Wsparcie tego procesu, w szczególności w kontekście przestępstw gospodarczych, przez opracowanie specjalizowanego oprogramowania komputerowego jest celem projektu finansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.
Projekt pn.: „Przetwarzanie i analiza danych masowych w odniesieniu do przestępstw gospodarczych” jest realizowany od 2018 r. w ramach programu na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa, a Policja jest w nim reprezentowana przez Biuro Wywiadu i Informacji Kryminalnych Komendy Głównej Policji, które uczestniczy w projekcie w charakterze tzw. gestora (zamawiającego). Projekt jest realizowany przez konsorcjum naukowe o nazwie FinLink, w którym liderem jest Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie.
Aplikacja IMEX4
Efektem projektu jest ekosystem złożony z szeregu rozwiązań informatycznych, a obecne prace są ukierunkowane na rozwój narzędzi wspierających ekstrakcję i przetwarzanie danych o przepływach finansowych. W szczególności trwają prace nad finalizacją aplikacji IMEX w kolejnej czwartej wersji. Celem aplikacji IMEX jest wsparcie użytkownika w ekstrakcji danych z plików nieustrukturyzowanych lub częściowo strukturyzowanych. Przykładem takich plików są dane o operacjach bankowych w formacie tekstowym, pliki PDF skonwertowane do formatu tekstowego czy też logi z różnych aplikacji. W nowej wersji dokonano wielu usprawnień. W tym kontekście warto wymienić choćby optymalizację pamięciową wczytywania plików o formacie XLSX przy przetwarzaniu masowym, znaczną poprawę ergonomii interfejsu użytkownika czy też poprawę algorytmu automatycznego dopasowania szablonu, który uwzględnia teraz złożoność modelu, co pozwala na lepszy dobór wzorów do analizowanych plików podczas masowego przetwarzania. Planowane jest udostępnienie nowej wersji w ciągu najbliższych miesięcy.
Analiza kryptowalut
Analiza kryminalna w kontekście przestępczości gospodarczej polega m.in. na skutecznym wyśledzeniu przepływów finansowych i identyfikacji kluczowych osób zaangażowanych, co w warunkach wzrostu popularności i rozwoju kryptowalut coraz częściej stanowi spore wyzwanie, szczególnie dla funkcjonariuszy niewyposażonych w odpowiednie narzędzia i wiedzę o zasadach działania przestępców oraz technologii blockchain. W celu zaspokojenia tych potrzeb w ramach projektu jest rozwijany specjalny moduł ekosystemu o nazwie CryptoGraph, przeznaczony do analizy przepływów realizowanych w ramach sieci bitcoin. Aplikacja pozwala na szybkie wyszukiwanie transakcji i portfeli, analizę wpływów i transakcji oraz odkrywanie sieci powiązań przez eksplorację kolejnych adresów w sieci bitcoin. Użytkownik ma możliwość utworzenia swojej własnej teczki, w ramach której będzie przeprowadzać analizę i podzieli się nią z innymi użytkownikami. W celu efektywniejszej analizy CryptoGraph jest wyposażony w odpowiednie widoki analityczne, w ramach których zgromadzone dane można zwizualizować w formie grafu powiązań albo diagramu tzw. Sankey (patrz powyżej) z możliwością ich rozbudowy i filtrowania. W ten sposób można szybko zidentyfikować, dokąd trafia większość środków finansowych, oraz wytypować kolejne portfele wymagające dalszej analizy. Opracowane diagramy można zapisać w ramach teczki lub wyeksportować do plików graficznych, co będzie pomocne podczas opracowywania raportu lub prezentacji dotyczącej konkretnej analizy.
Materiał dydaktyczny
Analiza przepływów w sieciach kryptowalutowych wymaga podstawowej znajomości zasad i sposobu ich działania. Dlatego istotnym elementem realizowanego rozwiązania będzie dostępny materiał dydaktyczny w postaci przewodnika, filmów instruktażowych oraz przykładowych spraw. Pozwoli to użytkownikowi na zdobycie niezbędnej wiedzy oraz rozpoczęcie samodzielnej pracy. Ponadto mechanizm współdzielenia teczek spraw umożliwi zaproszenie bardziej zaawansowanych użytkowników, którzy będą w stanie udzielić pomocy, zasugerować kolejne kroki lub zidentyfikować istotne wzorce. Aplikacja będzie dostępna na serwerach Centrum Technologii Bezpieczeństwa Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie, a do pracy będzie potrzebna tylko przeglądarka internetowa. W kolejnych wersjach aplikacji jest planowane dodanie obsługi kolejnych sieci kryptowalutowych, co umożliwi poszerzenie zakresu dokonywanych analiz w tym obszarze.
Realizowane w ramach projektu rozwiązania, jak również inne narzędzia analityczne będące w zainteresowaniu analityków kryminalnych i funkcjonariuszy służb bezpieczeństwa państwa zostaną zaprezentowane podczas 3. edycji międzynarodowej konferencji CINTiA 2024 (Criminal Intelligence – New Trends in Analysis Conference 2024), która odbędzie się od 24 do 26 września 2024 r. w siedzibie Wydziału Informatyki Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydarzenie jest bezpłatne dla przedstawicieli służb i instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo. Więcej informacji na temat konferencji można znaleźć na stronach i profilach społecznościowych jej organizatorów: Polskiej Platformy Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Centrum Technologii Bezpieczeństwa Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie.
dr inż. Jacek Dajda
Instytut Informatyki Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie
podkom. Łukasz Zakrzewski
Wydział Analizy Kryminalnej Biura Wywiadu i Informacji Kryminalnych KGP
