Na spotkanie, zorganizowane przez Wydział Edukacji Historycznej Gabinetu Komendanta Głównego Policji we współpracy z Radą Historyczną Komendanta Głównego Policji przybyło prawie siedemdziesięciu pasjonatów z całej Polski. Forum przygotowano w Sali im. Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa przy ul. Władysława Orkana w Warszawie.

Forum po raz pierwszy

Spotkanie otworzył zastępca Komendanta Głównego Policji nadinsp. dr Rafał Kochańczyk, prywatnie również pasjonat dziejów formacji, który zwrócił uwagę na rangę historii w budowaniu etosu współczesnej służby. Zadowolenia nie krył przewodniczący Rady Historycznej Komendanta Głównego Policji prof. dr hab. Andrzej Misiuk, zbudowany licznym przybyciem forumowiczów. Podkreślił, że głównym zadaniem pierwszego spotkania pasjonatów są integracja środowiska i wymiana doświadczeń. Wspomniał także o współczesnych dylematach promocji historii Policji. W imieniu wszystkich stowarzyszeń „Rodzina Policyjna 1939 r.” głos zabrał prezes łódzkiej organizacji Jarosław Olbrychowski, który podziękował za inicjatywę spotkania i zadeklarował pełną współpracę w przywracaniu pamięci o przedwojennych funkcjonariuszach. Nakreślił także zarys historii powstania w 1929 r. Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna”, które do II wojny światowej świadczyło pomoc w środowisku policyjnym. Spontanicznie na mównicę wszedł również Grzegorz Grześkowiak, prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Rodzina Policyjna 1939 r. z s. w Katowicach, który podkreślił wagę działań lokalnych poszczególnych pasjonatów. Aby miały one większe szanse powodzenia i rozmach, trzeba wchodzić we współpracę z archiwami państwowymi, Instytutem Pamięci Narodowej i lokalnymi władzami.

Drugi panel spotkania otworzył naczelnik Wydziału Edukacji Historycznej Gabinetu Komendanta Głównego Policji podinsp. Marcin Lasota, który naświetlił zadania kierowanej przez siebie komórki. Podkreślił, że zgodnie z duchem czasów i zmieniającą się rzeczywistością wydział kieruje swój przekaz również w postaci publikacji krótszych i dłuższych filmów na własnym kanale w serwisie YouTube. Nie porzuca przy tym tradycyjnych przedsięwzięć, takich jak przygotowywanie publikacji, wystaw, konferencji i prowadzenia badań. Dyskusja moderowana przez prof. Andrzeja Misiuka i podinsp. Marcina Lasotę dała możliwość wypowiedzenia się każdemu, kto tylko zechciał zebrać głos.

Rada historyczna

I Forum dyskusyjne „Popularyzacja historii i tradycji Policji” zostało zorganizowane we współpracy z gremium powołanym 22 listopada 2024 r. przez Komendanta Głównego Policji gen. insp. Marka Boronia. Inauguracyjne posiedzenie Rady Historycznej zorganizowano kilka dni później, 26 listopada ub.r. Wrześniowe forum pasjonatów historii Policji było drugim, de facto roboczym zebraniem rady. Takowe odbyło się dodatkowo po zakończeniu forum. Wcześniej członków rady można było spotkać na różnych uroczystościach jubileuszowych czy ceremonialnych.

W skład Rady Historycznej Komendanta Głównego Policji weszli: prof. dr hab. Andrzej Misiuk z Uniwersytetu Warszawskiego, jako jej przewodniczący, prof. dr hab. Piotr Majer z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, prof. dr hab. Robert Litwiński z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, dr hab. Piotr Gołdyn z Uniwersytetu Kaliskiego, dr hab. Piotr Kardela z APol. w Szczytnie, nadinsp. w st. spocz. Ryszard Siewierski ze Stowarzyszenia Generałów Policji Rzeczypospolitej Polskiej, insp. dr Piotr Uwijała, komendant miejski Policji w Jaworznie (obecnie w Rudzie Śląskiej), Grzegorz Grześkowiak, prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Rodzina Policyjna 1939 r. z siedzibą w Katowicach, Jarosław Olbrychowski, prezes Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna 1939 r.” w Łodzi, Grażyna Szkonter, prezes Świętokrzyskiego Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna 1939 r.”, Michał Krzysztof Wykowski, prezes Warszawskiego Stowarzyszenia Rodzina Policyjna 1939 r. Aktem powołania na sekretarza rady wyznaczono dyrektora Gabinetu Komendanta Głównego Policji KGP lub osobę przez niego upoważnioną.

Kadencja Rady Historycznej trwa dwa lata. Do zadań rady należą m.in. wsparcie, także naukowe, wszelkich przedsięwzięć związanych z upowszechnianiem wiedzy o tradycjach i historii formacji, działania na rzecz budowania pozytywnego wizerunku Policji przez propagowanie jej historii oraz doradztwo i merytoryczna pomoc w pozyskiwaniu i gromadzeniu artefaktów policyjnych.

Pierwsze, nie ostatnie

Podczas wrześniowego spotkania taką właśnie, wspierającą rolę odegrali członkowie Rady Historycznej. W ożywionej dyskusji wsłuchiwali się w propozycje przedsięwzięć, jakie zgłaszali przybyli na forum pasjonaci. Wśród uczestników spotkania znaleźli się kolekcjonerzy, autorzy publikacji poświęconych dziejom formacji policyjnych, rekonstruktorzy, odtwarzający przedwojennych stróżów prawa, osoby, które w swoich jednostkach organizują działania mające na celu upamiętnienie policjantów II RP w związku z różnymi rocznicami oraz wszyscy ci, którzy interesują się historią Policji.

Uczestnicy zebrania zgodnie podkreślali, że inicjatywa forum to świetny pomysł. Wyrazili nadzieję, że takie spotkania będą się odbywać cyklicznie. Postanowiono także nawiązać kontakt z tymi, którym nie udało się dotrzeć na spotkanie do Warszawy. Planowane jest również stworzenie bazy uroczystości upamiętniających przedwojennych policjantów oraz cyfrową platformę wymiany doświadczeń i wiadomości.

Z wielu ciekawych pomysłów warto odnotować inicjatywę zgłoszoną przez asp. szt. Mariusza Sołtysiaka z KPP w Szamotułach, aby wzorem IPN, który czuwa nad upamiętnieniem grobów bojowników o suwerenność Rzeczpospolitej, ocalić od zapomnienia i oznaczyć groby przedwojennych policjantów. Niektórzy funkcjonariusze są już upamiętnieni, ponieważ ich życiorys spełnia wymagania ustawy o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski. Warto uwiecznić w przestrzeni cmentarzy tych wszystkich, do których dotarli pasjonaci, i ocalić od zapomnienia ich mogiły. Specjalnie opracowana tabliczka, umieszczona na nagrobku, wskazywałaby miejsce doczesnego spoczynku przedwojennego funkcjonariusza. Wymagałoby to oczywiście rzetelnego prześwietlenia życiorysu danego policjanta i prowadzenia ewidencji takich grobów. Koszt tabliczek w skali całej formacji byłby niewielki.

Z kolei kom. Dominik Jędryka z Zakładu Kynologii Policyjnej w Sułkowicach CSP w Legionowie zaproponował, aby przyszły rok w Policji przebiegał pod hasłem setnej rocznicy I Ogólnokrajowych Zawodów Sportowych Policji Państwowej, które odbyły się w Warszawie. Trudno się spodziewać, aby tak wielkie przedsięwzięcie powtórzyć współcześnie, ale przez sport także można popularyzować historię. Można by np. zorganizować zawody lekkoatletyczne, a wszystkie imprezy, których nie brakuje w środowisku, opatrywać stosownym logo. Można opracować okolicznościową odznakę, na wzór tej przedwojennej, i wręczać laureatom konkursów zawodowych. Można by również wyjść z tematem do klas mundurowych, zwłaszcza w sytuacji, gdy Ogólnopolski Turniej Klas Policyjnych, rozgrywany w SP w Pile, nie wrócił już do kalendarza po pandemii koronawirusa. Pomysł, aby każda wydana książka, traktująca o dziejach Policji trafiała do bibliotek w Wydziale Edukacji Historycznej GKGP oraz w Akademii Policji w Szczytnie, już dawno powinien być zrealizowany. Wiele osób postulowało wciągnięcie do współpracy także policyjnych emerytów. Pasja historyczna nie wygasa wraz z pożegnaniem się z mundurem, czego najlepszym przykładem jest przewodniczący Rady Historycznej prof. Andrzej Misiuk.

Wydział Edukacji Historycznej GKGP

zdj. podkom. Katarzyna Król / Wydział Edukacji Historycznej GKGP