Jak czytamy w uzasadnieniu, zgodnie z przepisami obowiązującego obecnie rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 lipca 2007 r. w sprawie mianowania policjantów na stopnie policyjne (Dz. U. Nr 145, poz. 1017), bezpośrednio po ukończeniu szkolenia dla absolwentów szkół wyższych przeprowadza się egzamin oficerski, będący warunkiem koniecznym do mianowania na pierwszy stopień oficerski. Egzamin ten prowadzi się w formie testu wiedzy oraz testu umiejętności, przy czym test wiedzy składa się z 60 pytań punktowanych w skali 0-1 punktu za pytanie, zaś test umiejętności z dwóch zadań, z których każde podlega odrębnej ocenie w skali 0 – 30 punktów. Policjant, aby złożyć egzamin, musi uzyskać co najmniej 42 punkty z testu wiedzy oraz co najmniej 21 punktów z każdego zadania testu umiejętności, czyli osiągnąć próg 70%. W przypadku uzyskania przez policjanta z testu wiedzy mniej niż 42 punkty lub z któregokolwiek zadania mniej niż 21 punktów, komisja egzaminacyjna wystawia policjantowi ocenę niedostateczną z egzaminu. Policjant, który uzyskał z egzaminu ocenę niedostateczną, może ponownie przystąpić do egzaminu nie wcześniej niż po upływie roku od dnia jego zakończenia, gdyż obowiązujące przepisy nie przewidują możliwości przeprowadzenia egzaminu poprawkowego.

Istota proponowanych zmian polega na łącznym punktowaniu zadań składających się na test umiejętności, bowiem ogólny wynik tego testu byłby sumą punktów uzyskanych za każde zadanie. Nowym rozwiązaniem byłoby również wprowadzenie możliwości przystąpienia przez policjanta, który uzyskał z egzaminu ocenę niedostateczną, do egzaminu poprawkowego.

Projekt określa też nowe zasady sporządzania aktu mianowania na pierwszy stopień policyjny w korpusie oficerów młodszych Policji oraz stopnie policyjne w korpusie generałów Policji, a także aktu mianowania na stopień policyjny Komendanta Głównego Policji. Akt mianowania, z wyjątkiem aktu mianowania Komendanta Głównego Policji, sporządzałby nie jak dotychczas kierownik komórki organizacyjnej właściwej w sprawach kadr Komendy Głównej Policji, ale Komendant Główny Policji. Natomiast w sytuacji, w której na stopień policyjny byłby mianowany Komendant Główny Policji, odpowiedni akt mianowania sporządzałby minister właściwy do spraw wewnętrznych.