Te cykliczne spotkania mają na celu wymianę doświadczeń, omówienie form współpracy międzynarodowej oraz skoordynowanie działań na różnych poziomach. Szefowie policji mają również okazję do kontaktu oraz omówienia kluczowych kwestii będących przedmiotem zainteresowania podczas dwustronnych spotkań oraz wspólnych sesji plenarnych.
Podczas tegorocznego wydarzenia przedmiotem rozmów były przyszłość Europolu oraz narastające zagrożenia i wyzwania związane z działalnością wschodnio-europejskich grup przestępczych, szczególnie w kontekście trwającej wojny na Ukrainie.
W trakcie spotkania kontynuującego dyskusje z września 2024 r., szefowie policji Unii Europejskiej, państw stowarzyszonych Schengen i Wielkiej Brytanii przyjęli wspólną deklarację dotyczącą kluczowej roli i przyszłego rozwoju Europolu w obliczu dynamicznie zmieniającego się poziomu bezpieczeństwa.
Podkreślono, że Europol odgrywa kluczową rolę we wspieraniu europejskich organów ścigania w zwalczaniu poważnej przestępczości międzynarodowej i zorganizowanej, cyberprzestępczości i terroryzmu. Zauważono również, że sukces Europolu w dużej mierze wynika z jego roli jako centralnego hubu wymiany i analizy informacji. Aby w pełni wykorzystać ten potencjał, konieczne jest zapewnienie Europolowi warunków i zasobów niezbędnych do rozszerzenia i wzmocnienia jego zdolności. Przeznaczenie odpowiednich zasobów na optymalizację działań wspierających Europol jest niezbędne. Mając na uwadze złożony i wieloaspektowy charakter zagrożeń dla bezpieczeństwa wewnętrznego w Europie oraz rosnące wymagania wobec krajowych organów ścigania, szefowie policji podkreślili kluczowe znaczenie dalszego rozwoju Europolu jako europejskiej centralnej agencji ds. wymiany informacji, analiz i wsparcia operacyjnego. Zaznaczono, że Europol powinien pozostać wspierającym centrum koordynacyjnym, respektując jednocześnie suwerenność oraz uprawnienia śledcze i operacyjne państw członkowskich.
Szefowie policji zgodzili się również, że Europol powinien wdrożyć nadrzędną strategię zarządzania informacjami, ostatecznie stając się centrum informacyjnym UE. Umożliwiłoby to Europolowi skuteczne gromadzenie, przetwarzanie i analizowanie informacji z różnych źródeł, co jest niezbędne dla zwiększenia skuteczności walki z przestępczością. Aby osiągnąć ten cel, konieczne jest m.in. przezwyciężenie przeszkód technicznych i prawnych utrudniających wymianę i analizę informacji, zwłaszcza w odniesieniu do przetwarzania dużych lub nieskategoryzowanych zbiorów danych. Informacje gromadzone i przetwarzane przez Europol powinny być łatwo dostępne dla krajowych organów ścigania i ułatwiać skuteczną współpracę. Europol mógłby służyć jako kluczowy punkt dostępu do pozyskiwania informacji od podmiotów prywatnych, takich jak dostawcy usług internetowych, instytucje finansowe i giełdy kryptowalut. Ułatwiając wymianę informacji między podmiotami publicznymi i prywatnymi, z jednoczesnym zapewnieniem zgodności z obowiązującymi przepisami o ich ochronie, Europol może w przyszłości odegrać główną rolę w zwiększaniu skuteczności walki z przestępczością i promowaniu bezpieczniejszej Europy.
We wspólnej deklaracji poruszono również kwestie nowych technologii, takich jak sztuczna inteligencja, uczenie maszynowe i obliczenia kwantowe. W ocenie szefów policji agencja musi zająć pozycję europejskiego centrum dla takich rozwiązań. Europol powinien dalej wzmacniać swoje zdolności w tym zakresie i zapewniać wsparcie krajowym organom w wykorzystywaniu innowacji.
Drugim kluczowym tematem spotkania była analiza zagrożeń i wyzwań związanych z działalnością wschodnich grup przestępczych, zwłaszcza w kontekście wojny na Ukrainie. Szef polskiej Policji podkreślił analogię do konfliktów na Bałkanach w latach 90. XX wieku, które w przeszłości pokazały wpływ wojen na przestępczość zorganizowaną. Obecna wojna niesie ze sobą ryzyko powtórzenia, a nawet eskalacji tych negatywnych trendów, w tym zwiększonej ilości przemycanej broni palnej i amunicji, instrumentalizacji migracji, zakłóceń w łańcuchach dostaw oraz nasilenia przypadków unikania sankcji. Po zakończeniu konfliktu istnieje ryzyko przemytu broni, wzrostu przestępczości z udziałem byłych wojskowych, rozszerzenia działalności wschodnich grup przestępczych oraz ryzyko korupcji i przestępstw finansowych związanych z funduszami na odbudowę. Skuteczne przeciwdziałanie tym zagrożeniom wymaga zintensyfikowanej współpracy międzynarodowej ze wsparciem agencji i organizacji międzynarodowych, jakimi są Europol i Interpol, w celu zapewnienia skoordynowanych działań, w tym lepszej kontroli nielegalnego handlu bronią, zwalczania zagrożeń hybrydowych i dezinformacji oraz intensyfikacji monitorowania przepływów finansowych. Podkreślono również znaczenie wykorzystania systemów międzynarodowych dostępnych za pośrednictwem Europolu i Interpolu do identyfikacji i śledzenia rosyjskojęzycznych grup przestępczych działających transgranicznie.
Spotkanie w Krakowie / Wieliczce miało na celu wypracowanie spójnej strategii międzynarodowej w obliczu tych narastających zagrożeń, a jego nadrzędnym mottem było podjęcie wspólnych działań zapewniających długoterminowe bezpieczeństwo w Europie.
BMWP KGP
zdj. KWP w Krakowie
