Zawał
Zawał serca można określić mianem martwicy, która powstaje na skutek ostrego niedotlenienia mięśnia sercowego. Jest wynikiem całkowitej niedrożności, najczęściej przez nawarstwienie blaszki miażdżycowej lub przez skrzep, jednej lub kilku tętnic wieńcowych.
Objawy:
¤ ‑ból za mostkiem, często promieniujący do lewego barku i ręki, szyi;
¤ ‑bladość;
¤ ‑uczucie lęku, zimne poty;
¤ ‑mogą wystąpić duszności i zaburzenia rytmu serca;
¤ ‑zawał może wystąpić zarówno podczas spoczynku, jak i podczas aktywności, wiele zawałów zdarza się w czasie snu i podczas budzenia się.
Pierwsza pomoc:
¤ ‑poszkodowanego ułóż w pozycji półsiedzącej, ponieważ ta pozycja najmniej obciąża serce, posadź go opartego plecami o coś stabilnego;
¤ ‑rozluźnij odzież i zapewnij dopływ świeżego powietrza;
¤ ‑jeśli nie ma przeciwwskazań (alergie, uczulenia), rozważ podanie polopiryny w dawce 300 mg do rozgryzienia;
¤ ‑jeżeli poszkodowany posiada własne leki, umożliw mu ich zażycie (pamiętajmy, że poszkodowany musi być wówczas w pełni świadomy);
¤ ‑nie pozwól poszkodowanemu na wykonywanie żadnego wysiłku fizycznego;
¤ ‑zapewnij komfort psychiczny i termiczny poszkodowanemu;
¤ ‑wezwij pogotowie i kontroluj czynności życiowe.
Padaczka
Choroba związana z zaburzeniem pracy mózgu, zwykle przebiega w postaci nawracających napadów drgawkowych. Napady trwają zazwyczaj do kilku minut. Podczas napadu chory traci przytomność, upada oraz występuje u niego napięcie mięśni całego ciała wraz z odchyleniem głowy do tyłu i wyciągnięciem kończyn. U chorego ustaje oddychanie, a po kilku sekundach wstrząsają nim drgawki. Podczas napadu padaczkowego chory może bezwiednie oddać mocz.
Pierwsza pomoc:
¤ ‑gdy chory upadnie, delikatnie podtrzymuj głowę, aby nie doszło do mechanicznych urazów;
¤ ‑ułóż chorego na boku, pilnując, aby miał drożne drogi oddechowe – klękając od strony głowy, unieś głowę do góry na około 2–3 cm i odchyl ją lekko do tyłu; poluzuj kołnierzyk, rozepnij guziki;
¤ ‑ślina i piana na ustach, często zabarwione krwią, są normalnym objawem napadu padaczkowego, powinny mieć drogę odpływu – ułożenie na boku;
¤ ‑poczekaj, aż skończy się napad – będzie on trwał zazwyczaj kilka minut, po napadzie chory może stracić kontakt z otoczeniem, może zasnąć; gdy odzyska przytomność, zapytaj, jak można mu pomóc, kogo zawiadomić;
¤ ‑gdy napady się powtarzają (dwa i więcej), a chory nie odzyskuje świadomości – wezwij karetkę; może to być stan padaczkowy, który zawsze wymaga interwencji lekarza, podania leków;
¤ ‑po ustąpieniu drgawek oceń funkcje życiowe (A – udrożnienie dróg oddechowych, B – sprawdzenie oddechu metodą: widzę, słyszę, czuję, C – sprawdzenie oznak krążenia); jeśli stwierdzasz prawidłowy oddech, ułóż poszkodowanego w pozycji bezpiecznej na boku;
¤ ‑zapewnij poszkodowanemu komfort termiczny (koc, płaszcz).
UWAGA! Nie wkładaj twardych przedmiotów między zęby podczas drgawek! Grozi to wyłamaniem zębów oraz zadławieniem!
Cukrzyca
Cukrzyca jest przewlekłym schorzeniem spowodowanym niepoprawnym wydzielaniem i/lub działaniem insuliny. Choroba ta charakteryzuje się stale podwyższonym stężeniem glukozy we krwi. Celem prawidłowego działania insuliny jest wykorzystywanie tłuszczy i cukrów jako energetycznego materiału dla komórek oraz tworzeniu białek z substancji znajdujących się w pożywieniu. W cukrzycy niebezpieczne dla zdrowia jest obniżenie się poziomu glukozy we krwi poniżej dopuszczalnego progu, za jaki uznaje się poziom 2,8 mmol/l (50 mg/dL). Taki stan nazywamy ciężką hipoglikemią lub w języku potocznym – silnym niedocukrzeniem.
Objawy hipoglikemii:
¤ ‑spowolnienie, senność;
¤ ‑osłabienie;
¤ ‑obfite pocenie;
¤ ‑drżenie mięśni;
¤ ‑zawroty głowy, nerwowość;
¤ ‑zaburzenia pamięci i nielogiczne zachowanie się;
¤ ‑zaburzenia widzenia;
¤ ‑utrata przytomności (śpiączka cukrzycowa).
Pierwsza pomoc w przypadku hipoglikemii:
¤ ‑przytomnemu poszkodowanemu podaj coś płynnego, słodkiego do picia (mocno osłodzoną herbatę, colę) lub cukierki do ssania;
¤ ‑u nieprzytomnego oceń funkcje życiowe i ułóż w pozycji bocznej ustalonej;
¤ ‑zapewnij komfort termiczny (koc);
¤ ‑szybko wezwij pomoc.
Udar
Udar to stan bezpośredniego zagrożenia życia, spowodowany zamknięciem jednego z naczyń krwionośnych doprowadzających krew do mózgu lub jego pęknięciem i wylewem krwi.
Objawy:
¤ ‑bełkotliwa mowa, brak orientacji w czasie i miejscu, nierozpoznawanie najbliższych;
¤ ‑nagłe zaburzenia widzenia – charakterystyczne jest niedowidzenie na jedno oko lub niedowidzenie połowy pola widzenia;
¤ ‑czasami wymioty;
¤ ‑zaburzenia równowagi;
¤ ‑ból głowy;
¤ ‑postępujący niedowład jednej strony ciała, asymetria twarzy z opadnięciem kącika ust.
W celu łatwego rozpoznania objawów ewentualnego udaru mózgu amerykańscy naukowcy opracowali test FAST. Ruchy twarzy, ramion
i mowa chorego mają kluczowe znaczenie w diagnozowaniu pierwszych symptomów udaru.
F (face), czyli twarz. W sytuacji podejrzenia udaru poproś chorego o uśmiechnięcie się. W tym czasie obserwowuj, czy jest zachowana symetryczność twarzy pacjenta – jeśli któryś z kącików ust opada, może to niestety świadczyć o udarze. Opadanie kącików ust jest efektem osłabienia i porażenia mięśni mimicznych twarzy.
A (arm), czyli ramię. Poproś pacjenta o zam-knięcie oczu i wyciągnięcie kończyn górnych do przodu wnętrzem dłoni do góry. Jeśli jedno z ramion będzie niżej lub będzie opadać, może to oznaczać udar.
S (speach), czyli mowa. Chory wypowiada proste zdanie, np. „Mam na imię Adam”, dobrze, by je powtórzył. Jeśli mowa chorego będzie niewyraźna, bełkotliwa lub jeśli pacjent będzie miał problem z powtórzeniem zdania i będzie je przekręcał, jest to znak, że mógł nastąpić udar.
T (time), czyli czas. W przypadku wystąpienia udaru, czas reakcji jest najważniejszy. Jeżeli zaobserwujesz którykolwiek z wyżej wymienionych objawów u pacjenta, niezwłocznie wezwij pogotowie ratunkowe. Tylko dzięki szybkiej pomocy medycznej oraz włączeniu prawidłowego leczenia można uratować choremu życie!
podkom. SYLWESTER CHROMIEC
pielęgniarz
Komenda Stołeczna Policji
