Teoria to podstawa w ratownictwie medycznym, w przypadku pomocy psom niezbędne jest skonfrontowanie jej z praktyką podczas warsztatów.
Rany kłute i postrzałowe klatki, piersiowej, odma prężna
W przypadku wszystkich otwartych lub ssących ran klatki piersiowej należy interweniować natychmiast. W pierwszym momencie przykładamy szczelnie do rany rękawiczkę, a następnie zakładamy opatrunek okluzyjny. Skracamy sierść psa w okolicach rany, pozostawiając jej niewielką ilość nad skórą. Odsłonimy w ten sposób ranę, a ponadto uzyskamy lepszą stabilizację i szczelność opatrunku okluzyjnego. Jeżeli nie dysponujemy specjalnym opatrunkiem okluzyjnym, stosujemy improwizowany opatrunek z materiału nieprzepuszczającego powietrza. Oklejamy go szczelnie plastrem z czterech stron lub zabezpieczamy bandażem, obwiązując go wokół klatki piersiowej.
Omawiając urazy klatki piersiowej, nie sposób pominąć odmy prężnej.
Możemy podejrzewać jej obecność u psa, jeżeli wystąpiły następujące okoliczności i objawy:
× uraz tułowia lub pierwotny uraz wybuchowy;
× ciężka lub postępująca niewydolność oddechowa;
× zauważalnie szybszy oddech;
× szybkie, płytkie, restrykcyjne oddychanie z otwartym pyskiem;
× znacznie ściszone dźwięki lub ich całkowity zanik po jednej lub obydwu stronach (w przypadku osłuchania klatki piersiowej);
× wstrząs krążeniowy;
× urazowe zatrzymanie krążenia, bez ewidentnych widocznych śmiertelnych ran.
Objawy niewydolności oddechowej u psa mogą się przejawiać następująco:
× pies jest niespokojny, nie chce lub nie może się położyć;
× pozycja statywu (opisywana przy zarządzaniu drogami oddechowymi);
× dyssynchroniczny wzorzec oddychania (brzuch i klatka piersiowa poruszają się w przeciwnych kierunkach podczas wdechu);
× minimalne wychylenie klatki piersiowej ze wzmożonym oddychaniem brzusznym;
× brak reakcji na podstawowe polecenia, niechęć do ruchu;
× dziąsła sinicowe.
W przypadku braku szybkiego leczenia odma prężna może się rozwinąć w niewydolność oddechową, wstrząs krążeniowy i urazowe zatrzymanie krążenia. Niestety, nie będąc wykwalifikowanym personelem, nie mamy możliwości odbarczenia odmy, zatem jedyny ratunek to jak najszybszy transport psa do weterynarza.
Niewydolność krążeniowo-oddechowa
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa w przypadku urazu penetrującego, a także w środowisku taktycznym lub niebezpiecznym dla ofiar wybuchu, które nie mają pulsu, oddechu i innych oznak życiowych, bardzo rzadko kończy się powodzeniem.
W przypadku psów służbowych będziemy mieć do czynienia głównie z owczarkami niemieckimi, belgijskimi i holenderskimi. Przedział wagowy będzie się wahać od 30 kg do 45 kg, klatka piersiowa regularna, co pozwala na określenie algorytmu postępowania w przypadku NZK.
Po dokonaniu kontroli parametrów życiowych i uzyskaniu informacji zwrotnej, że doszło do NZK, prowadzimy resuscytację krążeniowo-oddechową według algorytmu 30/2 lub 10 workiem Ambu, w cyklu dwuminutowym:
× udrażniamy drogi oddechowe psa;
× układamy dłonie na środku klatki piersiowej;
× wykonujemy 30 uciśnięć, dobierając technikę ucisku (jedną ręką lub oburącz) oraz siłę do wielkości psa;
× wykonujemy dwa wdechy, zamykając pysk psa i wdmuchując powietrze przez nos;
× jeżeli mamy worek Ambu, prowadzimy 10 oddechów na minutę;
× po przywróceniu funkcji życiowych niezwłocznie transportujemy psa do weterynarza.
Bez względu na jakość i efekt prowadzonych przez nas czynności ratunkowych, musimy pamiętać, że niezwłocznie należy zapewnić urazowemu psu opiekę weterynaryjną.
asp. szt. Tomasz Stępień
kierownik Ogniwa Przewodników Psów Służbowych w KMP we Wrocławiu, instruktor ratownictwa pola walki, instruktor pierwszej pomocy, posiada uprawnienia ratownika weterynaryjnego
zdj. autor
