Przewodnictwo Polski w strukturach Europolu, aktywny wkład w tworzenie kluczowych dokumentów strategicznych, a także organizacja prestiżowych wydarzeń i spotkań pozwoliły na umocnienie wizerunku naszego kraju jako odpowiedzialnego lidera w obszarze bezpieczeństwa oraz wiarygodnego partnera w kształtowaniu przyszłości europejskiej polityki zwalczania przestępczości.

Potrójne przewodnictwo – wyjątkowa rola Polski

W styczniu 2025 r. Polska objęła jednocześnie przewodnictwo w trzech najważniejszych gremiach Europolu: zarządzie, grupie krajowych koordynatorów EMPACT (NEC) oraz grupie szefów krajowych jednostek Europolu (HENU). Była to sytuacja bezprecedensowa w historii instytucji, ponieważ po raz pierwszy jeden kraj członkowski Unii Europejskiej odgrywał w niej jednocześnie tak istotne role.

Funkcję członka zarządu Europolu reprezentującego Polskę sprawuje Komendant Główny Policji nadinsp. Marek Boroń, natomiast zgodnie z porozumieniem trio prezydencji (Polska, Dania, Cypr) od stycznia 2025 r. przez kolejne 18 miesięcy przewodniczącym zarządu Europolu jest dyrektor Biura Międzynarodowej Współpracy Policji KGP insp. Ireneusz Sieńko. Biorą oni aktywny udział w posiedzeniach zarządu agencji oraz reprezentują Polskę podczas wydarzeń międzynarodowych na najwyższym szczeblu.

W trakcie polskiej prezydencji spotkaniom NEC-ów przewodniczyła zastępca dyrektora BMWP KGP mł. insp. Marta Łukasiewicz, natomiast funkcję przewodniczącego HENU objął naczelnik Wydziału Wsparcia Wymiany Informacji BMWP KGP nadkom. Konrad Wierzbicki.

Spotkania HENU, które odbyły się w styczniu i kwietniu w Hadze, były poświęcone m.in. wpływowi wojny na Ukrainie na bezpieczeństwo regionu, problematyce przestępczości transgranicznej oraz planowanym operacjom Europolu w nadchodzącym roku.

Wspólna deklaracja europejskich szefów policji – przełomowy głos w sprawie przyszłości Europolu

29 kwietnia 2025 r. w Krakowie szefowie służb policyjnych z państw członkowskich UE, krajów stowarzyszonych w ramach strefy Schengen oraz Wielkiej Brytanii podjęli decyzję o podpisaniu wspólnej deklaracji w sprawie przyszłego rozwoju Europolu. Dokument ten podkreśla konieczność wzmocnienia roli Europolu jako centrum wymiany informacji, analiz wywiadowczych i wsparcia operacyjnego dla krajowych organów ścigania. Sygnatariusze zgodnie wskazali na potrzebę znacznego zwiększenia zasobów finansowych i możliwości technologicznych agencji, z zachowaniem pełnego poszanowania suwerenności państw członkowskich. Wypracowanie tego przełomowego oświadczenia zostało uznane za ważny krok w kierunku zbudowania spójnej i skutecznej europejskiej polityki bezpieczeństwa.

Zarząd Europolu – strategiczne posiedzenia z polskim przewodnictwem

Zarząd Europolu odgrywa rolę najwyższego organu decyzyjnego agencji, odpowiedzialnego za wdrażanie jej strategicznych wytycznych, zatwierdzanie planów działania i budżetu, a także nadzór nad realizacją zadań zgodnych z regulacjami unijnymi. Posiedzenia zarządu wyznaczają kierunki, w jakich rozwijają się współpraca operacyjna i wymiana informacji kryminalnych między organami ścigania państw członkowskich.

Podczas stacjonarnego posiedzenia zarządu Europolu, które odbyło się w dniach 18–19 marca 2025 r. w Hadze, zaprezentowano m.in. raport EU SOCTA 2025 (Serious and Organised Crime Threat Assessment), czyli flagowy produkt analityczny opracowywany przez Europol, przedstawiający kompleksową ocenę zagrożeń płynących ze strony zorganizowanej przestępczości dla bezpieczeństwa w Europie. Omówiono również strategiczne kierunki rozwoju Europolu w kontekście zmieniających się zagrożeń, takich jak zorganizowana przestępczość, cyberprzestępczość czy nowe formy terroryzmu.

Drugie i zarazem ostatnie w ramach polskiej prezydencji stacjonarne posiedzenie zarządu Europolu, zorganizowane przez Biuro Międzynarodowej Współpracy Policji KGP 25–26 czerwca w Warszawie, skupiło się na zagadnieniach korporacyjnych, prawnych oraz operacyjnych. Szczególną uwagę poświęcono przyszłym kierunkom rozwoju agencji w kontekście wspólnej deklaracji europejskich szefów policji, podpisanej w kwietniu br. w Krakowie. Potwierdzono rolę Europolu jako unijnego centrum wspomagającego państwa UE w zakresie analizy, wymiany informacji, interoperacyjności i wsparcia operacyjnego. Zapowiedziano również podjęcie systematycznych, wielokierunkowych działań w celu wzmocnienia agencji pod względem kadrowym, finansowym i technologicznym, w tym przez rozwój systemów opartych na sztucznej inteligencji i nowoczesnych rozwiązań stosujących technologię kwantową.

Dodatkowo podpisano porozumienie dotyczące aplikacji FAVI (Forensic Aid for Vehicle Identification), opracowanej przez polską Policję. System ten wspiera walkę z przestępczością samochodową przez dostęp do specjalistycznej bazy danych zawierającej oznaczenia identyfikacyjne pojazdów i maszyn roboczych oraz metody fałszowania numerów przez przestępców. Aplikacja będzie udostępniona na administrowanej przez Europol platformie eksperckiej EPE.

W imieniu polskiej Policji porozumienie podpisał Komendant Główny Policji nadinsp. Marek Boroń, natomiast w imieniu Europolu – dyrektor wykonawcza Europolu Catherine De Bolle.

SOCTA 2025 – raport, który wyznacza kierunki polityki bezpieczeństwa

Raport SOCTA 2025, przedstawiony podczas marcowego posiedzenia, to efekt wielu miesięcy analiz, badań i wymiany danych między państwami członkowskimi, w tym istotnego wkładu ze strony polskiej Policji. Dokument identyfikuje główne zagrożenia, w tym nasilającą się aktywność grup zajmujących się handlem ludźmi, narkotykami i bronią palną, przemytem migrantów, cyberprzestępczością czy praniem pieniędzy. Szczególną uwagę poświęcono wykorzystaniu zaawansowanych technologii, w tym szyfrowaniu komunikacji i usług chmurowych przez zorganizowane grupy przestępcze.

Raport stanowi punkt wyjścia dalszych działań operacyjnych w ramach unijnej platformy EMPACT (European Multidisciplinary Platform Against Criminal Threats) i wyznaczania priorytetów zwalczania przestępczości na kolejne lata.

EMPACT 2026+ – nowy cykl działań operacyjnych

W styczniu 2025 r. w Wieliczce odbyło się spotkanie krajowych koordynatorów EMPACT. Wydarzenie to miało wymiar nie tylko merytoryczny – było pierwszym forum wspólnego wyznaczania celów EMPACT na lata 2026–2029. Dyskusje koncentrowały się wokół takich obszarów, jak cyberprzestępczość, handel ludźmi, przestępczość środowiskowa oraz nowe formy przestępczości finansowej. Na podstawie raportu SOCTA 2025 opracowano założenia nowego cyklu EMPACT, który został uruchomiony właśnie podczas polskiej prezydencji. Polska Policja objęła m.in. funkcję lidera priorytetu dotyczącego zwalczania przestępczości narkotykowej, co daje naszemu krajowi realny wpływ na kształtowanie strategii i mechanizmów operacyjnych tej unijnej platformy. Trwają starania o akceptację przez Radę UE polskich kandydatur na funkcje współliderów w obszarach nielegalnej migracji (Straż Graniczna) i przestępstw związanych z bronią palną i materiałami wybuchowymi (CBŚP). Priorytety te są w pełni zgodne z tematyką polskiej prezydencji w Radzie UE.

Silna pozycja Polski w Europolu – trwały efekt prezydencji

Prezydencja Rady UE w 2025 r. była dla polskiej Policji nie tylko prestiżowym wyzwaniem, lecz także doskonałą okazją do wzmocnienia swojej pozycji na arenie międzynarodowej. Aktywne uczestnictwo w kluczowych procesach decyzyjnych, współpraca przy tworzeniu raportu SOCTA, organizacja strategicznych spotkań w Warszawie i Wieliczce oraz wkład w przyszły kształt działań EMPACT i kierunki rozwoju Europolu – to konkretne dowody na to, że polska Policja stała się jednym z filarów bezpieczeństwa Unii Europejskiej.

BMWP KGP

zdj. Izabela Pajdała-Kusińska, BKS KGP