Byli elitą polskiego podziemia w czasie II wojny światowej. Wszyscy do służby zgłosili się na ochotnika. Spośród 2413 kandydatów przez trudne szkolenie przebrnęło 606 osób (w tym jedna kobieta). Do okupowanej Polski zrzucono 316 skoczków. Byli wśród nich funkcjonariusze Policji Państwowej II Rzeczypospolitej.

Wszechstronnie wyszkoleni Cichociemni stanowili elitę Polskiego Państwa Podziemnego. O dziewięciu przedwojennych policjantach, którzy byli jej częścią, powstała wystawa „Funkcjonariusze Policji Państwowej – Cichociemni Żołnierze AK”. Jej prezentację połączono z konferencją popularnonaukową pod takim samym tytułem, która 7 czerwca br. odbyła się w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej.

WYSTAWA

Spotkanie w Sejmie RP zorganizowało Biuro Historii i Tradycji Policji KGP. Na piętrze, w holu głównym sejmowego gmachu, ustawiono wystawę złożoną z dziewięciu plansz przybliżających sylwetki Cichociemnych wywodzących się z przedwojennej policji oraz jeden baner wprowadzający w temat.

– Rzeczpospolita jest dumna ze swojej Policji, a Sejm Rzeczypospolitej jest znakomitym miejscem, żeby tej dumie dać wyraz – zwrócił się do zebranych wicemarszałek Sejmu VIII kadencji prof. dr hab. Ryszard Terlecki. – Wielu policjantów służyło w czasie wojny w różnych formacjach i armiach walczących w kraju i zagranicą. Sejm Rzeczypospolitej jest miejscem, gdzie pokazujemy najważniejsze świadectwa, najważniejsze dowody przywiązania do ojczyzny, do polskiego państwa. Staramy się, aby to miejsce służyło przypominaniu zasług Polaków w różnych epokach, w różnych okresach dziejowych, ale szczególnie w historii najnowszej. Dlatego z wielką radością i dumą otwieram dziś wystawę poświęconą polskim policjantom, którzy dobrze zasłużyli się ojczyźnie.

Sekretarz stanu w MSWiA Jarosław Zieliński przytoczył przysięgę stosowaną przy przerzutach do kraju: – „W obliczu Boga Wszechmogącego i Najświętszej Marii Panny, jako żołnierz powołany do służby specjalnej, przysięgam, że poświęconego mi sprzętu, poczty i pieniędzy strzec będę nie tylko jako dobra państwowego, ale i jako środków i pieniędzy przeznaczonych dla odzyskania wolności Ojczyzny, a tajemnicy służby specjalnej dochowam, nawet wobec moich przełożonych i kolegów w konspiracji i nie zdradzę jej nikomu, aż do końca wojny. Tak mi Panie Boże dopomóż”. Nie kryjąc wzruszenia, zaapelował do gości – Niech te słowa będą przesłaniem dla naszego pokolenia i pokoleń przyszłych, zwłaszcza dla ludzi młodych, którzy powinni historię znać i którzy swoje postawy, swój system wartości powinni opierać na ofierze i heroizmie naszych przodków.

Do obejrzenia ekspozycji zaprosił wszystkich zastępca komendanta głównego Policji insp. Jan Lach. Wystawa prezentuje sylwetki dziewięciu policjantów zrzuconych do kraju podczas II wojny światowej: Franciszka Cieplika, Tadeusza Kobylińskiego, Bolesława Kontryma, Zygmunta Milewicza, Michała Parady, Jana Piwnika, Tadeusza Starzyńskiego, Piotra Szewczyka i Józefa Zabielskiego.

KONFERENCJA

Po obejrzeniu ekspozycji goście przeszli do Sali Komisji Edukacji Narodowej, gdzie rozpoczęła się konferencja popularnonaukowa pod honorowym patronatem marszałka Sejmu RP Marka Kuchcińskiego, ministra spraw wewnętrznych i administracji Mariusza Błaszczaka oraz komendanta głównego Policji nadinsp. dr. Jarosława Szymczyka. Moderatorem sympozjum był mł. insp. Daniel Głowacz, dyrektor Biura Historii i Tradycji Policji KGP.

W spotkaniu uczestniczyli także: sekretarz stanu w Ministerstwie Cyfryzacji Witold Kołodziejski, podsekretarz stanu w MSWiA Tomasz Zdzikot, szef Biura Ochrony Rządu płk Andrzej Pawlikowski, dowódca Jednostki Wojskowej GROM, która kultywuje tradycje Cichociemnych, płk Piotr Gąstał oraz licznie przybyli komendanci i przedstawiciele szkół Policji i komend wojewódzkich z całej Polski.

Konferencja była transmitowana on-line dla słuchaczy Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie, Centrum Szkolenia Policji w Legionowie oraz szkół Policji w Pile, Katowicach i Słupsku.

– Dla słuchaczy kursów podstawowych ta dzisiejsza konferencja to lekcja historii, której treść i przesłanie powinno stać się kamieniem milowym w rozwoju zawodowym policjanta i kształtowaniu postaw niezbędnych w pełnieniu dalszej służby, gdyż tylko świadomy swych tradycji i historii policjant potrafi z należytą empatią i oddaniem pełnić służbę dla obywateli – powitał zebranych na sympozjum komendant insp. Jan Lach. – Możliwość udziału w konferencji młodych ludzi stanowi swoisty pomost między przeszłością a oczekującymi nas zadaniami i wyzwaniami w przyszłości.

W liście skierowanym do uczestników konferencji marszałek Marek Kuchciński napisał m.in.: „Pamięć jest wspólnym dziedzictwem i spoiwem naszej narodowej tożsamości. (…) Bohaterstwo i odwaga Cichociemnych, ale również ich determinacja w walce o wolną i niepodległą Ojczyznę sprawiły, że przez wiele lat władze komunistyczne próbowały wykreślić ich zasługi z kart historii. Jednak w ludzkich umysłach i sercach pozostawały wciąż żywe wspomnienia o tych wyjątkowych ludziach”.

– W imieniu marszałka Sejmu RP mam zaszczyt rozpocząć tę konferencję – powiedział wicemarszałek Ryszard Terlecki. – Konferencję poświęconą najdzielniejszym z dzielnych, najwierniejszym z wiernych, ludziom, którzy są wzorem i łączą najpiękniejsze tradycje zarówno Policji, jak i polskich służb specjalnych, bo przecież Cichociemni to była „najspecjalniejsza” ze służb, to byli ci, którym powierzono największe tajemnice i najtrudniejsze zadania i których darzono największym zaufaniem.

Krótko streszcza to dewiza Cichociemnych: „Wywalcz Polsce wolność lub zgiń”.

– Chcemy dziś bardzo mocno stawiać na etos służby państwowej, policyjnej – powiedział wiceminister Jarosław Zieliński. – Niezbywalnym elementem tego etosu, jego podstawą jest patriotyzm. Trudno sobie wyobrazić dobrą służbę państwu w formacji mundurowej bez umiłowania ojczyzny. Tego oddania Polsce, patriotyzmu uczy historia, poświęcenie waszych poprzedników.

PAMIĘĆ

Uczestnicy konferencji obejrzeli film o policjantach II Rzeczypospolitej. Wysłuchali także czterech referatów. Komendant miejski Policji w Siedlcach mł. insp. dr Marek Fałdowski nakreślił tło historyczne zagłady funkcjonariuszy Policji Państwowej, jaka spotkała ich po ataku Armii Czerwonej na Polskę 17 września 1939 r. Dyrektor Oddziału IPN w Gdańsku prof. dr hab. Mirosław Golon przypomniał sylwetkę jedynej kobiety wśród Cichociemnych gen. bryg. Elżbiety Zawackiej „Zo” oraz mjr. Bolesława Kontryma „Żmudzina”. Bardzo ciekawy był również wykład senatora RP prof. dr. hab. Jana Żaryna, który przypomniał o dziewięciu przeszkolonych spadochroniarzach Armii Krajowej, którzy nie zdążyli rozpocząć misji w Polsce, gdyż zostali zestrzeleni, zginęli w katastrofie samolotów bądź nie otworzył im się spadochron. Podkreślił również wielką rolę partyzanckich ekip naziemnych, które odbierały skoczków. To właśnie Polacy wprowadzili taki system, przejęty później przez brytyjskie siły specjalne. Poświęcenie Cichociemnych przedstawił na podstawie życiorysów Stanisława Jankowskiego „Agatona” oraz Edmunda Marynowskiego „Sejm”, „Senat”. Ostatni prelegent dr Krzysztof Tochman przybliżył sylwetkę Tadeusza Starzyńskiego „Ślepowrona”, komisarza Policji Państwowej.

Podczas wolnych głosów burmistrz warszawskiej dzielnicy Praga-Północ Wojciech Zabłocki wyszedł z inicjatywą, aby część zabudowań Fortu Śliwickiego, znajdujących się niedaleko KRP VI i policyjnego osiedla na Golędzinowie, przekazać na oddział muzeum Policji, w którym można by urządzić ekspozycję dotyczącą Cichociemnych wywodzących się z policji.

Rok 2016 jest „Rokiem Cichociemnych”, dlatego wystawa o policjantach – spadochroniarzach AK, przygotowana przez BHiTP KGP, podróżuje po całym kraju i będzie ją można zobaczyć jeszcze w wielu miejscach.

PAWEŁ OSTASZEWSKI
zdj. autor