielu krajach kontroli zgodnie z obowiązującymi przepisami, rozprowadzanych jako legalne produkty nienadające się do spożycia przez ludzi. Większość tych substancji produkowana jest przez chińskie zakłady chemiczne, a następnie transportowana do krajów UE. Mimo że sytuacja prawna dla tego rodzaju substancji w dużej mierze zależy od danego kraju członkowskiego, zagrożenie jest rzeczywiste, o czym codziennie donoszą media.
Kluczowe zagadnienia omawiane podczas panelu narkotykowego stanowiły tematy związane z pojawiającymi się na rynku narkotykowym trendami i zagrożeniami, ze szczególnym uwzględnieniem zjawisk towarzyszących produkcji metaamfetaminy (preparaty medyczne OTC) oraz rosnących zagrożeń związanych z pojawianiem się nowych substancji psychoaktywnych.
Dyskutowano przede wszystkim o możliwości prowadzenia kontroli i dokonywania konfiskat medykamentów OTC zawierających (pseudo)efedrynę w krajach V4, przedstawiano krajowe rozwiązania systemowe mające na celu przeciwdziałanie i zwalczanie przestępczości narkotykowej, w tym przeciwdziałanie pojawianiu się nowych substancji psychoaktywnych. Każdorazowo podkreślano konieczność prowadzenia współpracy międzyinstytucjonalnej zarówno w wymiarze krajowym, jak i między poszczególnymi krajami grupy V4. Dlatego kolejnym krokiem po przeprowadzonej konferencji będą organizowane na poziomie eksperckim warsztaty ukierunkowane osobno na tematykę związaną ze zjawiskami towarzyszącymi produkcji metaamfetaminy oraz produkcji i dystrybucji nowych substancji psychoaktywnych.
***
Konferencja była pierwszym – podczas polskiej prezydencji – spotkaniem wysokiego szczebla, które objęło sprawy będące we właściwości Policji. Kluczową rolę w zwalczaniu zorganizowanej przestępczości ekonomicznej i narkotykowej odgrywa współpraca polskiej Policji z partnerami zagranicznymi w ramach Europolu, jak również kontakty o charakterze regionalnym (V4). Bieżąca, intensywna wymiana informacji policyjnych skutkuje wymiernymi efektami w postaci likwidacji wielu najgroźniejszych grup przestępczych.
BMWP KGP, CBŚP
zdj. Krzysztof Morzyński
Wydział Prezydialny KWP we Wrocławiu
Grupa Wyszehradzka (V4)
To nieformalne zrzeszenie czterech państw Europy Środkowej: Polski, Czech, Słowacji i Węgier, którego celem jest budowa bezpieczeństwa europejskiego, opartego na wzajemnej współpracy w ramach istniejących instytucji europejskich i transatlantyckich. Działania Grupy Wyszehradzkiej to promowanie wspólnoty kulturowej oraz przekazywanie wspólnych wartości w dziedzinie kultury, edukacji, nauki i wymiany informacji, aby wzmacniać stabilność i równowagę społeczno-polityczną w Europie Środkowej.
Grupa Wyszehradzka powstała w lutym 1991 roku, w wyniku spotkania prezydentów Polski (Lech Wałęsa) i Czechosłowacji (Václav Havel) oraz premiera Węgier (József Antall) na zamku w węgierskim mieście Wyszehrad. W początkowej fazie współpracy najistotniejsze były kwestie przystąpienia państw członkowskich V4 do do struktur Unii Europejskiej i NATO. Wybór miejsca pierwszego spotkania w 1991 roku nawiązywał do zjazdów królów Polski, Czech i Węgier w Wyszehradzie w XIV wieku.
Sprawy wewnętrzne podczas polskiej prezydencji obejmują:
– kontynuowanie i intensyfikowanie współpracy służącej poprawie bezpieczeństwa wewnętrznego państw V4;
– priorytetowe traktowanie współpracy Policji i służb granicznych, zwłaszcza w zakresie spraw migracyjnych i azylowych, jak również ratownictwa i ochrony ludności;
– wzmocnienie zdolności zapobiegania i reagowania na zagrożenia związane m.in. z kontrolą granic i zarządzaniem migracjami, ze zwalczaniem zorganizowanej przestępczości oraz zarządzaniem kryzysowym w państwach V4 (katastrofy, klęski żywiołowe itp.).
Policyjne priorytety
– W lipcu 2016 roku Polska rozpoczęła piąte w historii przewodnictwo w Grupie Wyszehradzkiej, które potrwa do czerwca przyszłego roku – przypomniał uczestniczący w konferencji nadinsp. dr Jarosław Szymczyk. Podkreślił też, że priorytety działań zaproponowane przez polską prezydencję zostały sformułowane na bazie doświadczeń wcześniejszego, czeskiego przewodnictwa i stanowią naturalną kontynuację dorobku innych państw V4. Szef Policji określił też główne priorytety polskiej prezydencji, które obejmują m.in.: silny głos V4 w Unii Europejskiej, budowanie synergii przez umocniony dialog oraz współpracę w zakresie poprawy bezpieczeństwa wewnętrznego w regionie, obejmującą zwalczanie terroryzmu i ekstremizmu, zorganizowanej przestępczości ekonomicznej oraz narkotykowej i cyberprzestępczości. Nadinsp. Jarosław Szymczyk przypomniał też, że w 2017 roku planowana jest organizacja wspólnych ćwiczeń z zakresu obserwacji i pościgu transgranicznego.
