Ratownik, udzielając pomocy poszkodowanemu będącemu po amputacji - oderwaniu, odcięciu, odrąbaniu - części ciała, musi pamiętać o zabezpieczeniu amputowanego organu. Dziś lekarze potrafią przyszyć poszkodowanemu odciętą rękę, palce czy stopę.

Amputacji towarzyszy silne krwawienie. Jeśli nie zostanie ono szybko zatamowane, może dojść do tragedii. W pierwszej fazie po amputacji organizm sam broni się przed wykrwawieniem, uruchamiając tzw. centralizację krążenia. Krew odpływa z trzewi, skóry oraz mięśni i przemieszcza się do serca, płuc, mózgu, powodując lepsze ukrwienie organizmu, które czasowo chroni go przed niedotlenieniem. Stan ten jednak nie trwa w nieskończoność. Gdy przestaje działać, dochodzi do masywnego krwotoku, często kończącego się śmiercią poszkodowanego.

Postępowanie przy całkowitej amputacji części palca kończyny górnej

1. Sadzamy poszkodowanego, a następnie unosimy jego chorą rękę wyżej, stosując ucisk w okolicy nadgarstka

2. Ranę powstałą w wyniku amputacji (kikut) zabezpieczamy grubą warstwą jałowego opatrunku. Jeżeli jedna warstwa opatrunku nie wystarcza -opatrunek przesiąka krwią - kładziemy następną

3. Opatrunek umocowujemy bandażem

4. Kończynę urazową unosimy wyżej, uginając w łokciu, a następnie unieruchamiamy, stosując temblak z chusty trójkątnej

5. Aby nie nastąpiło wychłodzenie organizmu, przykrywamy poszkodowa-nego kocem termicznym, a gdy go nie mamy, np. kurtką, marynarką

6. Amputowaną część palca (amputant) zabezpieczamy w woreczku foliowym, szczelnie zamykając. Jeśli to możliwe stosujemy schładzanie amputanta, umieszczając woreczek w pojemniku czy też w drugim woreczku wypełnionym wodą z lodem. Uwaga! Nie wolno zamrażać.

GRAŻYNA BARTUSZEK
zdj. Andrzej Mitura
Konsultacja Henryka Jędrzejko i Magdalena Mażewska z CSP w Legionowie