Jakość systemu szkolenia w Policji od wielu lat jest przedmiotem dyskusji zarówno środowisk naukowych, jak i też opinii społecznej. Nie sposób również wskazać na kwestie dotyczące zainteresowania tematem przez tę grupę, którą tworzą policjanci po ukończeniu szkoleń zawodowych mający możliwość awansu na wyższe stanowiska służbowe czy stopnie. W związku z tym nie powinno dziwić, że starając się spełnić oczekiwania, komendant główny Policji nadinsp. Marek Boroń utworzył nową komórkę organizacyjną – Biuro Koordynacji Postępowań Kwalifikacyjnych i Szkolenia Policji Komendy Głównej Policji, której jednym z głównych zadań są koordynacja szkoleń w Policji oraz monitorowanie tego obszaru. Nadzór nad funkcjonowaniem biura został powierzony zastępcy komendanta głównego Policji nadinsp. dr. Rafałowi Kochańczykowi. Nowe koncepcje szkoleniowe zostały ukierunkowane na spełnienie oczekiwań funkcjonariuszy Policji oraz wzrost efektywności szkolenia bez obniżenia jakości ich prowadzenia.

Jednym z pierwszych zadań, jakie powierzono do realizacji kadrze ww. komórki organizacyjnej KGP, było opracowanie koncepcji realnych możliwości zaspokojenia potrzeb szkoleniowych w zakresie szkolenia zawodowego podoficerskiego i aspiranckiego. Jest to o tyle istotne, że w jednostkach szkoleniowych największy procent miejsc kwaterunkowych jest wykorzystywany przez słuchaczy szkolenia zawodowego podstawowego oraz doskonalenia zawodowego centralnego prowadzonego w formie kursów specjalistycznych. Tym samym możliwość skierowania policjantów na szkolenie zawodowe podoficerskie i aspiranckie jest dość ograniczona, co w konsekwencji wydłuża czas oczekiwania na awans na określone stanowisko służbowe czy też stopień policyjny.

Biuro Koordynacji Postępowań Kwalifikacyjnych i Szkolenia Policji KGP po dokonaniu analizy potrzeb szkoleniowych, możliwości ich zaspokojenia z uwzględnieniem dostępnej bazy jednostek szkoleniowych zaproponowało następującą koncepcję: założono, że jednostki szkoleniowe organizują i prowadzą przedmiotowe przedsięwzięcia szkoleniowe w jednostkach organizacyjnych Policji lub obiektach podmiotów pozapolicyjnych posiadających warunki umożliwiające realizację programu szkolenia.

Istotną rolę w tych przedsięwzięciach odgrywają nauczyciele stowarzyszeni, instruktorzy taktyki i technik interwencji, wyszkolenia strzeleckiego, psycholodzy z jednostek terenowych. Koncepcja uwzględniała również, że w proces szkolenia zostanie wdrożony system elektronicznego kształcenia na odległość, który polega na realizacji zajęć dydaktycznych z wykorzystaniem metod i technik zapewniających interaktywną komunikację.

Jest wyzwanie

Wielu funkcjonariuszy czuło niezadowolenie, gdy z zazdrością patrzyli na o rok starszych służbą kolegów i koleżanki, którzy zdążyli z awansem na starych zasadach, czyli bez trwającego kilka tygodni szkolenia zakończonego egzaminem. Przed jednostkami szkoleniowymi Policji z dnia na dzień pojawiło się zadanie zorganizowania szkoleń podoficerskich i aspiranckich, na które czekają tysiące ludzi. W efekcie policjanci zaczęli poważnie obawiać się o to, że latami będą omijać ich awanse w korpusach, które wcześniej przypadały im z racji lat służby w danym stopniu. Bez zaliczonego szkolenia o promocji nie ma co marzyć, a dostać się na nie nie jest łatwo, jeśli w jednostce organizacyjnej są braki etatowe. Młodzi policjanci zaczęli zadawać sobie pytanie: kto i po co w KGP tak bardzo utrudnia im karierę zawodową?

Wyczerpującej odpowiedzi na to pytanie udzielił w „Gazecie Policyjnej” (2024, nr 6) redaktor naczelny podinsp. Piotr Maciejczak. W bardzo dużym skrócie: w 2019 r. NIK przeprowadziła kontrolę, w wyniku której wskazano na konieczność wprowadzenia wielopoziomowych, obowiązkowych szkoleń specjalistycznych powiązanych ze ścieżką awansu. Tu przyspieszamy o kilka lat i tak oto w pkt 2 ppkt 12) obwieszczenia Marszałka Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z 16 stycznia 2024 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o ustanowieniu „Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Ochrony Państwa w latach 2022–2025”, o ustanowieniu „Programu modernizacji Służby Więziennej w latach 2022–2025” oraz o zmianie ustawy o Policji i niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 86) czytamy: „Art. 34. 1. Mianowanie lub powołanie na stanowisko służbowe jest uzależnione od posiadanego przez policjanta wykształcenia, uzyskania określonych kwalifikacji zawodowych, a także stażu służby w Policji. 2. Ustala się następujące kwalifikacje zawodowe: 1) podstawowe; 2) podoficerskie; 3) aspiranckie; 4) oficerskie”.

Jest rozwiązanie

Jednostki szkoleniowe Policji, które prowadzą szkolenia zawodowe podstawowe, kursy specjalistyczne oraz – w przypadku Akademii Policji w Szczytnie – szkolenia zawodowe oficerskie, stanęły przed nie lada wyzwaniem. Już same tylko ograniczenia bazy kwaterunkowej dla słuchaczy wskazywały na to, że tworzące się w szybkim tempie tzw. nawisy szkoleniowe będą narastać w nieskończoność w tempie geometrycznym.

Jaka to skala? W połowie tego roku w samym tylko garnizonie śląskim na przeszkolenie podoficerskie oczekiwało łącznie 1052 policjantów, na szkolenie aspiranckie ponad 1400. Zgodnie z przepisami policjanci podczas szkolenia są zorganizowani w grupę szkoleniową, która nie może być większa niż 24 osoby, a czas trwania takiego szkolenia podoficerskiego to trzy tygodnie (aspiranckiego cztery tygodnie) – oczekujących na swoją szansę jest wielokrotnie więcej niż miejsc. Znaleziono jednak rozwiązanie, które pozwala z optymizmem patrzeć w przyszłość. W załączniku do decyzji nr 259 KGP z 8 sierpnia 2023 r. znajduje się zapis: „Szkolenie może być prowadzone w formie elektronicznego kształcenia na odległość w przypadku treści realizowanych metodą wykładu lub za pomocą innych metod podających”. Możliwość zdalnej realizacji szkoleń budziła nadzieję na opanowanie nadchodzącego kryzysu, a doświadczenia związane z epidemią covid-19 pokazały, że jest to możliwe.

Programy pilotażowe

W rezultacie, aby rozładować przeciążenia w obłożeniu jednostek szkoleniowych, 13 maja 2024 r. rozpoczął się program pilotażowy szkolenia zawodowego podoficerskiego i aspiranckiego prowadzony przez Szkołę Policji w Słupsku dla funkcjonariuszy garnizonu pomorskiego ze wsparciem Komendy Wojewódzkiej Policji w Gdańsku z wykorzystaniem m.in. obiektów, pomocy dydaktycznych. Jednocześnie Szkoła Policji w Słupsku w celu udzielenia pomocy kadrze wyznaczonej do realizacji zajęć przeprowadziła warsztaty w zakresie metodycznym przedsięwzięcia.

W tym samym dniu rozpoczęto też program pilotażowy szkolenia zawodowego podoficerskiego prowadzony przez Centrum Szkolenia Policji w Legionowie dla funkcjonariuszy garnizonu stołecznego w obiektach będących w dyspozycji Komendy Stołecznej Policji i CSP w Legionowie; również po warsztatach w zakresie metodycznym.

Z kolei 20 maja 2024 r. rozpoczął się program pilotażowy Szkoły Policji w Katowicach, którego zadaniem było przeprowadzenie niestacjonarnych szkoleń podoficerskich, o których mowa w decyzji nr 259 KGP z 8 sierpnia 2023 r.

– W pionierskim przedsięwzięciu uczestniczyły komendy wojewódzkie z Katowic, Opola i Krakowa, które wystawiły po jednym plutonie. Niezależnie od tego SP w Katowicach przeprowadziła szkolenie stacjonarne dla czwartej grupy szkoleniowej (czwartego plutonu). W efekcie, przy zaangażowaniu niemal tych samych sił i środków przeszkoliliśmy jednocześnie trzy grupy, plus jedną w trybie stacjonarnym – mówi naczelnik Wydziału Metodyki i Organizacji Szkolenia SP w Katowicach mł. insp. Czesław Piasecki.

Testowano głównie środki techniczne, stabilność i jakość połączeń. Drugi, niezwykle ważny aspekt, to ocena płynności współpracy z komendami, w których odbywały się szkolenia. Treści wykładowe transmitowano online ze szkoły w Katowicach za pośrednictwem narzędzi informatycznych do obsługi wideokonferencji. Jednak w programie znalazły się także tzw. zajęcia ćwiczeniowe, których nie da się przeprowadzić na odległość. – Nauczyciele prowadzący zajęcia praktyczne są policjantami w czynnej służbie, pełniącymi ją w tym samym garnizonie co słuchacze. Bardzo często są im znani, a to już na wstępie niweluje wiele barier i ułatwia wykładowcom prowadzenie zajęć, a słuchaczom – zadawanie pytań. Dodatkowo uczestnicy są świadomi, że istnieje możliwość łatwego kontaktu z prowadzącym i uzyskania dodatkowych informacji, także po zakończeniu kursu, co buduje wzajemne zaufanie i współpracę na lata, a to jest nie do przecenienia. Udział praktyków policyjnych w realizacji zajęć dydaktycznych stanowi z jednej strony świetne dopełnienie wiedzy teoretycznej przekazywanej przez nauczycieli ze szkoły, a z drugiej – pozwala na ścisłe jej powiązanie z realizowanymi w służbie czynnościami – dodaje mł. insp. Czesław Piasecki.

Perspektywy na przyszłość

Ocena programów pilotażowych podlega stałemu monitorowaniu i obecnie jest więcej niż zadowalająca. Wszystko zadziałało w jak dobrze naoliwionej maszynie. W efekcie zdecydowano, żeby uruchomić drugą edycję programu na znacznie większą skalę. Gdy powstawał ten artykuł, w SP w Katowicach zdalne szkolenie zawodowe podoficerskie było prowadzone równolegle już nie dla trzech, ale aż dla ośmiu grup szkoleniowych, czyli 192 policjantów. W systemie stacjonarnym byłaby to tylko jedna 24-osobowa grupa. Czy trzeba dodawać coś więcej? Może tylko tyle, że SP w Katowicach poszła za ciosem i gdy ten numer naszego miesięcznika trafi do rąk czytelników, będą trwać kolejne szkolenia tego typu. W programy pilotażowe włączyły się już bowiem Szkoła Policji w Pile, Akademia Policji w Szczytnie i Ośrodek Szkolenia Policji KWP w Łodzi z siedzibą w Sieradzu.

Czy znajdzie się ktoś, kto zaprzeczy, że warto podnosić swoje kwalifikacje? Okupione jest to z pewnością stresem, wyrzeczeniami i wieloma innymi niedogodnościami. Co funkcjonariusz otrzymuje w zamian, oprócz wyższego stopnia i nieco wyższej pensji?

Z pewnością także większy komfort pracy, bo po ukończonym szkoleniu jest po prostu lepszym policjantem. Jest bardziej kompetentny, bardziej świadomy swoich umiejętności, sprawniej porusza się w materii, w której się specjalizuje. Jeśli obywatele widzą przed sobą pewnego siebie profesjonalistę, łatwiej jest mu zdobyć ich zaufanie. A wówczas szybciej osiąga się założone cele. A wracając do sedna sprawy, czyli awansu do wyższego korpusu… Czy nie będzie o wiele bardziej satysfakcjonujący, jeśli mamy świadomość, że musieliśmy o niego powalczyć?

Tomasz Dąbrowski

we współpracy z insp. Sylwią Majewską-Mazepą oraz insp. Agnieszką Sowińską-Turczyk z BKPKiSP KGP