Jak Pan ocenia dotychczasową ewolucję formacji w ciągu trzech ostatnich dekad, jako obywatel i jaką ma Pan wizję jej przyszłości, jako minister odpowiedzialny za jej dalszy rozwój?
W ciągu ostatnich 35 lat Policja przeszła ogromną przemianę. Dzisiejsza Policja to profesjonalizm, nowoczesne technologie oraz bliski kontakt z obywatelami. Funkcjonariuszki i funkcjonariusze są coraz lepiej przygotowani do radzenia sobie z wyzwaniami, jakie niesie współczesny świat, w tym z przestępczością zorganizowaną czy zagrożeniami związanymi z cyberprzestępczością. Kluczowe dla przyszłości Policji jest dalsze wzmacnianie tej formacji jako instytucji zaufania publicznego. Obywatele muszą wiedzieć, że w razie zagrożenia ich bezpieczeństwa mogą liczyć na Policję.
Jeśli natomiast chodzi o przyszłość, to na pewno bardzo ważne są inwestycje w nowoczesny sprzęt, szkolenia oraz programy, które będą przyciągać młodych ludzi do służby. Kluczowe jest zmniejszenie wakatów w Policji, dlatego też wprowadzamy nowe rozwiązania, jak chociażby świadczenie mieszkaniowe. Prace nad ustawą jeszcze trwają, ale rozwiązania będą obowiązywały z wyrównaniem od 1 lipca.
Czy według Pana nadszedł już czas na napisanie nowej ustawy o Policji? Jeśli tak, to czy planowane zmiany będą tak znaczące, że nie da się ich wprowadzić kolejnymi poprawkami do obecnie obowiązującej ustawy?
Jako szef MSWiA jestem zdeterminowany, by warunki służby w Policji były coraz lepsze, dlatego w kierownictwie resortu podejmujemy i będziemy podejmować konkretne działania w tej sprawie. Zmiany w prawie zawsze służą dostosowywaniu się aktualnych potrzeb instytucji. Przy każdej zmianie trzeba pamiętać, o kwestiach związanych z organizacją i funkcjonowaniem Policji. Trzeba szczególnie brać pod uwagę jej rolę w społeczeństwie oraz współpracę z innymi służbami, w przypadku funkcjonariuszy – przebiegiem służby, w tym ich prawa i obowiązki.
Objął Pan urząd Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w niełatwym czasie dla podlegających Panu służb mundurowych. Mam na myśli przede wszystkim sytuację na wschodniej granicy naszego państwa. Wsparcie udzielone przez Policję pokrewnym służbom bezpośrednio na granicy, także w zakresie przeprowadzonych szkoleń, było ogromne. Czy możemy dziś powiedzieć, że szczyt tego kryzysu mamy już za sobą?
Dzięki zaangażowaniu Policji oraz innych służb mundurowych, a także dzięki współpracy z naszymi partnerami międzynarodowymi skutecznie zareagowaliśmy na hybrydowy atak z wykorzystaniem migrantów, sterowany z Rosji i Białorusi. Nieocenione było wsparcie Policji dla Straży Granicznej. To nie tylko fizyczna obecność na granicy, ale przede wszystkim przeprowadzone szkolenia. Policja od 7 czerwca 2024 r. do 22 czerwca 2025 r. przeprowadziła łącznie 447 szkoleń, w których uczestniczyło 150 funkcjonariuszy SG i ponad 35 tys. żołnierzy. Do ich realizacji zaangażowano ponad 1600 policjantów. Szkolenia dotyczą działań w pododdziałach zwartych i są związane z podejmowaniem interwencji wobec nielegalnych migrantów, często zachowujących się w sposób agresywny wobec polskich funkcjonariuszy. Musimy być jednak stale gotowi na możliwe warianty zdarzeń.
Czego ten kryzys nas uczy i jak nas zmienia? Jakie wnioski wyciągamy z tego doświadczenia?
Ten kryzys nauczył nas, jak ważna jest współpraca między różnymi służbami oraz instytucjami zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. Wyciągamy wnioski dotyczące konieczności dalszego doskonalenia procedur, a także inwestowania w szkolenia, sprzęt i technologie, które pozwolą nam lepiej reagować na podobne wyzwania w przyszłości. Sytuacja pokazała również, jak ważne jest wsparcie społeczne i komunikacja z obywatelami, aby budować zaufanie i zapewniać im poczucie bezpieczeństwa.
Odbudowa liczebności Policji jest jednym z priorytetów MSWiA. Czy sądzi Pan, że w ciągu najbliższych lat uda się obsadzić wakaty? A jeśli tak, to za pomocą jakich metod i środków? Młodzi ludzie, którzy myślą o służbach mundurowych, doskonale zdają sobie sprawę z tego, że armia oferuje im więcej.
Już teraz, po ponad roku naszych rządów widzimy ponowny wzrost zainteresowania służbą w Policji. Wysoki poziom wakatów był efektem odejść funkcjonariuszy ze służby przede wszystkim w 2023 r. Przypomnę, że było to aż prawie 9,5 tys. policjantów. Po zmianie rządu resort spraw wewnętrznych i administracji rozpoczął wieloaspektowe działania ukierunkowane na to, aby zmniejszyć braki kadrowe w służbach i zachęcić młodych ludzi do wstępowania w szeregi formacji mundurowych. Tak, jak wspominałem, toczą się zaawansowane prace w zakresie świadczenia mieszkaniowego, którego wprowadzenie zapowiedział na początku lutego premier Donald Tusk. Według projektu mundurowi będą otrzymywać od 900 do 1800 zł miesięcznie. Nowe świadczenie ma być wypłacane od 1 lipca i – co istotne – nie będzie opodatkowane.
Wprowadziliśmy zmiany w procedurze kwalifikacyjnej do służby, w tym możliwość jej pełnienia w ramach służby kontraktowej. Umożliwiliśmy powrót do służby doświadczonych i wartościowych funkcjonariuszy. Bardzo nam na tym zależało, żeby najlepsi fachowcy chcieli znowu pracować w Policji. Od momentu wprowadzenia tych rozwiązań, tj. od listopada 2024 r., wpłynęło ponad 800 podań do służby. Dodatkowo od 1 września rozpoczną funkcjonowanie oddziały mundurowe w szkołach ponadpodstawowych. Absolwent takiego oddziału będzie miał ułatwioną ścieżkę wstąpienia do Policji.
Dla nas budujące jest to, że rośnie zainteresowanie służbą w tej największej formacji podległej MSWiA. Tylko od 1 stycznia do 23 czerwca zarejestrowano blisko 17 tys. kandydatów do służby w Policji. Zmniejsza się też liczba odejść ze służby. W 2024 r. do Policji wstąpiło więcej osób niż z niej odeszło. Sądzę, że ta pozytywna tendencja również w tym roku zostanie utrzymana, co przyczyni się do systematycznego wzrostu zatrudnienia w Policji w kolejnych latach.
Czym będzie tak zwana karta mundurowa? Na jakim etapie są prace nad tym projektem?
Wspólnie z Ministerstwem Obrony Narodowej przygotowaliśmy projekt ustawy dotyczący Karty Rodziny Mundurowej. Uzgadnialiśmy go z zainteresowanymi resortami. Trwają dalsze prace legislacyjne. Karta ma być wsparciem dla rodzin mundurowych, w tym policyjnych.
Co jeszcze według Pana można zrobić, żeby zachęcić młodych ludzi do podjęcia służby w Policji? Wiadomo, że pieniądze to nie wszystko. Ważne jest też poczucie dumy z wykonywanego zawodu oraz szacunek społeczny. To ostatnie to szczególnie delikatna i wrażliwa materia.
Aby zachęcić młodych ludzi do podjęcia służby w Policji, konieczne jest zapewnienie stabilnej i rozwojowej pracy. Bardzo duże znaczenie ma atrakcyjny wizerunek Policji, który podkreśla jej znaczenie dla bezpieczeństwa mieszkańców Polski. Kluczowe jest również promowanie wartości, takich jak poczucie dumy z wykonywanego zawodu oraz szacunek społeczny, które powinny być integralną częścią kultury organizacyjnej Policji.
Warto inwestować w programy edukacyjne i staże, które pozwolą młodym ludziom lepiej poznać pracę policjanta oraz jej wpływ na życie społeczne. Od 1 września br. absolwenci szkół podstawowych będą mogli rozpocząć naukę w oddziałach o profilu mundurowym, które przygotują ich do przyszłej służby w Policji lub Straży Granicznej. Ważne jest także wsparcie psychologiczne i rozwój kariery, aby młodzi funkcjonariusze czuli, że ich praca ma sens i jest doceniana. Nie bez znaczenia dla budowania zaufania, szacunku i wzajemnego dialogu jest także współpraca z lokalnymi społecznościami.
Czy zdradzi nam Pan, na jakim etapie są prace nad programem modernizacji służb mundurowych na lata 2026–2029? Czego może się po nim spodziewać Policja?
W MSWiA trwają intensywne prace nad kolejną edycją Programu Modernizacji na lata 2026–2029. Środki trafią do Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej oraz Służby Ochrony Państwa i zostaną przeznaczone na inwestycje budowlane, remonty, zakupy sprzętu, wyposażenia i uzbrojenia oraz uposażenia. Kontynuowana będzie budowa nowych i przebudowa istniejących obiektów. Planowane są inwestycje w strukturę informatyczną i łączność, zakup techniki specjalnej, sprzęt transportowy, uzbrojenia, amunicję, umundurowanie, zakup wyposażenia szkoleniowo-dydaktycznego i gospodarczo-kwaterunkowego oraz modernizację sprzętu laboratoryjnego.
Celem tych wszystkich rozwiązań jest zwiększenie atrakcyjności, bezpieczeństwa służby i pracy oraz podniesienie poziomu wyszkolenia i kwalifikacji funkcjonariuszy. Inwestycje te wpłyną także na poprawę warunków służby funkcjonariuszy, tym samym na poprawę bezpieczeństwa obywateli. Warto też przypomnieć, że zgodnie z zapowiedziami i decyzją premiera Donalda Tuska, w tym roku do Policji trafił dodatkowy 1 mld zł.
Policja to nie tylko umundurowani funkcjonariusze. Czy MSWiA planuje jakieś zmiany legislacyjne, które wpłyną na poprawę warunków zatrudnienia pracowników cywilnych?
W MSWiA powołany został Zespół do spraw poprawy warunków pracy pracowników zatrudnionych w służbach podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych lub przez niego nadzorowanych, którego zadaniem jest wypracowanie, we współpracy ze stroną społeczną, rozwiązań mających na celu poprawę warunków pracy pracowników.
Konsultacje z Szefem Służby Cywilnej, przedstawicielami związków zawodowych oraz pracownikami cywilnymi są kluczowe w tym procesie, aby dostosować przepisy do rzeczywistych potrzeb. Będziemy w tej kwestii działać bardzo aktywnie. Chodzi nie tylko o zwiększenie atrakcyjności pracy w administracji, ale także zapewnienie lepszej stabilności zatrudnienia i możliwości rozwoju zawodowego.
Wszyscy czekamy na zakończenie wojny na Ukrainie. Czy jako państwo jesteśmy przygotowani na to, żeby zmierzyć się z takimi zjawiskami, jak m.in. prognozowany wzrost przestępczości transgranicznej? W jakim kierunku, według Pana, powinna rozwijać się polska Policja, aby sprostać wyzwaniom nadchodzących czasów? W jakich obszarach jest najwięcej do zrobienia?
Jako państwo jesteśmy świadomi potencjalnych zagrożeń związanych z prognozowanym wzrostem przestępczości transgranicznej po zakończeniu wojny na Ukrainie. Policja intensyfikuje współpracę międzynarodową oraz inwestuje w nowoczesne technologie i szkolenia, aby skutecznie reagować na nowe wyzwania.
Kluczowe jest również wzmocnienie działań prewencyjnych oraz budowanie zaufania społecznego. Pracujemy nad zwiększeniem zasobów ludzkich oraz udoskonaleniem mechanizmów współpracy z innymi krajami. Jesteśmy gotowi, aby sprostać nadchodzącym wyzwaniom i zapewnić bezpieczeństwo obywatelom.
Dziękuję za rozmowę.
